Yükleniciler Tarafından Ödenecek Damga Vergileri Nelerdir?
Hizmet Alımları Kesintiler Mali Hakem - Editör 10.04.2016 4262Özeti :
İhale alan firmaların yatırmaları gereken damga vergileri üç çeşittir. Sözleşme damga vergisi, ihale karar damga vergisi ve hakediş ödemelerinden kesilen ödeme damga vergisidir.
1. İhale Karar Damga Vergisi
56 Seri Nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğ ile damga vergileri değiştirilmiş ve 2013 yılında % 15 oranında artırılmıştır. Kitabımızda güncel, 2013 yılında uygulanacak, damga vergisi oranlarına yer verilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli I sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu Kanunun 1 inci maddesinde ifade edilmektedir. I sayılı tabloda da “Artırma ve eksiltme kanunlarına tabi olan veya olmayan daire ve kurumların yetkili organlarınca verilen her türlü ihale” kararlarından binde 5,69 damga vergisi alınacağı belirtilmektedir.
Bu bağlamda, sözleşme imzalanmadan önce ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme bedelinin binde 5,69 oranında karar damga vergisini vergi dairesine yatırması gerekmektedir.
2. Sözleşme Damga Vergisi
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli I sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu Kanunun 1 inci maddesinde ifade edilmektedir. I sayılı tabloda da belli parayı ihtiva eden sözleşmelerden binde 9,48 oranında damga vergisi alınacağı belirtilmektedir.
3. Ödeme Emri Belgesi Üzerinden Kesilecek Damga Vergisi
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli I sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu Kanunun 1 inci maddesinde ifade edilmektedir. I sayılı tabloda da kişiler tarafından belli parayı mutazammın olarak resmi dairelere verilen makbuz ve ibra senetlerinden binde 9,48 oranında damga vergisi alınacağı belirtilmektedir.
Bu düzenleme gereği, yükleniciye yapılacak ödemelerde, yüklenici hakkında düzenlenen hakediş bedellerinden, fiyat farkları dâhil damga vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Sayıştay Temyiz Kurulunun 15.07.2008 tarih ve 30333 tutanak nolu kararında damga vergisinin hangi kâğıtlardan alınacağı ve damga vergisine dayanak olan ihale kararı, sözleşme ve ödeme damga vergisinin toplanmak suretiyle tavan oluşturulamayacağı şu şekilde ifade edilmektedir:
“Dilekçiler vermiş oldukları ortak dilekçelerinde özetle;488 Sayılı Damga Vergisi Kanunun 6. maddesinin ikinci fıkrasında "bir kâğıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır." hükmünün yer aldığını, bu nedenle en yüksek oran olan % 07,5 orandaki damga vergisinin alındığını, taraflar arasında yapılan sözleşmeden alınan % 07,5 oranındaki damga vergisinin belirtilen hükme göre en yüksek vergi oranı olduğunu, bahse konu ödemelerle ilgili yapılacak kesintinin ikinci kesinti olup mükerrer vergilendirmeye sebep olacağından anılan fıkraya göre ödemelerde kesinti yapılmadığını, çünkü fıkrada belirtilen hüküm uyarınca; Belediye ile yüklenici arasında yapılan akit sonucu gerçekleşen ödemelerin, birbirine bağlı ve bir asıldan doğma işlemler olduğunu, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 117. maddesinin üçüncü fıkrasının, verginin mükerrer olması durumunu hesap hatası olarak düzenlediğini, bu işlemler, birbirinden tamamen ayrı akit ve işlemler olmadığından bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınmamış ve bu suretle mükerrer verginin sebep olduğu hesap hatasına düşülmediğini belirterek yapılan icraatların kabulü ile Sayıştay İlamının değiştirilmesini talep etmişlerdir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinin ilk fıkrasında, bu yasaya ekli, (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, ikinci fıkrasında, bu yasadaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade ettiği, 2. maddesinde vergiye tabi kağıtlar niteliğinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerin damga vergisine tabi tutulacağı, 3. maddesinde de damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, 8.maddesinde, bu yasada yazılı Resmi Daireden, genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin kastedildiği belirtildikten sonra 14. maddesinde, kağıtların damga vergisinin bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarda alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun ‘IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar’ başlığının (h) bendinde de, kişiler tarafından resmi dairelere verilen belli parayı içeren makbuz ve ibra senetleri ile resmi daireler nam ve hesabına kişiler adına açılmış ve açılacak hesaplara nakledilmeyi veya emir ve havalelerine tediyeyi temin eden kâğıtlardan binde yedi buçuk (% 7,5) oranında damga vergisi alınacağı belirtilmiştir.
Özetle Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun II.2. maddesine göre; ihale kararından binde dört buçuk (%04,5), I.1/a maddesine göre; yapılan sözleşmeden binde yedi buçuk (%07,5), IV.1/h maddesine göre de; yapılan ödemelerden binde yedi buçuk (%07,5) oranında damga vergisi kesilmesi gerekmektedir.
Dilekçede ileri sürülen Damga Vergisinin 6. maddesi, bir kâğıtta birden fazla akit ve işlem bulunması durumuyla ilgilidir. İlamın konusu ise tek bir sözleşmeden kaynaklanan mal veya hizmet bedelinin ödenmesi aşamasında düzenlenen verile emirlerinden kesilmesi gereken damga vergisidir. İhale kararından, sözleşme yapılmasından ve tediyeyi sağlayan kâğıttan kesilmesi gereken damga vergileri, Kanuna ekli cetvelin farklı maddelerine dayanmaktadır.
Kanunun bahsedilen hükümlerine göre, satın alınan mal ve hizmet bedelinin yüklenici firmaya ödenmesini temin eden kağıtlardan (verile emirlerinden) binde yedi buçuk (% 7,5) oranında damga vergisi kesintisi yapılması kanun gereği zorunludur.Bu nedenle dilekçi iddialarının reddedilerek 758 sayılı ilamın 6. maddesiyle 2.114.515.000 TL.ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,”