Yasak Fiil veya Davranışlarda Bulunan Kişilerin Bir Unsur Hariç Geçici Teminatları Gelir Kaydedilemez

Salim DEMİREL

Sayıştay Uzman Denetçisi (26.02.2015)

Ayrıca 4734 sayılı Kanunun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17 inci maddesinde;

İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs  etmek.

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.

Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

İdarelerce yapılan uygulamalarda ise hatalı olarak Kanunun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17 inci maddesinde sayılan davranışlarda bulunanlar hakkında ihale dışı bırakılma yaptırımı ile birlikte ihalelere katılmaktan yasaklama ve geçici teminatın gelir kaydedilmesi yaptırımı uygulandığı görülebilmektedir.

Halbuki 4734 sayılı Kanunun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17  inci maddesinde,  söz konusu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında  Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümlerin  uygulanacağı ifade edilmektedir.

 Buna göre yasak fiil ve davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerekmektedir.

Ayrıca ihale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmeyeceklerdir.

Yine taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci  maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir.

Görüleceği üzere gerek Kanunun 17 nci maddesinde, gerekse 17 nci  maddenin atıf yaptığı Kanunun dördüncü kısmında yasak fiil davranışlarda bulunan isteklilerin geçici teminatlarının gelir kaydedileceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Aynı şekilde, Kanunun diğer maddelerinde de bu yönde herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Bu itibarla, kural olarak 17 nci maddedeki yasak fiil davranışlarda bulunduğu tespit edilenlerin geçici teminatlarının gelir kaydedilmemesi gerekmektedir.

Ancak Kanunun 17 nci maddesinde yasak fiil davranış olarak sayılan “11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılma” hali bu durumun istisnasıdır. Zira, Kanunun 11 inci maddesinde ihaleye katılamayacak olanlar sayılmış ve anılan maddenin son fıkrasında bu yasaklara rağmen ihaleye katılan isteklilerin geçici teminatının gelir kaydedileceğine ilişkin açık hüküm bulunmaktadır. Sonuç olarak, sadece 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılanların geçici teminatları gelir kaydedilecek, diğer yasak fiil davranışlarda bulunan isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilmeyecektir.

İHALE SÜREÇLERİNDE YAŞADIĞINIZ SORUNLARLA İLGİLİ OLARAK GÜNÜN HER SAATİ İHALE UZMANLARIMIZLA GÖRÜŞEBİLİRSİNİZ.

0535 645 00 20 HEMEN ULAŞIN