Karar :

Uzman Yorumu :

Toplantı No       : 2022/024

Gündem No       : 34

Karar Tarihi        : 27.04.2022

Karar No             : 2022/UH.I-559

BAŞVURU SAHİBİ:

Mercan Giy. ve Sos. Hiz. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/180015 İhale Kayıt Numaralı “İdare Birimlerine Bağlı Erkek Konukevi, Kadın Sığınmaevi ve Ana Kucağı Çocuk Eğitim Merkezleri ve Sosyal Yaşam Merkezi İçin Malzeme Dâhil Yüklenici Tesislerinde Pişirilmiş Yemek, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmetler” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 08.04.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İdare Birimlerine Bağlı Erkek Konukevi, Kadın Sığınmaevi ve Ana Kucağı Çocuk Eğitim Merkezleri ve Sosyal Yaşam Merkezi İçin Malzeme Dâhil Yüklenici Tesislerinde Pişirilmiş Yemek, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmetler” ihalesine ilişkin olarak Mercan Giy. ve Sos. Hiz. Ltd. Şti.nin 04.04.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.04.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.04.2022 tarih ve 19148 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.04.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/403 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Teknik Şartname’nin 6.4.7’nci maddesinde ekmeğin gramajının gramaj listesi kullanılarak belirleneceğinin belirtildiği ancak ilgili listede ekmeğin gramajının belirlenmemiş olduğu, bu durumun sağlıklı teklif vermeye engel teşkil ettiği,

2) Teknik Şartname’nin 8.1.1.2, 8.2.1.2 ve 8.3.1.2. maddelerinde, kullanılacak araç ve gereçlerin sayısının net olarak belirlenmemesinin sağlıklı teklif verilmesine engel teşkil ettiği,

3) Teknik Şartname’nin 9.5’inci maddesinde içme suyunun yüklenici tarafından karşılanacağının belirtildiği ancak içme suyu miktarının belirsiz olmasının sağlıklı teklif vermeye engel teşkil ettiği,

4)  Teknik Şartname’nin 9.8’inci maddesinde yemeklerde kullanılacak etlerin, dana, kuzu ve koyun eti olacağının belirtildiği, ancak net şekilde hangi etin ne kadar kullanılacağı  bilgisinin verilmediği,

5) İdarece 17.03.2022 tarihinde zeyilname düzenlendiği ve dokümanlar arasına örnek menü eklendiği, bu doğrultuda örnek menü eklendiği için yaklaşık maliyetin tekrar güncellenmesi gerektiği,

6) Teknik Şartnamenin 14.11’inci maddesinin belirsizlik yarattığı zira ilgili maddeden hangi belgelerin istenildiğinin tam olarak anlaşılamadığı ve  söz konusu düzenlemelerle tüm bu belgelere sahip ve işin yapılacağı il sınırları içerisinde yer alan  bir üretim tesisisin  istenilmesinin rekabeti daralttığı,

7)  İdari Şartnamede teklif verecek isteklilerden bazı kalite yeterlilik belgelerinin talep edildiği ve bu belgelere ilişkin detaylara  Teknik Şartname’de yer verildiği,  ancak söz konusu belgelere ilişkin  tüm detaylara İdari Şartname’de yer verilmesi gerektiği, İdari ve Teknik Şartnamedeki ifadelerin birbiri ile çeliştiği ayrıca söz konusu belgelerin mevzuata uygun şekilde talep edilmediği,

8) İhale dokümanında fiyat farkına ilişkin düzenlemelerin ihale ilanının yayınlandığı tarihte yürürlükte olan fiyat farkı kararnamesine uygun olmadığı, şöyle ki; fiyat farkı ödemesinin kararnamenin hangi maddesine göre verileceğinin yazılmadığı, ayrıca ödenecek olan fiyat farkının hemen hizmetin başladığı ay itibariyle başlaması gerektiği, mevzuatta fiyat farkının ödenmeye başlayacağı tarihin idarelerin takdirinde olmadığı ve yine bu detaylara Teknik Şartname’de değil İdari Şartname’de yer verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Yükümlülükler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.5. Teknik Şartnamede belirtilen tüm işler için, ihtiyaç duyulan ekmek, içme suyu (200 ml. pet bardak) (içme suyu miktarı ilgili idare tarafından belirlenir), gün içinde tüketilecek çay, şeker, kâğıt bardak ve karıştırıcı, yemek esnasında kullanılacak olan tuz, kırmızıbiber, karabiber, limon, sirke, zeytinyağı, kürdan, peçete vb. malzemeler Yüklenici tarafından sağlanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İlgili düzenlemeden Teknik Şartname’de belirtilen tüm işler için, ihtiyaç duyulan içme suyunun yüklenici tarafından karşılanacağı, içme suyunun 200 ml’lik pet bardaklarla servis edileceği ve içme suyu miktarının idare tarafından belirleneceği anlaşılmıştır.

Yapılan değerlendirmede söz konusu düzenlemenin belirsizlik içerdiği zira yüklenici tarafından karşılanması gereken içme suyu miktarına ilişkin gerek şikayete konu Teknik Şartname maddesinde gerekse diğer ihale dokümanında bu hususta bir düzenleme bulunmamasının bu girdinin maliyetinin öngörülme imkanını ortadan kaldıracağı ve isteklilerce sağlıklı teklif hazırlanmasına engel teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Yükümlülükler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.8. Yemeklerde kullanılacak etler, dana, kuzu ve koyun eti olacaktır (koyun ve kuzu eti İdarenin talebi doğrultusunda (3 ayda 1 defa) kullanılacaktır).” düzenlemesi bulunmaktadır.

İlgili düzenlemeden yemeklerde kullanılacak etin, dana, kuzu ve koyun eti olacağı anlaşılmıştır.

İhale dokümanının ekinde düzenlenen gramaj listesinde, kırmızı et girdisi için tür olarak sığır eti ve koyun eti olarak iki ayrı çeşit belirlendiği görülmüştür.

Söz konusu düzenlemeler bir arada değerlendirildiğinde gramaj listesinde sığır eti olarak belirlenen girdi için dana eti, koyun eti olarak belirlenen girdi için ise kuzu ve koyun eti kullanılacağı anlaşılmış, ancak koyun eti girdisinin bulunduğu yemeklerde kuzu eti yahut koyun etinin hangisinin kullanılacağının belirtilmediği, iki girdi arasında maliyet farkı bulunduğu, bu hususun isteklilerce sağlıklı teklif hazırlanmasına engel teşkil edeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin  “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) (Değişik fıkra: 30/09/2020-31260 R.G/4. md., yürürlük: 20/10/2020) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.” hükmü,

İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1.İhale konusu işte kullanılacak tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi veya danışmanlık hizmet alımlarında yeterlik kriteri olarak aranmaması durumlarında aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmez.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

ı)

İsteklilerin, Gıda Üretimi Yapan İşletmeler ve/veya Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler ve/veya Toplu Tüketim İşletmeleri alanında kendi adına düzenlenmiş İşletme Kayıt Belgesi'ni teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.

…

7.5.2.

İsteklilerin, Ticaret Sanayi Odasından veya ilgili meslek kuruluşlarından alınmış, sıcak yemek üretimi konusunda bir kişi için bir öğünde 4 (dört) kap yemek olacak şekilde günde en az 3.000 (üç bin) kişilik Kapasite Raporunu teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.

7.5.3.

a)ISO 9001-2015 Kalite Yönetim Sistem Belgesi,

b)TS 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi,

c)TS 13075 (İşyerleri- Gıda Maddeleri Taşıma Hizmetleri- Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren),

d)TS 6914 (İş yerleri - Gıda maddeleri imal eden, hazırlayan, depolayan ve satan yerler için genel kurallar)

e)TS 13027 (Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon-Genel kurallar),

f)TS Covid-19 Güvenli Üretim ve Hizmet Belgelerini

teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.2. İsteklilerin, Ticaret Sanayi Odasından veya ilgili meslek kuruluşlarından alınmış, sıcak yemek üretimi konusunda bir kişi için bir öğünde 4 (dört) kap yemek olacak şekilde günde en az 3.000 (üç bin) kişilik Kapasite Raporunu teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.

14.3. İsteklilerin, Gıda Üretimi Yapan İşletmeler ve/veya Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende Faaliyet Gösteren İşletmeler ve/veya Toplu Tüketim İşletmeleri alanında kendi adına düzenlenmiş İşletme Kayıt Belgesi'ni teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.

14.4. İsteklilerin, tabldot yemek üretimi ve sunumu işi ile ilgili olarak ihale tarihi itibariyle geçerlilik süresini doldurmamış,a)ISO 9001-2015 Kalite Yönetim Sistem Belgesi,

b)TS 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi,

c)TS 13075 (İşyerleri- Gıda Maddeleri Taşıma Hizmetleri- Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren),

d)TS 6914 (İş yerleri - Gıda maddeleri imal eden, hazırlayan, depolayan ve satan yerler için genel kurallar)

e)TS 13027 (Gıda üretim yerlerinde hijyen ve sanitasyon-Genel kurallar),

f)TS Covid-19 Güvenli Üretim ve Hizmet Belgelerini

teklif dosyasıyla birlikte İdareye sunmaları gerekmektedir.

...

14.11. Yüklenicinin, üretim yaptığı tesisin Bursa il sınırları içinde faaliyet halinde olması gerekmektedir. Yukarıda istenen belgelerin bu tesise ait olması ve sözleşme imzalanmadan önce belgeleri İdareye teslim etmesi gerekmektedir. İstenen belgeleri teslim etmeyen firmayla sözleşme imzalanmayacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İlgili hükümlerden ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verileceği, ancak, söz konusu tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yürütülebilmesi için kendi malı olması gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği anlaşılmıştır.

İlgili düzenlemelerden ise isteklilerin teklif dosyasında kendi adlarına düzenlenmiş İşletme Kayıt Belgesi'nin, kapasite raporunun, ISO 9001-2015 Kalite Yönetim Sistem Belgesinin, TS 8985 Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesinin, TS 13075 belgesinin, TS 6914 belgesinin, TS 13027 belgesinin ve TS Covid-19 Güvenli Üretim ve Hizmet Belgelerinin sunulmasının bir yeterlik kriteri olarak düzenlendiği, ayrıca söz konusu belgelerin üretim yapılacak tesise ait olmasının gerektiği ve söz konusu üretim tesisinin de Bursa ili sınırları içerisinde yer alması gerektiği anlaşılmıştır.

Tüm düzenlemeler bir arada değerlendirildiğinde idare tarafından isteklilerce sunulması istenen ve kendi adlarına düzenlenmiş işletme kayıt belgelerinin üretim yapacakları tesise ait olmasının gerektiği ve bu doğrultuda ihaleye katılacak isteklilerin Bursa ili sınırları içerisinde kendilerine ait üretim yapacak bir tesislerinin olmasının gerektiği anlaşılmış, bu bağlamda idarece ilgili düzenlemelerle üretimin yapılacağı tesisin yüklenicinin kendi malı olması koşulunun istenildiği, söz konusu tesise ilişkin kendi malı olması koşulunun aranmasının rekabeti engelleyici ve katılımı daraltıcı nitelikte olduğu, anılan düzenlemenin Kanun’un temel ilkeleri arasında sayılan rekabet ve eşit muamele ilkelerine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.