Asansörlerin piyasaya arzı ve sağlıklı olarak çalışması önemlidir. Hatalı ve ihtiyaçları karşılamayan asansörler faydadan çok zarar getirebilmektedir. 14 Haziran 2017 tarihinde yayımlanan Asansörlerin Tasarımına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile asansör çiziminin nasıl olacağı, asansör projesinin nasıl hazırlanacağı, asansör proje çiziminde nelere dikkat edileceği, asansör plan çizimi ile ilgili önemli hususların neler olduğu gibi birçok konu netliğe kavuşturulmuştur.

Tebliğin 7 nci maddesinde asansör avan projesinin ne şekilde olacağı, 8 inci maddesinde de asansör uygulama projesinin taşıması gereken şartlar tespit edilmiştir.

ASANSÖRLERİN TASARIMINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARA DAİR TEBLİĞ (SGM: 2017/18)

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB) kapsamında piyasaya arzı amaçlanan asansörlerin tasarım sürecine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB) kapsamında piyasaya arzı amaçlanan asansörlerin tasarımını kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ;

a) 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı Ticarette Tağşişin Men’i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanuna,

b) 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna,

c) 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye,

ç) 29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB)’ne,

dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Asansör: Belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yatayla 15 dereceden fazla açı yapan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcısı olan kaldırma tertibatını veya sabit bir seyir yolu üzerinde esnek olmayan kılavuzlar üzerinde olmasa da hareket eden kaldırma tertibatını,

b) Asansör avan projesi: Binalarda ve inşaatlarda kalıcı olarak hizmet vermek amacıyla monte edilecek olan asansörün kapasitesi, hızı, kumanda sistemi, boyutları (makina dairesi, asansör kuyusu, taşıyıcı/kabin ve kapı), tahrik durumu, mukavemet hesapları, çizimler ve kullanım şekli gibi temel özelliklerinin belirtilmesi ve mimari projeye esas teşkil edebilmesi amacıyla elektrik mühendisi veya elektrik-elektronik mühendisi ve makina mühendisi tarafından müştereken hazırlanan projeyi,

c) Asansör uygulama projesi: Binalarda ve inşaatlarda kalıcı olarak hizmet vermek amacıyla monte edilecek olan ve avan projede asgari gereklilikleri belirlenen asansörün tasarım sonucu imalat ve montaj detay bilgileri, çizim, teknik özellikler ile hesaplamalardan oluşan ve elektrik mühendisi veya elektrik-elektronik mühendisi ve makina mühendisi tarafından müştereken hazırlanan mekanik tesisat projesini,

ç) Asansör monte eden: Asansörün tasarımından, imalatından, montajından ve piyasaya arzından sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi,

d) Asansör yaptırıcısı: Asansörün monte edileceği binada/yapıda inşaat işini kendi adına yapan veya sözleşme ile devreden yapı sahibini veya bina sorumlusunu,

e) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

f) Bina sorumlusu: Asansörün güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla düzenli olarak bakımını, periyodik kontrolünü ve onarımını yaptırmaktan sorumlu olan, binada/yapıda kat maliklerinin kendi aralarında seçeceği veya dışarıdan yetki vereceği kişiyi veya kat malikini veya maliklerini veya kamu binalarında/yapılarında sorumlu yetkiliyi veya ticari/hizmet amaçlı binalarda/yapılarda sorumlu yetkiliyi,

g) Mevcut yapı/bina: Bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce yapı kullanma izni alan yapıyı/binayı,

ğ) Periyodik kontrol: Asansörün güvenli ve işletme yönünden uygun çalışıp çalışmadığına dair yılda bir defa yaptırılacak olan muayeneyi,

h) Piyasaya arz: Asansörün ticari veya kamu faaliyetleri kapsamında ücretli veya ücretsiz olarak kullanımının sağlanmasını,

ı) Ruhsat makamı: Belediyeleri veya belediye sınırları dışında kalan alanlardaki binalar/yapılar için valilikleri veya ilgili mevzuat çerçevesinde yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip kurum ve kuruluşları,

i) Yetkili mühendis: Asansörlere yönelik olarak proje, montaj, tadilat, bakım, standartlar ve ilgili mevzuat üzerine mesleki yeterliliği, ulusal imar mevzuatında belirtilen ve ilgili diğer mevzuat gereklilikleri çerçevesinde belgelendirilen mühendisi,

j) Yönetmelik: 29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB)’ni,

k) Tescil: Asansörün resmî olarak ilgili idare tarafından kayıt altına alınmasını,

l) Trafik hesabı: Yapının/binanın kullanım amacına göre tasarlanacak olan asansör sayısı ile birlikte, her bir asansörün beyan hızının, beyan yükünün ve kumanda türünün belirlenmesi için yapılan işlemi,

ifade eder.

Trafik hesabı

MADDE 5 – (1) Asansör yaptırıcısı veya bina sorumlusunca, yapının/binanın özelliğine, kullanım amacına ve şartlarına uygun olacak şekilde trafik hesabı yaptırılır.

(2) Trafik hesabı ile yapıdaki/binadaki asansör sayısı belirlenir.

(3) Trafik hesabı yetkili mühendis tarafından yapılır.

(4) Trafik hesabı için asansörün bekleme süresi, seyir mesafesi ve seyir süresi ile katta/durakta bekleyecek olan insan sayısı gibi bilgiler, asansör yaptırıcısı veya bina sorumlusunca yetkili mühendise sunulur.

(5) Yapılan trafik hesabında elde edilen bilgilerin tamamının avan projede yer alması asansör monte eden tarafından sağlanır.

(6) İlk kez tasarlanan kamu yapılarına/binalarına yönelik yapılacak olan resmî alımlardan önce, ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından trafik hesabı yetkili mühendise yaptırılır ve asansör sayısı belirlenir.

(7) Mevcut yapıda/binada Yönetmelik kapsamında piyasaya arzı amaçlanan asansör için trafik hesabı yapılmaz.

Sözleşme

MADDE 6 – (1) Trafik hesabı yaptırıldıktan sonra Yönetmelik kapsamında piyasaya arzı amaçlanan asansör için asansör yaptırıcısı veya bina sorumlusu ile asansör monte eden arasında proje ve montaj sözleşmesi yapılır.

(2) Asansör yaptırıcısı veya bina sorumlusu ile asansör monte eden arasında yapılacak olan sözleşme, konu ile ilgili olacak iş ve işlemlerin kimler tarafından yapılacağına ve/veya yaptırılacağına dair bütün detayları içerir. Ayrıca söz konusu sözleşmede bahse konu iş ve işlemler için esas alınan ilgili mevzuat ve uyumlaştırılmış standart/standartlar belirtilir.

Asansör avan projesi

MADDE 7 – (1) Avan proje, yapılan trafik hesabı neticesinde belirlenen asansör sayısına göre, her bir asansör için asansör yaptırıcısı veya bina sorumlusu ile sözleşme imzalayan asansör monte eden tarafından hazırlanır veya hazırlatılır. İlgili mevzuat ve uyumlaştırılmış standart/standartlar avan projede belirtilir.

(2) Avan proje ulusal imar mevzuatında belirtilen ve konu ile ilgili olan meslek disiplinleri içerisinde yer alan yetkili mühendislerce müştereken hazırlanır. Avan projede aşağıdaki bilgiler yer alır:

a) Asansör yaptırıcısına veya bina sorumlusuna ait bilgiler, projeyi hazırlayan yetkili mühendislere ait bilgiler, binanın/yapının bağlı bulunduğu ruhsat makamına ait bilgiler,

b) Yapı/bina trafik hesabına göre asansör sayısı, tahrik türü, kumanda sistemi, durak adedi, seyir mesafesi, beyan hızı, beyan yükü, taşıyıcı/kabin boyutları, makina/makara dairesinin yeri ve boyutları, makina motor gücü, binaya/yapıya gelen yük hesabı, topraklama ve kablo kesit hesapları, gerilim düşümü hesabı, yapı/bina ana dağıtım tablosundan ayrı kolon hattı ve aydınlatma linyeleri, aydınlatma lümen hesapları ve uygulanacaksa kuyu basınçlandırma hesabı,

c) Asansör kuyusu yatay ve düşey kesitleri, makina/makara dairesi yatay ve düşey kesitleri ile makina/makara dairesi yerleşim planı ve varsa diğer detay özellikler.

(3) Avan projede, bu projeyi hazırlayan yetkili mühendislerin adı ve soyadı, yetki belgesi kayıt numaraları, sicil numaraları ve ıslak imzaları yer alır.

(4) Avan proje, asansör monte eden tarafından bina yaptırıcısına veya bina yaptırıcısı adına hareket eden yapı/bina tasarımcısı mimara, mimari proje hazırlanmadan önce sunulur.

(5) Yapı/bina tasarımcısı mimar kendisine sunulan avan projede/projelerinde belirtilen gereklilikleri, yapacağı yapı/bina tasarımında dikkate alır.

(6) Kamu yapılarının/binalarının dışında avan proje ruhsat makamı tarafından onaylanmaz.

(7) Mevcut yapıda/binada Yönetmelik kapsamında piyasaya arzı amaçlanan asansör için avan proje hazırlanmaz.

Asansör uygulama projesi

MADDE 8 – (1) Yapı/bina tasarımının ruhsat makamı tarafından onayı ile birlikte asansör uygulama projesi bina yaptırıcısı ile sözleşme imzalamış olan asansör monte eden tarafından hazırlanır veya hazırlatılır.

(2) Asansör uygulama projesinin hazırlanmasında avan projede belirtilen gereklilikler esas alınır. Ancak yapı/bina tasarımından kaynaklanan zorunlu hukuki kısıtlamalara ilişkin değişikliklere dair bilgilerin asansör uygulama projesinde belirtilmesi asansör monte eden tarafından sağlanır.

(3) Asansör uygulama projesi, ulusal imar mevzuatında belirtilen ve konu ile ilgili olan meslek disiplinleri içerisinde yer alan yetkili mühendislerce müştereken hazırlanır.

(4) Asansör uygulama projesinde, bu projeyi hazırlayan yetkili mühendislerin adı ve soyadı, yetki belgesi kayıt numaraları, sicil numaraları ve ıslak imzaları yer alır.

(5) Asansör uygulama projesi, kontrol ve onay işlemleri için montaj öncesi asansör monte eden tarafından ruhsat makamına sunulur. Ulusal imar mevzuatı gereği kamu yapılarında/binalarında avan proje onaylandıktan sonra asansör uygulama projesinin ruhsat makamınca onayı aranmaz.

(6) Ruhsat makamı tarafından kontrol edilerek onaylanan asansör uygulama projesine uygun montaj ve imalat asansör monte eden tarafından yerine getirilir.

Proje hazırlama esasları

MADDE 9 – (1) Avan ve/veya asansör uygulama projelerini hazırlayacak olan yetkili mühendisler, Yönetmelikte yer alan temel sağlık ve güvenlik gerekleri ile bu gerekleri destekleyen ilgili uyumlaştırılmış standart gerekliliklerini ve diğer ulusal mevzuat gerekliliklerini esas alır.

İdari yaptırımlar

MADDE 10 – (1) Bakanlık, bu Tebliğ hükümlerinin asansör monte eden tarafından ihlal edilmesi durumunda, 4703 sayılı Kanuna göre idari yaptırım uygular.

(2) Bakanlık, bu Tebliğ hükümlerinin asansör yaptırıcısı ve/veya yapı/bina tasarımcısı mimar tarafından ihlal edilmesi durumunda, 1705 sayılı Kanuna göre idari yaptırım uygular.

Uyumlaştırılmış standart geçişi

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Asansör monte eden ile asansör yaptırıcısı arasında yapılan sözleşme neticesinde TS EN 81-1 +A3 veya TS EN 81-2 +A3 standartlarında yer alan yapım ve montaj için güvenlik gerekliliklerine göre hazırlanan ve 1/9/2017 tarihine kadar ilgili ruhsat makamı tarafından onaylanan asansör avan veya uygulama projelerine uygun olacak şekilde 1/9/2017 tarihi itibarıyla piyasaya arz edilen asansörlerin periyodik kontrolünde ve tescilinde, TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standart gereklilikleri aranmaz.

(2) İlgili ruhsat makamı tarafından 1/9/2017 tarihinden sonra onaylanan asansör avan veya uygulama projelerine uygun olacak şekilde piyasaya arz edilen asansörlerin periyodik kontrolünde ve tescilinde, TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standartlarında yer alan yapım ve montaj için güvenlik gereklilikleri aranır.

Yürürlük

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.