DPB Görüşü

ÖZET: Yıllık izni bulunan Devlet memuruna mazeret izni verilmesi hakkında. (16/04/2012 – 6675)

Başkanlığınızda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesi gereğince sözleşmeli olarak çalışan personelden yıllık izne hak kazanamayanlara hastalık, doğum ve ölüm hallerinde verilen mazeret izni dışında 10 günlük mazeret izni verilip verilemeyeceği ile 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personele yıllık izinleri varken mazeret izni verilip verilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 28/06/1978 tarihli ve 16330 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"ın 9'uncu maddesinin ilk fıkrasında yıllık izinlere ilişkin olarak; "160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kurumlarda Sosyal Güvenlik Kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir." hükmü ile hizmet süreleri bir yıldan az olan personele yıllık izin verilemeyeceği, 5'inci fıkrasında ise mazeret iznine ilişkin olarak; "Sözleşmeli personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde iki gün, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde ve her olay için üç gün ücretli mazeret izni verilir." hükmü düzenlenmiş olup, anılan Esaslarda mazeret izni adı altında farklı bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "İzin" başlıklı 23'üncü maddesinde; "Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler." hükmüne, 102'nci maddesinde "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." hükmüne, 103'üncü maddesinde de; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir." hükmüne yer verilmiştir.

Mezkur Kanunun 104'üncü maddesinde doğum, ölüm, evlilik ile ilgili mazeret izinleri düzenlenmiş olup, (C) bendinde ise; "(A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür." hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde;

- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesi gereğince sözleşmeli olarak çalışan personelden hizmet süreleri bir yıldan az olduğu için yıllık izne hak kazanamayanlara "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"m 9'uncu maddesinin 5'inci fıkrasında sayılanlar dışında mazeret izni verilemeyeceği,

-Mezkur Kanunun 104'üncü maddesinin (C) bendinde yer verilen mazeret izninin, yıllık izne ilave bir izin gibi görülmemesi gerektiği bununla birlikte yıllık izin hakkı olan personele bazı istisnai durumlarda anılan madde kapsamında mazeret izni verilebileceği, amirin izne esas mazereti değerlendirmede takdir yetkisinin olduğu, takdir yetkisi kullanılırken mazeretin niteliği ile birlikte ilgilinin yıllık izin hakkının bulunup bulunmadığı hususunun da dikkate alınarak bir değerlendirme yapılabileceği mütalaa edilmektedir.