Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 11.02.2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete ile sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğinin önlenmesine yönelik iyi tarım uygulamaları usul ve esaslara bağlandı. 2016/46 sayılı Tebliğ no ile yayımlanan usul ve esaslarda şu hususlara yer verilmiştir:

Kapsam

Tebliğ, 23/7/2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliğinin 6 ncı maddesi gereği belirlenen nitrata hassas olan ve olmayan bölgelerde çiftçiler tarafından uyulması gereken kuralları ve uygulama esaslarını içeren ve bu Tebliğin ekinde yer alan iyi tarım uygulamaları kodunu ve bu Kodu uygulayacak tarımsal işletmelerin tespitine dair usul ve esasları, Kodun uygulanmasında görev alacak personelin yetki ve sorumlulukları ile ilgili hükümleri kapsar.

İyi tarım uygulamaları kodunun genel kuralları

(1) İyi tarım uygulamaları kodu; sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğinin önlenmesine yönelik arazi yönetimi, bitki besin maddesi yönetimi, hayvansal gübre yönetimi, sulama yönetimi, bitki koruma ürünleri yönetimi ve işletmede tutulması gereken kayıtlara ilişkin hükümleri içerir.

(2) İyi tarım uygulamaları kodunun uygulanması nitrata hassas bölgelerde zorunludur.

(3) Nitrata hassas bölgelerde, yılda 1600 kg ve üzeri azot üreten hayvancılık işletmeleri ile yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğüne sahip tarımsal işletmeler, yürüttükleri tarımsal faaliyetlere göre hayvansal gübre deposu ve/veya gübreleme planı yapmakla yükümlüdür.

(4) Nitrata hassas bölgelerde, yılda 1600 kg’dan az azot üreten hayvancılık işletmeleri için hayvansal gübre deposu ve gübreleme planına yönelik hükümlerin uygulanması zorunlu olmayıp, gönüllülük esastır. Ancak bu işletmeler, üçüncü fıkra hükümleri haricindeki tüm hükümleri uygulamakla yükümlüdür.

(5) İyi tarım uygulamaları kodunun uygulanması nitrata hassas olmayan bölgelerde gönüllülük esasına dayanır. Ancak nitrata hassas olmayan bölgelerde yılda 3500 kg ve üzeri azot üreten hayvancılık işletmeleri, hayvansal gübreyi kapalı dönem boyunca depolamak ve hayvansal gübre yönetim planı yapmakla yükümlüdür.

(6) Nitrata hassas bölgelerde yılda 1600 kg ve üzeri azot, nitrata hassas olmayan bölgelerde ise yılda 3500 kg ve üzeri azot üreten hayvancılık işletmeleri ile yeter gelirli tarımsal arazi büyüklükleri dikkate alınarak belirlenmiş olan tarımsal arazi büyüklüğüne sahip tüm tarımsal işletmeler, iyi tarım uygulamaları kodu yetkilisinden Kodun uygulamaları ile ilgili teknik destek alır.

İyi tarım uygulamaları kodu kapsamında hayvansal gübre deposu ve gübreleme planı yapması gereken tarım işletmelerinin belirlenmesi

(1) Hayvansal gübre deposu ve gübreleme planı yapacak tarımsal işletmeler il/ilçe müdürlükleri tarafından belirlenir.

(2) İyi tarım uygulamaları kodunu uygulayacak tarımsal işletmeler, faaliyetleri ile ilgili Bakanlığın kayıt sistemlerine kayıtlı olmalıdır.

(3) Tarımsal işletmede üretilen toplam azot, işletmedeki hayvanlardan elde edilen ve/veya işletmeye dışardan gelen hayvansal gübrede bulunan azottan oluşur.

(4) Tarımsal işletmelerin toplam azot üretimi, iyi tarım uygulamaları kodu Tablo 2.1’de yer alan katsayılar kullanılarak hesaplanır.

(5) İl/ilçe müdürlüklerince belirlenen hayvansal gübre deposu ve gübreleme planı yapacak tarımsal işletmeler, işletmenin bulunduğu yerleşim yerinde 15 işgünü süresince askıya çıkarılarak ilan edilir. İtirazlar askı süresince il/ilçe müdürlüğüne yapılır. İtirazlar il/ilçe müdürlüklerince değerlendirilerek, takip eden 15 işgünü içerisinde sonuca bağlanır ve itiraz sahibine bildirilir.

(6) Nitrata hassas bölgelerde yılda 1600 kg ve üzeri azot, nitrata hassas olmayan bölgelerde ise yılda 3500 kg ve üzeri azot üreten hayvancılık işletmeleri ile yeter gelirli tarımsal arazi büyüklükleri dikkate alınarak belirlenmiş olan tarımsal arazi büyüklüğüne sahip yeni kurulacak tarımsal işletmeler, iyi tarım uygulamaları koduna uygun olarak planlanmalıdır. Mevcut işletmelerin ise 4 yıl içinde iyi tarım uygulamaları koduna uyum sağlaması gerekir.

(7) Nitrata hassas bölgelerdeki tarımsal işletmelerin iyi tarım uygulamaları koduna uygunluğu, il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir.

Eğitim ve belgelendirme faaliyetleri

(1) Bakanlık tarafından düzenlenen iyi tarım uygulamaları kodu eğitimine katılım sağlayarak başarılı olan kişiler, iyi tarım uygulamaları kodu yetki belgesini almaya hak kazanır.

(2) İyi tarım uygulamaları kodu kapsamında yer alan konularda çiftçilere yönelik olarak eğitim ve yayım faaliyetleri gerçekleştirilir.

İyi tarım uygulamaları kodunu uygulayacak tarım işletmelerinin denetimi

(1) İyi tarım uygulamaları kodunu uygulamakla yükümlü olan veya gönüllü olarak Kodu uygulamak isteyen tarımsal işletmelerin denetimi il/ilçe müdürlüklerinde çalışan iyi tarım uygulamaları kodu yetkilisi tarafından her yıl en az bir defa yapılır. Ayrıca gerekli görülmesi halinde Bakanlıkça ilave denetimler de yapılır.

(2) Denetimde işletmedeki tarımsal faaliyetlerin, iyi tarım uygulamaları kodunda belirtilen hükümlere uygunluğu değerlendirilir ve denetim raporu düzenlenir.