1) İŞİN SÜRESİ

İhale konusu işin süresi, idari şartname ve sözleşmede belirtilmesi zorunlu hususlar arasında yer almakta olup, takvim günü olarak belirtilmesi gerekmektedir. İşin süresi işyeri teslim tarihinden itibaren başlar.

Sözleşmelerde, o işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin hangi tarihler arası olduğu belirtilmelidir. Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri işin süresinde dikkate alındığından, yükleniciye bu sürelerde faaliyette bulunamadığı gerekçesiyle ayrıca süre uzatımı verilemez.

İl ve ilçelere göre çalışılmayan günleri belirleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığının (mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı) 1982 tarihli Genelgesi bulunmaktadır.

Örnek: Çalışılmayan dönem Ankara ve ilçelerinde 1 Aralık-1 Nisan, Ağrı ve İlçelerinde 15 Kasım-15 Nisan iken, İçel ve ilçelerinde çalışılmayan dönem bulunmamaktadır.

2) SÜRE UZATIMI

Sözleşmede belirtilen ve sorumluluğu yükleniciye ait olmayan zorunlu gecikme nedenlerinin doğması halinde, idarece süre uzatımı verilir.

Süre uzatımı sebebi sayılacak zorunlu gecikme nedenleri, sözleşme eki YİGŞ'nin 29 uncu maddesinde birisi mücbir sebepler, diğeri ise idarenin sebep olduğu haller olmak üzere iki başlık altında yer almaktadır.

2.1. Mücbir Sebep Halleri Dolayısıyla Verilecek Süre Uzatımları

• Doğal afetler
• Kanuni grev
• Genel salgın hastalık
• Kısmi veya genel seferberlik ilanı
• Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek diğer haller

Ortaya çıkan durumun mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve süre uzatımı verilebilmesi için;

• Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmamış olması,
• Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,
• Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,
• Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı bildirimde bulunması,
• Mücbir sebebin meydana geldiği yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi.

Şartlarının birlikte gerçekleşmesi zorunludur.

2.2. İdarenin Sebebiyet Verdiği Haller Dolayısıyla Verilecek Süre Uzatım Halleri

• İşyeri tesliminde gecikme olması
• Yer tesliminin çalışılmayan dönemde ya da ertesi yılda gerçe eşmesi
• Projelerin tesliminde veya tasdikinde gecikme olması
• İşin idarece durdurulması
• Hakedişin zamanında ödenememesi
• Bütçe ödeneğinin yetersizliği nedeniyle iş programının gerçekleştirilememesi
• İşte iş artışı meydana gelmesi

Süre uzatımı gerektiren olayın ortaya çıkması ve idareye başvurulmasından sonra durum, yapı denetim görevlisince (kontrol mühendisince) incelenerek “süre uzatım teklif raporu” düzenlenir ve yapı denetim amirine (kontrol amirine) sunulur. Yapı denetim örgütünce hazırlanan süre uzatım teklif raporu, süre uzatım komisyonunda görüşülerek karara bağlanır ve bu karar ihale yetkilisinin onayından sonra kesinlik kazanır.

Süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılan süreye göre yüklenici tarafından hazırlanan ve idarece onaylanan revize iş programma uygun olarak yapılan işler için fiyat farkı hesaplanır. Süre uzatımıyla birlikte ödenek dilimlerinde de gerekli değişiklikler yapılır.

İl ve ilçelere göre belirlenmiş olan çalışılmayan günler, o yörede çalışılmayan günler içerisinde harçlı imalatların yapılamayacağı ön kabulüne dayanılarak hazırlanmıştır. Zorunlu nedenlerle ertesi seneye sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre ödenek durumuna ve imalat cinsine göre dikkate alınır. Örneğin, 1.6.2013 tarihinde yer teslimi yapılan ve süresi 440 gün olan Ankara'daki bir işin yüklenicisi, çalışılmayan dönemin 1 Aralık - 1 Nisan arası olduğunu ve bu dönemde çalışamadığı gerekçesiyle süre uzatımı talebinde bulunamaz, işin 440 takvim günü içerisinde geçici kabule hazır hale getirmeye zorunludur. Ancak, bu işe 130 gün süre uzatımı verilmesi halinde, iş ertesi seneye sari hale geleceğinden yapılacak imalatın durumuna ve cinsine bakılacak, imalat harçlı ve sulu imalat ise çalışılmayan dönem atlanarak süre uzatımı verilecek, değilse çalışılmayan dönem atlanmayarak süre uzatımı verilecektir.

3) GECİKME CEZASI

Yüklenici taahhüt konusu işi sözleşmede öngörülen sürede tamamlayıp geçici kabule elverişli hale getirmezse idare, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca sözleşmenin feshi yoluna gidebilir. Ancak, 4735 sayılı Kanun, YİGŞ ve Tip Şartname ve Sözleşmelerde yüklenicinin inşaatı öngörülen sürede teslim edememesi durumunda gecikme cezası uygulayarak işe devamına imkan sağlayan düzenlemeler öngörülmüştür.

Gecikme halinde alınacak cezalar konusu, idari şartnamelerde ve sözleşmelerde yer alması zorunlu hususlar arasında sayılmıştır, idareler, sözleşme bedelinin onbinde üçünden ₍o/o0,03) az, onbinde altısından (%0,06) fazla olmamak üzere belirleyecekleri gecikme cezası oranını idari şartnamelere yazacaklar ve aynı oranı sözleşmelerde hüküm altına alacaklardır.

Gecikme cezaları, yükleniciye bir ihtarda bulunmaya gerek kalmaksızın düzenlenen ilk hakedişten, gecikme devam ederse müteakip hakedişlerden "gecikilen her takvim günü için" kesilir. Hakedişlerden karşılanamadığı taktirde, yükleniciden ayrıca tahsil edilir. Gecikme cezası, varsa çalışılmayan dönem için de kesilmelidir.

Kısmi Gecikme Cezası

İdarenin gerekli görmesi halinde, yükleniciye kısmi gecikme cezası da uygulanabilir. Ancak kısmi gecikme cezası uygulanabilmesi, işin şartname ve sözleşmesinde öngörülmesine bağlıdır.

YİGŞ'nde sözleşme konusu işin tamamlanan ve müstakil kullanımına elverişli sözleşmede belirtilen kısımları için, kısmi kabul yapılması öngörülmüştür. Dolayısıyla kısmi kabul, tamamlandığında müstakil kullanıma elverişli bölümleri bulunan işlerde söz konusu olabilecektir.

İdareler, sözleşme konusu işin sözleşmede belirlenen bir kısmının öngörülen sürede bitirilememesi halinde, gecikilen her takvim günü için, gecikilen kısmın sözleşme bedelinin, onbinde üçünden (%0,03) az onbinde altısından (%0,06) fazla olmamak üzere kısmı gecikme cezası oranı belirleyerek şartname ve sözleşmelere yazacaklardır.

Kısmi gecikme cezası, gecikilen kısmın toplam sözleşme bedeli içerisindeki ağırlığı esas alınarak belirlenir.