YAPIM İŞLERİNDE SÖZLEŞME TÜRÜNÜN TESPİTİ

Yapım işlerinde uygulama projesi üzerinden ihaleye çıkılan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşme, ön veya kesin projesi üzerinden ihaleye çıkılan yapım işlerinde birim fiyat sözleşme son olarak da niteliği itibarıyla iş kalemlerinin bir kısmı için anahtar teslimi götürü bedel, bir kısmı için birim fiyat teklifi alma yöntemleri birlikte uygulanmak suretiyle gerçekleştirilen yapım işleri ihalelerinde ise karma sözleşme imzalanması gerekmektedir.

Yapım işlerinde kural olarak uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Anahtar teslimi götürü bedel ihale edilmesi gerektiği halde birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale yapılması 4734 sayılı Kanunun 62. maddesinin (c) bendine aykırılık nedeniyle iptal sebebi olabilmektedir. Belli durumlarda ise ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Bu durumlarda birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılması gerekmektedir.

Ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilecek durumlar aşağıda tablo olarak sunulmuştur. Anılan durumlar dışında uygulama projesi üzerinden ihaleye çıkılması gerekmektedir.

Doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli sürenin olmaması durumu ile onarım işlerinde uygulama sırasında bir kısım ilave işlerin ortaya çıkabileceğinin muhtemel olması nedeniyle bu işlerin, ön veya kesin proje üzerinden teklif birim fiyat alınmak suretiyle ihale edilmesi mümkündür.

Uygulama projelerinin bulunmadığı veya eksik olduğu durumlarda anahtar teslimi götürü bedel ihale yapılması mümkün olamayacaktır.

Yapım işleri ihalelerine uygulama projesi ile çıkılması ve tekliflerinde anahtar teslimi götürü bedel üzerinden alınmasının esas olmakla birlikte, uygulama projesi yapılamayan işlerde birim fiyat teklif alma suretiyle ihaleye çıkılabilmektedir. Bu durumun gerekçesi, metrajların tam ve kesin olarak belirlenememesi, olası iş artışlarının fazla olmasının öngörülmesi, herhangi bir iş artışı durumunda yükleniciye ödenecek olan bedellerin birim fiyat teklif cetvelleri esas alınmak suretiyle belirlenmesi olarak kabul edilmektedir.[1] Bütün bu nedenlerle onarım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel yerine birim fiyat ihaleye çıkılması işin doğasına daha uygun olacaktır.

Kurulun 14.06.2010 tarihli 2010/UY.III-1715 sayılı kararında,

“Yukarıdaki hükümler çerçevesinde yapılan incelemede, ihale konusu işin anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edildiği, ancak idarece ihale konusu iş için bir uygulama projesi hazırlanmadığı, ihale dokümanı kapsamında yer alan teknik şartnamede ise her türlü ayrıntının ölçülendirilmediği, örneğin; inşaat işlerinde, gereken tamirat, sıva, plastik boya gibi imalatların miktarlarının belli olmadığı, açıklama sunan isteklilerin bu iş kalemlerine ilişkin belirttikleri miktarlar ile idarece yaklaşık maliyet hesabında yer alan miktarlarda önemli farklılıkların olduğu görülmektedir. Bu haliyle, idarece söz konusu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle yapılmasının mevzuata aykırı olduğu ve tekliflerin doğru şekilde değerlendirilerek ihalenin sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

İhale konusu işin bir onarım işi olduğu göz önüne alındığında, yukarıda yer alan Kanun hükmü gereğince, uygulama projesi yapılamayan bu tür durumlarda anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihaleye çıkılması zorunluluğu bulunmamakta olup, her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilecektir.” denilmektedir.

Kurulun 26.03.2012 tarihli 2012/UY.II-1463 sayılı kararında, yapım işlerinde kural olarak uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı,ancak, madde metninde yer alan durumların varlığı halinde bu kuralın istisnasının söz konusu olacağı, bununla birlikte, bahse konu istisnai durumlarda dahi ihale öncesinde idarelerce yapım işine ait ön veya kesin projenin hazırlanması gerektiği,anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihaleye çıkılabilmesi için ise uygulama projelerinin hazırlanmasının zorunlu olduğu ifade edilmektedir.

[1]Kurulun 19.04.2012tarihli 2012/UY.I-1849 sayılı kararı.