Genel İş Akışı İçerisindeki Faaliyetler Döner Sermayede Doğrudan Katkı Değildir
29.10.2016 1134 Mali Yönetim
T.C. MALİYE BAKANLIĞI
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü
Sayı : B.07.0.BMK.0.15.115830-34
Konu : Döner sermaye payı
14/8/2006*15722
İSTANBUL VALİLİĞİNE
(Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü)
İlgi : 3/7/2006 tarihli ve B.07.4.DEF.0.34.05/3356 sayılı yazı.
İlgide kayıtlı yazı ve eki incelenmiş olup tereddüt edilen konuya ilişkin görüşümüz aşağıda belirtilmiştir.
Bilindiği üzere kamu kurum ve kuruluşları; üzerlerine aldıkları Devletin temel görevlerini yürütürken kapasite fazlalarını değerlendirmek amacıyla, eğitim, sağlık, sanayi, ticari, tarım ve mesleki alanlarda Devlet için veya piyasaya yönelik olarak yaptıkları işler sırasında veya arta kalan zamanlarda mal ve hizmet üretiminde bulunmak ve üretilen mal ve hizmetlerin satılmasını sağlamak amacıyla döner sermaye işletmeleri kurabilmektedirler.
Bu amaç çerçevesinde, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan;
“Üst kuruluşlarda, ilgili kurulların önerisi ve Yüksek Öğretim Kurulunun onayı ile; üniversitelerde ve bunlara bağlı fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuar, meslek yüksek okulları ile uygulama ve araştırma merkezlerinde ilgili yönetim kurulunun önerisi, rektörün olumlu görüşü ve Yüksek Öğretim Kurulunun onayı ile döner sermaye işletmeleri kurulabilir.”
hükmü uyarınca, yükseköğretim kurumları bünyesinde döner sermaye işletmesi kurulabilmekte ve yine aynı maddenin ikinci fıkrasına göre de; döner sermaye işletmelerinin faaliyet alanları, sermaye limitleri, işletme ile ilgili yönetim işlerinin yürütülmesi esasları ve muhasebe esaslarının Bakanlığımızın olumlu görüşü alınmak suretiyle Yüksek Öğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre ilgili kurumun veya birimin döner sermaye yönetmeliklerinde belirtilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede hazırlanan ve 10/3/2000 tarihli ve 23989 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İstanbul Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde döner sermaye işletmesinin faaliyet alanına giren iş ve hizmetler belirlenmiş bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 2547 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim ve uygulamalı çalışmalar yapmak ve yaptırmak, proje hazırlıklarını ve seminerleri yönetmek, bilimsel araştırmalar ve yayınlar yapmak, yetkili organlarca verilecek görevleri yerine getirmek ve benzeri görevler öğretim üyelerinin asli görevleri arasında sayılmış bulunmaktadır.
Bilindiği üzere, Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüleri ile bunlara bağlı birimlerde faaliyette bulunan döner sermaye işletmelerinin birleştirilerek tek döner sermaye işletmesi haline dönüştürülmesi ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin
(a) fıkrasında yapılan değişiklikler nedeniyle döner sermaye payının dağıtımında oluşan tereddütlerin giderilmesi ve uygulamada birliğin sağlanması amacıyla Bakanlığımızca hazırlanan Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliği 09/07/2005 tarihli ve 25870 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış bulunmaktadır.
Söz konusu Tebliğin 4 üncü maddesinde, saat 14.00’den önce yapılabilecek bir hizmetin saat 14.00’den sonraya bırakılmamasına özen gösterilmesi gerekli olup, döner sermaye işletmesi bünyesindeki hizmetlerin saat 14.00’den önce ve saat 14.00’den sonra dengeli ve etkin yürütülmesinden birim yöneticilerinin, bu hususun gözetilmesinden ise üniversite yönetim kurullarının sorumlu olduğu belirtilmiş ve aynı zamanda anılan madde ile bir anlamda Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen “doğrudan katkı” koşullarına da açıklama getirilmiştir. Diğer bir ifade ile böyle bir düzenlemeyle döner sermaye işletmesinin faaliyet alanı kapsamındaki iş ve hizmetlerin etkili ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak açısından bir takım hizmetlerin saat 14.00’ten sonraya bırakılması halinde hizmet sunumunda oluşabilecek yığılmaların önlenmesi amaçlanmıştır.
Tebliğin 6 ncı maddesinde de;
“Doğrudan katkıdan; resmi çalışma günlerinde saat 8.00-14.00 arasındaki zaman dilimi dışındaki zamanlarda ve tatil günlerinde, öğretim üyesinin hizmet sürecinde bilfiil yer alarak mal ve hizmet oluşumunda birebir bulunması ile döner sermaye gelirlerine sağladıkları katkının anlaşılması gerekmektedir. Hangi işlemlerin doğrudan gelir getirici katkı kapsamında değerlendirileceği, belirtilen koşulların bulunması ve genel iş akışı içerisinde gerçekleştirilen mal ve hizmet üretimlerini içermemesi kaydıyla üniversite yönetim kurullarının yetki ve sorumluluğundadır.”
hükmüne yer verilmek suretiyle, öğretim üyelerinin yükseköğretim kurumlarındaki asli görevlerini aksatmadan saat 8.00-14.00 arasındaki zaman dilimi içerisinde yapabilmeleri mümkün bulunan faaliyetler “doğrudan katkı” olarak nitelendirilmemiş, buna karşılık öğretim üyelerinin belirtilen zaman dilimi dışında ve tatil günlerinde mal ve hizmet üretimine bilfiil katılarak döner sermaye gelirlerine sağladığı katkı “doğrudan katkı” olarak tanımlanmıştır.
Bu nedenle, İstanbul Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde belirtilen döner sermaye işletmesinin faaliyet alanına giren iş ve hizmetlerden saat 8.00-14.00 arasında yürütülmesi mümkün olan faaliyetlerin genel iş akışı içerisinde gerçekleştirilen faaliyetler olarak değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Yapılan açıklamalar çerçevesinde söz konusu Tebliğ hükümleri bir bütün olarak düşünüldüğünde, döner sermaye işletmesi faaliyet alanı içersinde bulunan iş ve hizmetlerin, yetkili organlar tarafından öğretim üyelerinin görevlendirilmesi suretiyle yürütülmesi halinde, bu görevlendirmelerin yapılması sırasında öğretim üyelerinin yükseköğretim kurumları bünyesinde yürütmeleri gereken asli görevlerinin aksatılmaması gerektiği hususu dikkate alınarak, söz konusu iş ve hizmetlerin hangilerinin genel iş akışı içerisinde yapılması gerektiğine yönelik planlamanın yapılması yönetim kurullarının yetkisinde bulunmaktadır.
Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
