Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hakettiği iş bedelinin saptanması ya da iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalatın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hakedilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir.
İş kapsamında bulundurulması gerekli elektrik mühendisi ile şantiye şefini bulundurmamaktan kaynaklı olarak kesilen cezalar haklıdır ve bu cezalara usulüne göre itiraz edildiği için dikkate alınması gerekir.
Eser sözleşmesinden kaynaklı açılan davalarda; alacak bedelleri şu şekilde tespit edilir. Sözleşme kapsamında kalan iş bedelini sözleşme hükümlerince belirlemek, sözleşme dışı imalat var yapıldığı tarihteki piyasa fiyatlarıyla ve piyasa fiyatına KDV dahil olduğundan ayrıca KDV ilave etmeden hesaplatmak, fiyat farklarından varsa davacı alacağını bulmak ve davalının toplam ödeme tutarı belirlenerek mahsupla sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Yüklenicisi tarafından alt yükleniciye % 15 tenzilatla verilen bir işte, alt yüklenici tarafından kesilen ve ticari defterlere kaydedilen faturalara yüklenicinin itirazının olmaması ve fatura bedellerinin ödenmesi sebebiyle, bu faturalara tenzilat uygulanması artık olanaklı değildir. Fatura kesilmesi işe itiraz yoksa durumu kesinleştirmektedir.
Eser sözleşmesinden doğan bütün davaların, yüklenicinin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı iş meydana getirmiş olması sebebiyle açılacak davalar hariç 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, vekillikten azledilen tarihten sonra 5 yıl eklenildiğinde davanın zamanında açıldığı ve bu sebeple zamanaşımı sebebiyle davanın reddi doğru değildir.
İhale konusu işin alt yüklenicilere verilmesi halinde, iş sahibinin açacağı eser sözleşmesi davalarında alt yükleniciler taraf olarak gösterilemez ve bu sebeple davalı taşeron şirkete yönelen davalarının pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine karar verilmesi gerekir.
Yüklenici tarafından yapılan işin sözleşme ile üstlenenin tüm işe oranı belirlenerek götürü bedel üzerinden ne miktar ücrete hak kazandığı belirlenmek sureti ile sonuca gidilmesi gerekirken bu husus gözetilmeyerek dava tarihindeki mahalli rayiçlere göre hesap yapan bilirkişi raporu hükme esas alınmak sureti ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Sözleşmelerin haklı nedenlerle feshi hallerinde, sözleşmede iki ihale arasındaki farkın talep edilebileceğine yönelik düzenleme olmasa da, hakim re’sen yasaları gözeterek karar verir ve kaçırılan fırsat esasına göre uğranılan menfi zararın ödettirilmesini ister. Menfi zarar iki ihale arasındaki fark değil, kısaca ihaleye en yakın teklif fiyatı ile yeniden yaptırılmak zorunda kalınan fiyat arasındaki fark olarak hesaplanmalıdır.
İmza edilen yazılı eser sözleşmesi, taraflarca değiştirilebilir. KDV dahil olduğu belirlenen birim fiyatlar taraflarca KDV hariç olarak belirlenebilir ve buna göre ödemelerin KDV ilave edilerek hesaplanması gerekmektedir. Kesilen faturalarda yer alan tutarlar sözleşmeyi değiştirici nitelikte değil, avans mahiyetinde ödemeler olup, buna dayalı hüküm kurulması doğru değildir.
Yüklenicinin iş değişikliği ve sözleşme dışı imalât yapıldığı savunması itiraz niteliğinde olup karşı dava açılmasına gerek olmaksızın görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden göz önünde tutulması, fazla imalât olup olmadığı, bunlarla ilgili bedele hak kazanılıp kazanılmadığı ve varsa bu imalâtların iş süresine etkisinin saptanması gerekir.
Alacağını zamanında alamayan yükleniciler munzam zararını idarelerden talep edebilirler. Munzam zararın mahiyeti ve içeriğine nelerin girdiği önemli olup, yüklenicinin alacağına geç kavuşması sebebiyle gerek, icra takipleri nedeniyle, gerekse diğer idarelere yapılamayan teslimatlar sebebiyle ve ayrıca, SGK ve Vergi Dairesine geç ödemeler ve yine taşınmazların elden çıkartılmak zorunda kalınması ve banka kredilerinin geç ödenmesi gibi hususlar üzerinde durularak, buna dair tüm deliller tam olarak toplanıp, illiyet bağının varlığı da tartışılarak davacının munzam zararı varsa hesaplattırılmalıdır.
Yapım işlerinde yüklenicinin işi bıraktığı veya sözleşmenin feshedildiği davalı tarafça kanıtlanamadığına göre kural olarak işlerin yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilmelidir. Götürü bedel yapım işlerinde iş bedeli fizikî oran yöntemi kullanılarak tespit edilir.
Ana Sayfa
Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hakettiği iş bedelinin saptanması ya da iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalatın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hakedilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir.
İş kapsamında bulundurulması gerekli elektrik mühendisi ile şantiye şefini bulundurmamaktan kaynaklı olarak kesilen cezalar haklıdır ve bu cezalara usulüne göre itiraz edildiği için dikkate alınması gerekir.
Eser sözleşmesinden kaynaklı açılan davalarda; alacak bedelleri şu şekilde tespit edilir. Sözleşme kapsamında kalan iş bedelini sözleşme hükümlerince belirlemek, sözleşme dışı imalat var yapıldığı tarihteki piyasa fiyatlarıyla ve piyasa fiyatına KDV dahil olduğundan ayrıca KDV ilave etmeden hesaplatmak, fiyat farklarından varsa davacı alacağını bulmak ve davalının toplam ödeme tutarı belirlenerek mahsupla sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Yüklenicisi tarafından alt yükleniciye % 15 tenzilatla verilen bir işte, alt yüklenici tarafından kesilen ve ticari defterlere kaydedilen faturalara yüklenicinin itirazının olmaması ve fatura bedellerinin ödenmesi sebebiyle, bu faturalara tenzilat uygulanması artık olanaklı değildir. Fatura kesilmesi işe itiraz yoksa durumu kesinleştirmektedir.
Eser sözleşmesinden doğan bütün davaların, yüklenicinin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı iş meydana getirmiş olması sebebiyle açılacak davalar hariç 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, vekillikten azledilen tarihten sonra 5 yıl eklenildiğinde davanın zamanında açıldığı ve bu sebeple zamanaşımı sebebiyle davanın reddi doğru değildir.
İhale konusu işin alt yüklenicilere verilmesi halinde, iş sahibinin açacağı eser sözleşmesi davalarında alt yükleniciler taraf olarak gösterilemez ve bu sebeple davalı taşeron şirkete yönelen davalarının pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine karar verilmesi gerekir.
Yüklenici tarafından yapılan işin sözleşme ile üstlenenin tüm işe oranı belirlenerek götürü bedel üzerinden ne miktar ücrete hak kazandığı belirlenmek sureti ile sonuca gidilmesi gerekirken bu husus gözetilmeyerek dava tarihindeki mahalli rayiçlere göre hesap yapan bilirkişi raporu hükme esas alınmak sureti ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Sözleşmelerin haklı nedenlerle feshi hallerinde, sözleşmede iki ihale arasındaki farkın talep edilebileceğine yönelik düzenleme olmasa da, hakim re’sen yasaları gözeterek karar verir ve kaçırılan fırsat esasına göre uğranılan menfi zararın ödettirilmesini ister. Menfi zarar iki ihale arasındaki fark değil, kısaca ihaleye en yakın teklif fiyatı ile yeniden yaptırılmak zorunda kalınan fiyat arasındaki fark olarak hesaplanmalıdır.
İmza edilen yazılı eser sözleşmesi, taraflarca değiştirilebilir. KDV dahil olduğu belirlenen birim fiyatlar taraflarca KDV hariç olarak belirlenebilir ve buna göre ödemelerin KDV ilave edilerek hesaplanması gerekmektedir. Kesilen faturalarda yer alan tutarlar sözleşmeyi değiştirici nitelikte değil, avans mahiyetinde ödemeler olup, buna dayalı hüküm kurulması doğru değildir.
Yüklenicinin iş değişikliği ve sözleşme dışı imalât yapıldığı savunması itiraz niteliğinde olup karşı dava açılmasına gerek olmaksızın görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden göz önünde tutulması, fazla imalât olup olmadığı, bunlarla ilgili bedele hak kazanılıp kazanılmadığı ve varsa bu imalâtların iş süresine etkisinin saptanması gerekir.
Alacağını zamanında alamayan yükleniciler munzam zararını idarelerden talep edebilirler. Munzam zararın mahiyeti ve içeriğine nelerin girdiği önemli olup, yüklenicinin alacağına geç kavuşması sebebiyle gerek, icra takipleri nedeniyle, gerekse diğer idarelere yapılamayan teslimatlar sebebiyle ve ayrıca, SGK ve Vergi Dairesine geç ödemeler ve yine taşınmazların elden çıkartılmak zorunda kalınması ve banka kredilerinin geç ödenmesi gibi hususlar üzerinde durularak, buna dair tüm deliller tam olarak toplanıp, illiyet bağının varlığı da tartışılarak davacının munzam zararı varsa hesaplattırılmalıdır.
Yapım işlerinde yüklenicinin işi bıraktığı veya sözleşmenin feshedildiği davalı tarafça kanıtlanamadığına göre kural olarak işlerin yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilmelidir. Götürü bedel yapım işlerinde iş bedeli fizikî oran yöntemi kullanılarak tespit edilir.