Deniz ticaretinde gözetim hizmetlerinin ne şekilde sunulacağına, kimler tarafından bu hizmetin verileceğine ve bu kişilerin yetkilendirilmesi ile denetlenmesine yönelik Yönetmelik 16.12.2016 tarih ve 29920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Yönetmelikte, bu faaliyetleri yerine getirecek kişilerin alacağı İşletme Yetki Belgesinin hangi şartlarla verileceği, deniz gözetim yetkilisinin nitelikleri ile gözetim hizmeti verilecek alanlar ifade edilmiştir.

YÖNETMELİK

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:

DENİZ TİCARETİ GÖZETİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; deniz ticaretinin gerektirdiği her türlü gözetim hizmetlerinin yürütülmesine ve gözetim hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin yetkilendirilmesi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, deniz ticareti çerçevesinde gözetim faaliyetini gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişiler ile bunların faaliyetleri ve faaliyet alanlarını kapsar.

(2) Bu Yönetmelik;

a) Limanın, geminin, tersane/tekne imal yeri/çekek yeri/gemi söküm tesisleri veya yük sahibinin personeli eli ile kendi adına yapılan gözetim faaliyetlerini, 

b) Bayrak devletleri tarafından, uluslararası mevzuat kapsamında gemilerin bulundurması şart koşulan belgeleri düzenlemek üzere yetkilendirilen kuruluşların yaptığı zorunlu sörvey ve belgelendirme hizmetlerini,

c) İşletme veya deniz gözetim yetkilisinin diğer kamu kuruluşları tarafından ilgili mevzuata göre yetkilendirilmeleri veya görevlendirilmeleri ya da diğer ülke makamlarınca sevk öncesi inceleme yapmak üzere yetkilendirilmeleri durumunda, yetkilendirildikleri veya görevlendirildikleri alanlardaki faaliyetleri,

ç) Sigortacılık işlemlerine ilişkin faaliyetleri,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11, 28 ve 34 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Akredite: Türk Akreditasyon Kurumu, Avrupa Akreditasyon İşbirliği Programının (EA) üyesi bir ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş ve ilgili firmanın Türkiye’deki uzantısı da bu akreditasyon kapsamında belirtilmiş kuruluşlar veya EA’nın karşılıklı tanınma anlaşması yaptığı bir bölgesel akreditasyon kuruluşuna üye tarafından resmi kabul görmüş işletme tarafından verilen belgeyi,

b) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,

c) Deniz gözetim hizmet alanı: 7 nci maddede belirlenen gözetim hizmetinin fiziki, teknik ve ticari niteliklerini gösteren gözetim hizmet alanını,

ç) Deniz gözetim hizmeti: Deniz ticareti çerçevesinde ticari ve teknik uzmanlık gerektiren; bağımsız işletmeler marifetiyle denizde, gemide, yükte, kıyı tesisinde veya bunlar arasındaki ilişkilerde yerine getirilen kontrol, nezaret, izleme, ölçüm ve belgelendirme hizmetlerini,

d) Deniz gözetim yetki belgesi: İdare tarafından, bu Yönetmelikle belirlenen koşulları sağlayan gerçek kişilere düzenlenen yeterlilik belgesini,

e) Deniz gözetim yetkilisi: Deniz gözetim hizmetlerini yerine getirmek üzere İdare tarafından yetkilendirilmiş gerçek kişileri,

f) Gözetim raporu: Deniz gözetim hizmeti sonucunda işletme tarafından düzenlenerek, deniz gözetim yetkili ve/veya işletmeyi temsil ve ilzama yetkili kişi tarafından imzalanan belgeyi,

g) İdare: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğünü,

ğ) İşletme yetki belgesi: İdare tarafından, bu Yönetmelikle belirlenen koşulları sağlayan işletmeler adına düzenlenen yetki belgesini,

h) İşletme: İdare tarafından yetkilendirilmiş deniz gözetim hizmeti veren tüzel kişileri,

ı) Liman Başkanlığı: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına bağlı liman başkanlıklarını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İşletme Yetki Belgesi,  Deniz Gözetim Yetkilisi ve Deniz Gözetim Hizmet Alanları

İşletme yetki belgesi

MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında deniz gözetim hizmeti verecek işletmeler İdareden işletme yetki belgesi almak zorundadır. İşletme yetki belgesi verilen kuruluşa ilişkin bilgiler İdare tarafından duyurulur.

(2) İşletme yetki belgesi almak isteyen işletmeler İdare tarafından belirlenen bilgi ve belgeler ile başvururlar. Başvurular İdare tarafından değerlendirilerek, aşağıdaki şartları sağlayanlara İdarenin belirlediği ücret karşılığında işletme yetki belgesi düzenlenir. Yetki belgesi almak için başvuran işletmenin;

a) Türk mevzuatına uygun bir şirket veya iktisadi işletme statüsüne sahip olması,

b) Akredite olması veya ilk kez yetki belgesi talebi halinde yetki belgesi düzenlenme tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde akredite olması,

c) En az iki deniz gözetim yetkilisini istihdam etmesi, 

ç) Deniz Ticaret Odasına üye olması,

d) Kuruluş mevzuatında veya ana sözleşmesinde gözetim/gözetme faaliyetinin belirtilmiş olması,

e) 50.000 TL mesleki sorumluluk sigortası veya asgari ödenmiş sermayesinin bulunması,

şartları aranır.

(3) Bu Yönetmelik kapsamında işletme yetki belgesi alacak kuruluşlardan Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS 74) Bölüm 6 ve Bölüm 7 ile Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme  (MARPOL 73/78) Ek-1’de tanımlanan tehlikeli yükler ve yükleme güvenliği bakımından tehlike arz eden yüklerle ilgili gözetim faaliyetlerinde bulunacakların, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünden ayrıca “Tehlikeli Madde Uygunluk Belgesi” almaları zorunludur. 

(4) İşletme yetki belgesi için yapılan başvurularda eksiklik tespit edilmesi sonucunda eksikliklerin ilgilisine bildiriminden itibaren azami altı ay süre içinde tamamlanmaması halinde başvuru geçersiz sayılır.

(5) Yetki belgesi için yatırılan ücret hiçbir şekilde iade edilmez.

(6) İşletme yetki belgesi beş yıla kadar verilebilir.

(7) Mesleki sorumluluk sigortasının teminatı ve asgari ödenmiş sermayesinin miktarı her yıl 1 Ocaktan itibaren geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranı göz önüne alınarak İdare tarafından belirlenir.

Deniz gözetim yetkilisi

MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında deniz gözetim hizmeti verecek kişiler, işletme yetki belgesine sahip bir işletmede çalışmak ve İdareden deniz gözetim yetki belgesi almak zorundadır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında deniz gözetim yetki belgesi almak isteyen kişiler İdare tarafından belirlenen bilgi ve belgeler ile İdareye başvururlar. Başvurular İdare tarafından değerlendirilerek, aşağıdaki şartları sağlayanlara İdarenin belirlediği ücret karşılığında deniz gözetim yetki belgesi düzenlenir. Deniz gözetim yetki belgesi almak isteyen kişinin;

a)  Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması,

b) En az lise ve dengi okul mezunlarının, süresi ve müfredatını İdarenin belirleyeceği semineri tamamlaması ve İdare tarafından yetkilendirilen bir gözetim firması bünyesinde sigortalı olarak en az 3 ay staj yapması ve ilgili firmanın düzenleyeceği stajda başarılı olduğunu gösterir belgeyi sunması,

c) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, terörün finansmanı, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, hapis cezasının ertelendiği veya idari para cezasına çevrildiği hükümler hariç olmak üzere hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkumiyeti gerektiren kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından mahkum olmamaları,

gerekmektedir.

(3) Tehlikeli yüklerle ilgili deniz gözetim faaliyeti yapacak deniz gözetim yetkilileri Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünden izin almak zorundadır.

(4) Deniz gözetim yetki belgesi için yapılan başvurularda eksikliklerin ilgilisine bildiriminden itibaren altı ay içinde tamamlanmaması halinde başvuru geçersiz sayılır.

(5) Yatırılan ücret iade edilmez.

(6) Deniz gözetim yetki belgesi beş yıla kadar verilebilir.

Deniz gözetim hizmet alanları

MADDE 7 – (1) Deniz gözetim hizmet alanları aşağıda belirtilmiştir:

a) Gemiye dair gözetim hizmetleri;

1) Gemi alım-satım,

2) Gemi kiralama,

3) Yakıt ve yağ.

b) Yükleme ve boşaltma işlemlerine dair gözetim hizmetleri;

1) Gemi yükleme, boşaltma ve aktarma,

2) Yük miktarı,

3) Yük istifi ve emniyeti,

4) Liman-terminal sahası,

5) Konteyner.

(2) İdare gerekli gördüğü hallerde yukarıda belirtilen hizmet alanlarının alt uzmanlık alanlarını belirler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sorumluluk ve Yasaklar

Sorumluluk

MADDE 8 – (1) İşletmeler faaliyetlerini yürütürken;

a) Ulusal mevzuat ve uluslararası denizcilik kuralları ile İdare tarafından verilen yazılı talimatlara uymak,

b) İdare tarafından istenecek bilgi ve belgeleri belirtilen zamanda sunmak,

c) İşletme yetki belgesi düzenlenmesine esas bilgi ve belgeler ile adres, irtibat bilgileri değişikliklerini otuz iş günü içerisinde İdareye bildirmek,

ç) Yönetmelikte belirtilen sayıda deniz gözetim yetkilisi çalıştırmak, işe başlama ve işten ayrılma tarihlerini İdareye bildirmek,

d) İşletme yetki belgesini, işyerinde görülebilecek şekilde asmak,

e) Faaliyetine ilişkin açıklayıcı ve güncel bilgileri kurumsal internet adresinde yayımlamak,

f) Deniz gözetim hizmetinde işin tekniğine uygun kalitesi onaylanmış araçları ve akredite laboratuvarları kullanmak,

g) İşletme tarafından gözetim faaliyeti süresince gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınmasını sağlamak,

zorundadır.

(2) Deniz gözetim yetkilisi görevini yürütürken;

a) Ulusal mevzuat ve uluslararası denizcilik kuralları ile İdare tarafından verilen yazılı talimatlara uymak,

b) İdare tarafından istenecek bilgi ve belgeleri belirtilen zamanda sunmak,

c) Deniz gözetim yetki belgesi düzenlenmesine esas bilgi ve belgelere ilişkin değişiklikleri,  otuz iş günü içerisinde ibraz etmek,

ç) Faaliyeti süresince deniz gözetim yetki belgesini beraberinde taşımak,

d) Faaliyeti esnasında hangi işletme adına çalıştığını gösteren belgeyi ve gözetim yetki belgesini ilgili taraflara ibraz etmek,

e) Deniz gözetim hizmetinde işin tekniğine uygun ve kalitesi onaylanmış araçları, akredite laboratuvarları kullanmak,

f) Gözetim faaliyeti süresince iş sağlığı ve güvenliği kurallarına riayet etmek,

zorundadır.

(3) Her gözetim hizmeti sonucunda deniz gözetim yetkilisi tarafından gözetim raporu düzenlenir. Bu raporlar, İdare ve ilgili kurumlara sunulmak üzere en az beş yıl işletme tarafından saklanır.

(4) İşletmeler gerçekleştirdikleri faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen özet faaliyet raporunu, belirlenen usul ve esaslara göre altı aylık dönemler halinde İdareye gönderir.

Yasaklar

MADDE 9 – (1) İşletme faaliyetleri ile ilgili olarak;

a) İşletme, hizmet verilen taraflara bir iş akdi ile bağlı veya ortak olamaz.

b) İşletme yetki belgesi, başkaları tarafından kullanılamaz ve başkasına devredilemez.

c) İş veya hizmet akdi ile çalıştırılan deniz gözetim yetkilisi, işletmenin yetkilendirildiği hizmet alanları dışında gözetim hizmeti veremez.

(2) Deniz gözetim yetkilisi;

a) Belgesinde bulunmayan deniz gözetim hizmet alanlarında hizmet veremez.

b) İdare tarafından adlarına düzenlenmiş belgesi olmadan liman başkanlıklarında ve kıyı tesislerinde işlem yapamaz, demirde veya açıktaki gemilere çıkamaz.

c) Gözetim hizmeti verdiği taraflara bir iş akdi ile bağlı veya ortak olamaz.

(3) Liman, tersane ve benzeri kıyı yapısı işletmeleri;

a) Gözetim yetki belgesi ile bir işletme adına faaliyet yaptığını belgeleyen gözetim yetkililerinin kıyı tesislerinde faaliyette bulunmalarını engelleyemez.

b) İdare tarafından adlarına düzenlenmiş deniz gözetim yetki belgesi olmayan ve/veya hangi işletme adına faaliyet yaptığını belgeleyemeyen gözetim yetkilisinin kıyı tesislerine ve gemilere girişine izin vermez.

c) Deniz gözetim hizmeti faaliyeti esnasında gerekli olan bilgiyi saklayamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim ve Yaptırım

Denetim ve yaptırım

MADDE 10 – (1) Adlarına işletme yetki belgesi düzenlenmiş işletmeler ile deniz gözetim yetkilisinin iş ve işlemlerini İdare ve Liman Başkanlıkları denetlemeye yetkilidir.

(2) Denetimler sonucunda, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı fiilleri tespit edilenler hakkında 11 inci veya 12 nci madde hükümleri kapsamında uyarma, idari para cezası, faaliyetin askıya alınması, yetki iptali yaptırımları uygulanır.

Uyarma, idari para cezası, faaliyetin askıya alınması, yetki iptali ve faaliyetin durdurulması

MADDE 11 – (1) 8 inci veya 9 uncu madde hükümlerine aykırı hareket ettiği tespit edilenlere İdare tarafından Ek-1’deki tabloda belirtilen cezalardan eyleme karşılık gelen ceza uygulanır. İdari para cezaları, ilgili liman başkanlığı tarafından idari para cezası karar tutanağı düzenlenmek suretiyle genel bütçeye gelir kaydedilir.

(2) Faaliyeti askıya alma işlemi beş günden kırk beş güne kadar uygulanır.

(3) Verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenir.

(4) Ödeme süresi içerisinde ödenmeyerek kesinleşen idari para cezalarının kesinleşmesini müteakiben bir hafta içinde 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil edilmek üzere, borçlu gerçek kişi ise ikametgâhının, tüzel kişi ise kanuni veya iş merkezinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairesine gönderilir.

(5) İdari para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.

Yetki iptali

MADDE 12 – (1) Deniz gözetim yetkilisi veya işletmelerden;

a) İşletme yetki belgesi veya deniz gözetim yetki belgesi üzerinde tahrifat yapanların,

b) İşletme yetki belgesi veya deniz gözetim yetki belgesi başvurularında, sunulan belgelerden herhangi birinde belge almasını sağlayacak şekilde yanlış ve yanıltıcı bilgiler beyan ettiği tespit edilenlerin,

c) İşletme yetki belgesi veya deniz gözetim yetki belgesi için gereken şartlardan bir veya bir kaçının ortadan kalkmasından itibaren otuz gün içinde eksikliklerini tamamlamayanların,

ç) Kendi rızası ile faaliyetine son vereceğini İdareye bildirenlerin,

d) 11 inci madde hükümleri çerçevesinde faaliyeti durdurulan işletme ve/veya deniz gözetim yetkililerinden aynı ihlali tekrar edenlerin,

e) Yetkisi olmayan başka bir kuruluş adına deniz gözetim hizmeti verdiği tespit edilen işletme ve/veya deniz gözetim yetkililerinin,

işletme yetki belgesi veya deniz gözetim yetki belgesi iptal edilir.

(2) İşletme yetki belgesi ve deniz gözetim yetki belgesi iptal edilen veya faaliyetleri durdurulanlara ait bilgiler İdare tarafından duyurulur.    

(3) 5 inci maddede aranan süre bitiminde akredite olmayan veya daha önce akredite olmasına rağmen akreditesi iptal edilen işletmelerin işletme yetki belgesi iptal edilir.

Yeniden faaliyet ve belge yenileme

MADDE 13 – (1) 12 nci maddenin birinci fıkrasının  (c) ve (ç) bentleri hariç olmak üzere işletme yetki belgesi ve deniz gözetim yetki belgesi iptal edilenlere, altı ay boyunca yeniden yetki belgesi düzenlenmez.

(2) İşletme yetki belgesi ve deniz gözetim yetki belgesi iptal edilenlerden, yeniden belge almak isteyenlere ilk defa belge alınmasına ilişkin hükümler uygulanır.

(3) Belge süresi biten işletmeler ve deniz gözetim yetkilileri bu Yönetmelik kapsamında yeniden izin alırlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Gözetim hizmeti

MADDE 14 – (1) Deniz gözetim hizmeti almak isteyen taraflar, bu Yönetmelik kapsamında İdareden yetki almış deniz gözetim işletmelerinden hizmet almak zorundadır.

Ücret

MADDE 15  – (1) Bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen belgeler için alınacak ücretler Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi hesabına gelir kaydedilmek üzere yatırılır.

Muafiyet

MADDE 16 – (1) Deniz gözetim hizmet alanlarında Milli Eğitim Bakanlığı veya Yükseköğretim Kurumlarına bağlı eğitim kurumlarında eğitim verdiğini belgelendiren kişiler için eğitim verdiği alanda deniz gözetim yetki belgesi talep etmeleri halinde seminere katılım ve staj şartı aranmaz.

(2) Ülkemizin hizmet sunumu ve iş kurma serbestisi alanlarını kapsayan Uluslararası Anlaşmalar ile bu anlaşmalara taraf ülkelerin hizmet sunucularına 19/4/1926 tarihli ve 815 sayılı Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde İcrayı San'at ve Ticaret Hakkında Kanuna aykırılık teşkil etmemek kaydı ile bu Yönetmelik hükümleri uyumlaştırılarak uygulanır.

Kazanılmış haklar

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihte mevcut olan iktisadi işletme statüsündeki kuruluşlar ve şahıs şirketlerinden 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde geçen şirket statüsü aranmaz.

 (2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce, kuruluş ana sözleşmesinde gözetim faaliyeti bulunan işletmelerde çalıştığını belgeleyenlerin, bu Yönetmelikte belirtilen hizmet alanlarında hizmet verdiklerini sigorta kaydı, iş veya hizmet sözleşmesi ve faaliyete ilişkin belgelerle beraber bir yıl içinde, İdareye başvurmaları halinde seminere katılım ve staj şartı aranmaz.

İlk kez işletme yetki belgesi almak isteyen işletmeler

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) İdareden ilk kez işletme yetki belgesi almak için başvuruda bulunan ve akredite olmayan işletmeler için; 100.000 TL. mesleki sorumluluk sigortası veya asgari ödenmiş sermayesinin bulunması şartı aranır.

Yürürlük

MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür.

Eki için tıklayınız.