Nükleer Santrallerin yararları veya zararları yoğun olarak tartışılmakta ve tartışılmaya da devam edeceğe benzemektedir. Nükleer santrallerin nasıl çalışması gerektiğine ve nasıl yapılması gerektiğine yöneik olarak yapı denetimi yönetmeliği yayımlanmıştır.

Kurulacak veya tadil edilecek nükleer santrallerin sahalarında bulunan tüm yapı, sistem ve bileşenlerin saha içi ve dışındaki imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerine uygulanacak yönetmelik hükümleri, santrallerin yarar veya zararlarına yönelik olarak da alınmış tedbir mahiyetindedir.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan:

NÜKLEER SANTRALLERİN YAPI DENETİMİ YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; nükleer santrallerin nükleer güvenlik ilkeleriyle uyumlu ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak kurulması amacıyla Kurucu tarafından yaptırılacak denetimler ve bu denetimleri yürütecek nükleer yapı denetimi kuruluşlarının yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile tarafların görev ve sorumluluklarını ve nükleer yapı denetimi kuruluşu ile Kurucu arasında akdedilecek hizmet sözleşmesinin kapsamını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; kurulacak veya tadil edilecek nükleer santrallerin sahalarında bulunan tüm yapı, sistem ve bileşenlerin saha içi ve dışındaki imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerine uygulanır.

(2) Bu Yönetmelik; nükleer santrallere yönelik olarak hazırlanmış olup diğer nükleer tesislere dereceli yaklaşım esas alınarak uygulanır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;  9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun ek 1 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Dereceli yaklaşım: Düzenleyici gereklerin; faaliyetin özellikleri, radyasyona maruz kalma olasılığı ve maruz kalınan radyasyonun büyüklüğü ile orantılı bir yaklaşımla karşılanmasını,

b) Güvenlik kültürü: Bireylerin ve kuruluşların radyasyondan korunma ve güvenlik konularına önemleri derecesinde gereken özen ve dikkatin gösterilmesine öncelik veren nitelik ve davranışlarını,

c) ISO: Uluslararası Standardizasyon Kuruluşunu,

ç) Kurucu: Nükleer santral kurmak üzere Kurum tarafından tanınmış ve lisans almış olan tüzel kişiliği,

d) Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,

e) Lisanslamaya esas düzenlemeler: Nükleer güvenlik ve emniyetin sağlanması konusunda ilgili nükleer santral için Kurum tarafından onaylanan mevzuat, kılavuz ve standartları,

f) Nükleer güvenlik açısından önemli yapı, sistem ve bileşenler: Arızalanmaları durumunda nükleer santral çalışanlarının ve halkın normalin üzerinde radyasyona maruz kalmalarına sebep olabilecek veya beklenen işletme olaylarının kazalara dönüşmesini engelleyen veya kazaların sonuçlarını hafifleten yapı, sistem ve bileşenleri,

g) Nükleer yapı denetimi kuruluşu: Nükleer santral sahalarında bulunan tüm yapı, sistem ve bileşenlerin imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin denetimini yapmak üzere bu Yönetmelik hükümlerine göre Kurum tarafından yetkilendirilmiş tüzel kişiliğe sahip yerli ve/veya yabancı kuruluşu,

ğ) Yapı denetimi: Nükleer santrallerin sahalarında bulunan tüm yapı, sistem ve bileşenlerin saha içi ve dışındaki imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin denetlenmesini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel İlkeler, Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Genel ilkeler

MADDE 5 – (1) Nükleer santrallerin nükleer güvenlik ilkeleriyle uyumlu ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak kurulması amacıyla; Kurucu tarafından nükleer yapı denetimi kuruluşlarına denetim yaptırılır. Yaptırılan bu denetimler, Kurumun düzenleyici denetimleri yerine geçmez.

(2) Nükleer santrallerin inşaat, imalat ve montaj faaliyetleri, bu faaliyetlerin denetimini yürütecek nükleer yapı denetimi kuruluşu ile Kurucu arasında hizmet sözleşmesi imzalanıp Kuruma sunulmadan başlatılamaz.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşu olmak için bu Yönetmelikle belirlenen esaslara göre Kuruma başvuruda bulunmak ve yetki belgesi almak gerekir.

(4) Nükleer yapı denetim kuruluşları Kurumdan almış oldukları yetkinin kapsamına uygun alanlarda ve yetki koşulları çerçevesinde denetim işleri yapabilirler.

(5) Kurum tarafından nükleer yapı denetimi kuruluşlarına verilen yetkiler paylaşılamaz ve devredilemez.

(6) Bir nükleer santralin tasarımında, projelendirilmesinde ya da yapımında görev alan kuruluş veya çalışanları ile Kurucu ve çalışanları, aynı tesiste nükleer yapı denetimi kuruluşu ya da bunların personeli olarak görev alamazlar.

Kurucunun sorumlulukları

MADDE 6 – (1) Kurucu nükleer santrallere ilişkin faaliyetlerin ilgili mevzuata uygun olarak yürütülmesinden münhasıran ve kusursuz olarak sorumludur. Kurucunun münhasır ve kusursuz sorumluluğu yapı, sistem ve bileşenlerin imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin idari ve fenni mesuliyetini, denetim sorumluluğunu ve etüt ve proje müellifliğini de kapsar.

(2) Kurucu;

a) Nükleer santralin projelerini onaylamaktan,

b) Yapı, sistem ve bileşenlerin nükleer güvenlik açısından önemli olup olmadığını güvenlik sınıflandırmalarını esas alarak belirlemekten,

c) İmalat, inşaat ve montajı yapılan yapı, sistem ve bileşenleri kabul etmekten,

sorumludur.

(3) Kurucu, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak kamu idarelerinden alınması gereken izin, onay, lisans, ruhsat ve benzeri işlemlere ilişkin belgeleri almaktan sorumludur.

(4) Nükleer santrale ait etüt ve projelerin herhangi bir kamu idaresi ve nükleer yapı denetimi kuruluşları tarafından görülmüş ve/veya onaylanmış olması ya da faaliyete izin, lisans, ruhsat ve benzeri yetkiler verilmesi veya faaliyetin kamu idareleri ya da nükleer yapı denetimi kuruluşları tarafından denetlenmesi Kurucunun sorumluluğunu azaltmaz, ortadan kaldırmaz ve kamu idarelerini ve nükleer yapı denetimi kuruluşlarını bu sorumluluğa ortak etmez.

(5) Bu Yönetmelik kapsamındaki sorumluluklar nükleer santralin yer lisansının alınmasından işletmeden çıkarılmasının tamamlanmasına kadar devam eder.

(6) Kurucu, yapı, sistem ve bileşenlerin denetimini yapmak üzere nükleer yapı denetimi kuruluşları ile hizmet sözleşmesi imzalar, sözleşmeyi ve sözleşme değişikliklerini otuz gün içinde Kuruma bildirir.

(7) Kurucu, nükleer yapı denetimi kuruluşu tarafından tespit edilen ve kendisine bildirilen uygunsuzluk ve eksiklikleri giderir.

(8) Kurucu veya tedarikçileri nükleer yapı denetimi kuruluşunun bu Yönetmelik kapsamındaki yetkilerini kullanmasını veya görev ve sorumluluklarını yerine getirmesini engelleyici, zorlaştırıcı ya da yönlendirici nitelikte tutum içerisine giremez.

(9) Kurucu, kurucusu olduğu nükleer santral için gerekli yapı denetim hizmetlerini yürütebilecek uygun nükleer yapı denetimi kuruluşunu işin kapsam ve niteliğini dikkate alarak seçmekle sorumludur.

(10) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesi sırasında iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için, Kurucu tarafından konu ile ilgili mevzuatta belirtilen hususlar yerine getirilir, uygun iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınır ve Kurucunun tedarikçilerine gereken tedbirler aldırılır.

(11) Kurucu, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesi sırasında faal olan tüm tedarikçilerini, nükleer yapı denetimi kuruluşunun denetimler sırasındaki görev, yetki ve sorumlulukları ile uygulayabileceği yaptırımlar konusunda bilgilendirir.

(12) Kurucu, sahada birden fazla nükleer yapı denetimi kuruluşunun çalışması durumunda bu kuruluşların bu Yönetmelikte düzenlenen ilke ve sorumluluklar çerçevesinde yetki ve denetim sınırlarının dağılımını açık bir şekilde belirleyerek uyum içinde çalışmasını sağlamakla yükümlüdür.

Nükleer yapı denetimi kuruluşunun görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 7 – (1) Nükleer yapı denetimi kuruluşunun nükleer santrallerin yapı denetimine ilişkin görev, yetki ve sorumlulukları Kurucu ile hizmet sözleşmesi imzalaması ile başlar.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, bu Yönetmelikle düzenlenen yapı denetimine ilişkin işlemleri lisanslamaya esas düzenlemelere uygun olarak ve Kurucu tarafından onaylanmış olan uygulama projelerini esas alarak yürütür.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, hizmet sözleşmesi kapsamında gerçekleştireceği yapı denetim işlerinde gerçek ya da tüzel kişilerden hizmet alabilir. Laboratuvar hizmetleri hariç olmak üzere alınan hizmetlerin toplam bedeli hizmet sözleşmesi bedelinin %30’unu geçemez. Dışarıdan alınan hizmetin kalitesinden nükleer yapı denetimi kuruluşu sorumludur.

(4) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, gerektiğinde, fiili muayene ve ölçüm faaliyetleri için uygun yerlerde laboratuvarlar kurar veya Kurucu ya da Kurucunun tedarikçileri ile bağlantısı olmayan laboratuvarlardan hizmet alır. Bu laboratuvarların (TS) EN ISO/IEC 17020 ve/veya ISO/IEC 17025 standardına uygunluk belgesine sahip olması gerekir.

(5) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, tuttuğu tüm kayıtları, raporları ve diğer belgeleri saklamak üzere sahada bir arşiv oluşturur ve bunları Kurumun erişimine açık tutar. Nükleer yapı denetimi kuruluşu bu arşivi denetim hizmetinin sürdürülememesi veya sonlanması üzerine Kurucuya devreder.

(6) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, yapı denetim hizmetlerinin kalitesinden ve bu kaliteyi garanti altına alan sistemin etkinliğinin sağlanmasından sorumludur. Ancak bu sorumluluk, hizmeti alan Kurucunun sorumluluğunu azaltmaz veya ortadan kaldırmaz.

(7) Nükleer yapı denetimi kuruluşu personelinin güvenlik kültürüne sahip olmasını temin eder.

(8) Nükleer yapı denetim kuruluşu, insan kaynakları yönetimi kapsamında güvenilir personel istihdamını garanti altına alan mekanizmalar oluşturur.

Kurumun görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki bütün faaliyetler Kurumun düzenleyici denetimine tabidir. Kurum düzenleyici denetimlerini, dereceli yaklaşım çerçevesinde ve ilgili düzenlemeler uyarınca gerçekleştirir.

(2) Kurum, bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve sorumlulukların etkin ve verimli bir şekilde yerine gelip gelmediğini düzenleyici denetimler aracılığıyla izler.

(3) Kurum, düzenleyici denetimleri sırasında Kurucunun ve nükleer yapı denetim kuruluşunun bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve sorumluluklarını yerine getirmediğini saptaması halinde bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat uyarınca yaptırım uygular.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yapı Denetimi İşleri

Yapı denetimi işleri

MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ilgili faaliyetin başlamasından önce yapı, sistem ya da bileşenlerin denetimi işlerini lisanslamaya esas düzenlemeler kapsamında yürütebilecek beceri ve yeterlilikte bir veya birden fazla nükleer yapı denetimi kuruluşu ile Kurucu arasında hizmet sözleşmesi imzalanır.

(2) Herhangi bir sebeple yapı denetimi hizmetinin sürdürülememesi durumunda, denetlenen faaliyet, Kurucu tarafından gerekli tedbirler alınarak durdurulur ve durum ivedi olarak Kuruma yazılı olarak bildirilir.

(3) Yapı denetimleri ilgili yapı, sistem veya bileşenin nükleer güvenlik açısından önemine göre 11 inci veya 12 nci maddelerdeki hususları kapsar.

Yapı denetiminin gerçekleştirilmesi

MADDE 10 – (1) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, bu Yönetmelik kapsamına giren faaliyetler ile ilgili uygulama projelerini faaliyet başlamadan önce inceler ve faaliyetin önemi, geri dönülmesinin zorluğu, imalat, inşaat ya da montaj sonrasında kontrolün zorluğu gibi hususları da dikkate alarak denetim işlerini planlar, oluşturduğu denetim planlarını ve plandaki değişiklikleri Kuruma ve Kurucuya bildirir.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu uygulama projelerini incelerken bir eksiklikle karşılaşması halinde bunları Kurucuya bildirir.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, nükleer santral sahalarında bulunacak tüm yapı, sistem ve bileşenlerin inşaat, imalat ve montaj faaliyetlerini; kayıt ve dokümantasyonun incelenmesi, gözetim, izleme, tetkik, fiili muayene ve ölçümlerin yapılması veya yaptırılması ile tesis yönetimi ve personeliyle görüşme tekniklerini kullanarak sürekli olarak denetler ve sonuçlarını izlenebilir olarak kayıt altına alır.

(4) Nükleer yapı denetimi kuruluşu yaptığı denetim işlerinin sonucunda tespit ettiği tüm uygunsuzluk ve eksiklikleri Kurucuya rapor eder ve süreci takip ederek Kurucu tarafından bu uygunsuzluk ve eksikliklerin giderilmesini sağlar, gerekli görürse uygunsuzluk ve eksiklikler giderilinceye kadar uygunsuzluk ve eksiklik tespit edilen faaliyeti durdurur, giderilmesi durumunda durdurulmuş faaliyetin devamına izin verir. Yapı denetim kuruluşunun bu yetkileri hizmet sözleşmesinde hükme bağlanır.

(5) Nükleer yapı denetimi kuruluşu faaliyetleri durdurma ve devam ettirme ile ilgili kararlarını ivedilikle Kuruma bildirir.

Nükleer güvenlik açısından önemli yapı, sistem ve bileşenlerin denetimi

MADDE 11 – (1) Nükleer santral sahalarında bulunacak nükleer güvenlik açısından önemli tüm yapı, sistem ve bileşenlerin imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin denetiminde Kurumdan bu kapsamda yetki belgesi almış nükleer yapı denetimi kuruluşları denetim hizmeti verebilir.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu denetim hizmetini yürütürken lisanslamaya esas düzenlemeler ile bu konudaki düzenleyici gerekleri, yapı, sistem ve bileşenlerin güvenlik için önemini, tedarikçilerin yetkinliğini ve deneyimlerini, türünün ilk örneği bir imalat, inşaat ve montaj işinin var olup olmamasını, faaliyetin karmaşıklığını ve bu faaliyet için gerekli deneyimi dikkate alarak dereceli yaklaşım uygular.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşu denetimleri sırasında;

a) İmalat, inşaat ve montaj işlerini gerçekleştiren çalışanların güvenlik kültürüne sahip olduğunu,

b) İmalat, inşaat ve montaj öncesi hazırlıkları,

c) Çalışma ortamının ve çevresel şartların iş yapmaya uygunluğunu,

ç) Personel erişim kontrolünün ilgili prosedürlere uygun olarak yapıldığını,

d) Kullanılan malzemenin uygunluğunu,

e) İmalat, inşaat ve montajın uygulama projelerine ve ilgili prosedürlere uygun olarak yapıldığını,

f) İmalat, inşaat ve montajın uygun kalitede yapıldığını,

g) İmalat, inşaat ve montajın yürütüldüğü çalışma ortamlarında yabancı malzeme kontrolünün uygun şekilde yapıldığını,

ğ) Tedarikçilerin hizmetlerinin kalitesini garanti altına alan sistemin uygunluğunu,

h) İmalat, inşaat ve montaj sırasında kullanılan ölçüm cihazlarının kalibrasyonunun yapıldığını,

ı) İmalat, inşaat ve montaj sırasında kullanılan parçaların izlenebilirliğine ilişkin olarak uygun işaretleme ve etiketlemenin yapıldığını,

i) Tasarım değişikliklerinin ilgili kayıtlar tutularak projelere yansıtıldığını,

j) Uygunsuzlukların giderildiğini,

k) Yaşlanma yönetimine ilişkin faaliyetlerin ilgili prosedürlere uygun olarak yürütüldüğünü,

l) Malzeme ve eşyaların prosedürlere uygun olarak taşındığını, teslim alındığını, depolandığını, korunduğunu ve bakımının yapıldığını,

m) Çalışanların yeterliliğini ve ilgili standardı gereği sertifikalı personel tarafından yürütülmesi gereken imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin sertifikalı personel tarafından yapıldığını,

n) Kendisinin veya Kurucunun gerek gördüğü diğer ilave hususları,

kontrol eder.

Nükleer güvenlik açısından önemli olmayan yapı, sistem ve bileşenlerin denetimi

MADDE 12 – (1) Nükleer santral sahalarında bulunacak nükleer güvenlik açısından önemli olmayan yapı, sistem ve bileşenlerin imalat, inşaat ve montaj faaliyetlerinin denetiminde Kurumdan yetki belgesi almış nükleer yapı denetimi kuruluşları denetim hizmeti verir.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu denetimleri sırasında;

a) İmalat, inşaat ve montaj öncesi hazırlıkları,

b) Çalışma ortamının ve çevresel şartların iş yapmaya uygunluğunu,

c) Kullanılan malzemenin uygunluğunu,

ç) İmalat, inşaat ve montajın projeye ve prosedürlere uygun olarak yapıldığını,

d) İmalat, inşaat ve montajın uygun kalitede yapıldığını,

e) Tasarım değişikliklerinin ilgili kayıtlar tutularak projelere yansıtıldığını,

f) Uygunsuzlukların giderildiğini,

g) Kendisinin veya Kurucunun gerek gördüğü diğer ilave hususları,

kontrol eder.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Nükleer Yapı Denetimi Kuruluşlarının Nitelikleri ve Yetkilendirilmesi

Nükleer yapı denetimi kuruluşlarının nitelikleri

MADDE 13 – (1) Nükleer yapı denetimi kuruluşları, ISO 9001 veya eşdeğeri bir kalite yönetim sistemine sahip olmak zorundadır.

(2) Bu sistem içerisinde insan kaynakları yönetimi ve denetim süreci ayrıntılı olarak tanımlanmış olmak zorundadır.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşunun insan kaynakları yönetimi süreci;

a) Proje yönetimine yönelik tam zamanlı personel istihdam edilmesini,

b) Denetim personeli olarak denetim yapacağı alanda en az üç yılı denetim olmak üzere beş yıl deneyimli personel çalıştırılmasını,

c) İş yükü değişimlerine hızlı yanıt verecek esneklikte bir yapıyı,

ç) Personelin görevini yapmasına engel bir sağlık sorununun olmadığının tespitini,

d) İlgili standardı gereği sertifikalı personel tarafından yürütülmesi gereken denetim faaliyetlerinde sertifikalı personel istihdamını,

öngören prosedürlere sahip olmak zorundadır.

(4) Nükleer yapı denetimi kuruluşunun denetim süreci;

a) Denetimlerin nasıl yapılacağına ilişkin genel prosedürleri,

b) Denetim sürecinde tutulacak kayıtları ve formları,

c) Yapı, sistem ve bileşenlerin denetimlerine özgü ayrıntılı prosedürleri,

içermek zorundadır.

(5) Kurucu, bu niteliklerle çelişmemek koşuluyla nükleer yapı denetimi kuruluşundan beklenen ilave gerekler tanımlayabilir.

Nükleer yapı denetimi kuruluşlarının yetkilendirme başvurusu ve istenen belgeler

MADDE 14 – (1) Nükleer santraller için yapı denetimi hizmeti vermek isteyen kuruluşlar Kurumdan yetki alır. Kuruluşlar yetki almak için başvuru dilekçesine aşağıda belirtilen belgeleri ekleyerek Kuruma başvurur.

a) Kuruluşun aktif ve kayıtlı ticari faaliyet yürüttüğünü gösterir resmi belgeler,

b) Kuruluşu temsile yetkili kişileri gösteren belgeleri ile bu kişilerin yetkili makamlarca onaylı imza beyannamesi veya sirküleri,

c) Kuruluşun organizasyon yapısı, teknik kapasitesi ve insan kaynaklarına ilişkin bilgiler ile yapı denetimi konusunda geçmiş tecrübesini içeren bir rapor,

ç) Kurum internet sitesinde yayımlanan yetki kapsamına ilişkin form,

d) Kuruluşun talep etmiş olduğu yetki kapsamında 13 üncü maddede belirtilen niteliklere sahip olduğunu gösteren;

1) Kuruluşun uluslararası düzeyde geçerli bir kalite yönetim sistem belgesi,

2) Türk Akreditasyon Kurumundan alınan, kalite yönetim sistem belgesinin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmiş olduğunu gösterir yazı,

3) Kalite yönetim sistemi dokümanlarından insan kaynakları yönetimi ve denetim süreçlerine ilişkin belge ve prosedürler,

e) Kuruluşun varsa yapı, sistem ve bileşenlerin denetimine ilişkin olarak diğer ülkelerin düzenleyici kurumlarından almış olduğu yetki belgeleri,

f) Kuruluşun güvenilir personel istihdam edeceğine dair yazılı beyanı,

g) 26/5/2002 tarihli ve 24766 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı Mal ve Hizmet Üretimi ve Yayın Gelirleri Yönetmeliği kapsamında belirlenen mal ve hizmet üretim türleri ücret listesinde yer alan hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu.

(2) Kurum gerekli gördüğü takdirde kuruluşlardan ilave belgeler talep edebilir.

Başvurunun değerlendirilmesi

MADDE 15 – (1) Başvuru, istenilen belgelerdeki bilgiler dikkate alınarak kuruluşların yetki almak için başvurdukları yapı denetimi faaliyetini gerçekleştirebilme yeterliliği açısından otuz işgünü içerisinde değerlendirilir. Gerektiğinde bu süre, Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi kuruluşa yazılı olarak bildirilir. Kurum, başvurunun değerlendirilmesi aşamasında gerekli görmesi halinde nükleer yapı denetimi kuruluşunun faaliyet gösterdiği ofis ve benzeri yerlerde inceleme veya denetim yapabilir. Değerlendirme veya denetim sonucunda eksiklik, uygunsuzluk veya yetersizlik gibi sorunların tespit edilmesi durumunda başvuruyu yapan kuruluştan Kurum tarafından belirlenen bir süre içerisinde bu sorunların giderilmesi istenir. Bu sürede sorunların giderilememesi durumunda, kuruluşun yazılı talebi ve Kurumun uygun bulması halinde bu süre bir kez uzatılabilir. Bu süreç sonunda sorunların giderilememesi halinde başvuru reddedilir ve yetkilendirme hizmet bedeli iade edilmez.

Nükleer yapı denetimi kuruluşu yetki belgesi

MADDE 16 – (1) Kurum tarafından yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda başvurusu uygun bulunan kuruluşa yetki kapsamı belirlenerek nükleer yapı denetimi kuruluşu yetki belgesi verilir.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu yetki belgesi beş yıllık bir dönem için verilir.

(3) Verilen yetkinin kapsamını da içeren yetki koşulları, nükleer yapı denetimi kuruluşu yetki belgesinin bütünleyici eki olarak kuruluşa verilir.

Yetki belgesinin yenilenmesi

MADDE 17 – (1) Geçerlilik süresi sonunda yetki belgesini yenilemek isteyen kuruluşlar, ekinde 26/5/2002 tarihli ve 24766 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı Mal ve Hizmet Üretimi ve Yayın Gelirleri Yönetmeliği kapsamında belirlenen mal ve hizmet üretim türleri ücret listesinde yer alan belge yenileme hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu olan bir dilekçe ile mevcut yetki belgesinin geçerlilik süresinin bitiminden en az iki ay önce Kuruma başvurur. Kuruluş, yetki başvurusu ile verdiği belgelerde değişiklik olması halinde bu belgelerin güncel hallerini de dilekçesine ekler.

(2) Başvurusu uygun bulunan kuruluşların yetki belgesi beş yıl süre ile yenilenir. Uygun bulunmayan başvurular reddedilir ve belge yenileme hizmet bedeli iade edilmez.

(3) Zamanında belge yenilemeye başvurmayan kuruluşlar belge yenileme haklarını kaybederler. Ancak, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yeniden yetki belgesi almak için başvurabilirler.

(4) Kurucu ile sözleşme imzalamış bir nükleer yapı denetim kuruluşu, yetki belgesinin yenilenmemesi durumunda yetki belgesinin geçerlilik süresi sonrasında yapı denetimi işleri yapamaz.

Yetki kapsamının genişletilmesi

MADDE 18 – (1) Yetki kapsamında değişiklik yapmak isteyen nükleer yapı denetim kuruluşları, başvuru dilekçesine aşağıda belirtilen belgeleri ekleyerek Kuruma başvurur:

a) Yetki kapsamına alınmak istenen denetim işleri için 14 üncü maddede belirtilen belgelerden yenilenmesi gereken ve/veya eklenenler,

b) 26/5/2002 tarihli ve 24766 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı Mal ve Hizmet Üretimi ve Yayın Gelirleri Yönetmeliği kapsamında belirlenen mal ve hizmet üretim türleri ücret listesinde yer alan kapsam genişletme hizmet bedelinin ödendiğine dair banka dekontu.

(2) Geçerlilik süresinin bitimine altı aydan kısa süre kalmış yetki belgeleri için kapsam genişletme başvurusu yapılamaz.

(3) Kapsam genişletme başvurusu, Kurum tarafından otuz işgünü içerisinde değerlendirilir. Gerektiğinde bu süre, Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.

(4) Yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda başvurunun uygun bulunmaması veya kapsam genişletme başvurusu değerlendirilirken yetki belgesinin başka bir nedenle geçerliliğini yitirmesi durumunda başvuru reddedilir ve kapsam genişletme hizmet bedeli iade edilmez.

(5) Yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda uygun bulunan başvurular için yetki kapsamı genişletilir.

Yetki koşulları

MADDE 19 – (1) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, yetki belgesinin geçerlilik süresi boyunca, Kurum tarafından yetki ile birlikte verilen yetki koşullarına uyar.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, yetki belgesinin geçerliliği süresince Kurumun nükleer güvenlik denetimlerine tabidir.

(3) Nükleer yapı denetimi kuruluşu, yetki koşullarının değiştirilmesini gerektirecek organizasyon yapısı ve teknik kapasitesine ilişkin her türlü değişikliği Kuruma bildirir.

Denetimler

MADDE 20 – (1) Kurum, 13/9/2007 tarihli ve 26642 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nükleer Güvenlik Denetimleri ve Yaptırımları Yönetmeliği hükümlerinde belirtilen düzenlemeler çerçevesinde nükleer yapı denetimi kuruluşu olmak üzere başvuran veya yetkilendirilen kuruluşları denetler.

(2) Denetlenen kuruluş, Kurum tarafından kuruluşa yapılacak denetimlerin planlandığı şekilde ve aksatılmadan tamamlanabilmesi için gerekli her türlü tedbiri alır. Denetlenen kuruluş, ofis ve diğer yerlerini, ilgili belge ve kayıtlarını Kurum denetçilerinin erişimine açar ve talep edilmesi durumunda bunların kopyalarını paylaşır.

(3) Nükleer güvenlik denetimlerinin gerçekleştirilebilmesi için, denetlenen kuruluş gerekli olan tüm dokümanların Türkçe veya İngilizce bir kopyasını ilgili denetim yerinde hazır bulundurur.

(4) Denetimlerin aksatılmadan gerçekleştirilebilmesi ve gerekli iletişimin sağlanabilmesi için denetlenen kuruluş, gerekiyorsa Türkçe veya İngilizce çeviri yapabilen tercüman veya personelin denetim esnasında hazır bulundurulmasını sağlar.

Yaptırımlar

MADDE 21 – (1) Kurum, bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali çerçevesinde karar vereceği yaptırımlarda, ihlalin nükleer güvenlik açısından önemini, aciliyetini ve ciddiyetini dikkate alır.

(2) Nükleer yapı denetimi kuruluşunun bu Yönetmelik kapsamındaki işleri yürütürken;

a) Taşıması gereken şartlardan en az birini artık taşımadığının anlaşılması,

b) Kurum tarafından yapılan değerlendirme veya denetim faaliyetlerinde uygunsuzlukların belirlenmesi,

durumunda, kuruluşa belirli bir süre tanınarak ilgili uygunsuzluğun giderilmesi istenir. Bu süre içinde düzeltici ve önleyici faaliyetlerle uygunsuzluğun giderilememesi halinde kuruluşa verilen yetki iptal edilebilir.

(3) Kurumun denetimleri sırasında kuruluşun işbirliği yapmaması, istenen bilgi ve dokümanları sunmaması ya da belgelerde tahrifat yapıldığının veya yanlış bilgilendirme yapıldığının saptanması halinde Kurum, verilen yetkiyi iptal eder.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Hizmet Sözleşmesi

Hizmet sözleşmesinin esasları

MADDE 22 – (1) Nükleer santrallerin yapı denetimi Kurucu ile nükleer yapı denetimi kuruluşu arasında imzalanan hizmet sözleşmesi ile gerçekleştirilir. Kurucu birden fazla nükleer yapı denetimi kuruluşu ile sözleşme imzalayabilir, bu durumda her bir nükleer yapı denetimi kuruluşunun yetki ve denetim sınırları sözleşmelerinde açıkça belirtilir.

Hizmet sözleşmesinin kapsamı

MADDE 23 – (1) Kurucu ile nükleer yapı denetimi kuruluşu arasında imzalanacak hizmet sözleşmesinde aşağıdaki hususlara ilişkin hükümler bulunur.

a) Bu Yönetmelikte düzenlenen ilke ve sorumluluklar çerçevesinde yetki ve denetim sınırlarının dağılımı,

b) Nükleer yapı denetim kuruluşu, Kurucu ve Kurucunun tedarikçileri arasındaki ilişki ve iletişim mekanizması,

c) Hizmetin süresi,

ç) Hizmetin bedeli ve ödemelere ilişkin hususlar,

d) Bilgi güvenliğine ilişkin hususlar,

e) Denetim hizmetinin kayıt ve raporlamasına ilişkin hususlar,

f) Denetim hizmeti çerçevesinde nükleer yapı denetim kuruluşunun ilgili faaliyeti durdurma ve yeniden başlatmasına ilişkin hükümler,

g) Kurucunun denetim hizmetlerini kontrolüne ilişkin hususlar,

ğ) Sözleşmede ve personel listesi dâhil sözleşmenin eklerinde değişiklik yapma koşulları,

h) Sözleşmenin sona ermesi ve feshine ilişkin hususlar,

ı) Anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin hususlar,

i) Hizmetin gerektirdiği diğer hususlar,

(2) Hizmet sözleşmesinin ekinde asgari olarak aşağıdaki bilgi ve belgeler bulunur.

a) Hizmetin teknik şartnamesi,

b) Hizmet kapsamındaki iş programı,

c) Hizmet kapsamındaki iş programı ile uyumlu yeterli sayı ve nitelikte personelin nükleer yapı denetimi kuruluşunda çalıştırılmasını öngören istihdam planı,

ç) Nükleer yapı denetimi kuruluşunun hizmet için kullanacağı personel listesi,

d) Denetim hizmetinde kullanılacak mevzuat, standart ve kılavuzların listesi.

(3) Kurucu ile hizmet sözleşmesi imzalamış olan nükleer yapı denetim kuruluşunun yetkisini kaybetmesi durumunda hizmet sözleşmesi sona erer.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni

MADDE 24 – (1) Kurucu 9/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile ilgili form ve belgelerin ilgili bölümlerini imzalar.

(2) Nükleer santraller için yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni formlarının biçim ve içerikleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Kurumun görüşleri dikkate alınarak belirlenir.

(3) Kurucu yapı ruhsatı ve yapı kullanma izninde yer alan bilgilerde bir değişiklik olması durumunda bu ruhsat ve izni veren idareye bildirim yapar.

Geçici hükümler

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kurulmakta olan nükleer santraller için bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte devam eden yapı denetimi işlerine ilişkin olarak;

a) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce imzalanmış olan sözleşmeler bu Yönetmeliğin yürürlüğe girme tarihinden itibaren otuz gün içinde Kurucu tarafından sözleşme metinleriyle birlikte Kuruma bildirilir,

b) Sözleşme imzalanmış olan denetim kuruluşları bu Yönetmeliğin yürürlüğe girme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Yönetmelik hükümleri uyarınca Kurumdan yetki alır,

c) Bu sözleşmeler, denetim kuruluşunun Kurumdan yetki aldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilir.

(2) Kurulmakta olan nükleer santraller için bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde başlatılacak işler için, Kurucunun talep etmesi ve Kurumun uygun görmesi halinde, Kurumdan yetki almamış kuruluşlardan yapı denetimi hizmeti alınabilir. Bu durumda, bu Yönetmelik hükümlerine uyum süreci için bu maddenin birinci fıkra hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 25 – (1) Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanı yürütür.