1) GEÇİCİ KABUL İŞLEMLERİ

Geçici kabul işlemlerinde uygulanacak yöntem ve esaslar Yapım İşleri Genel Şartnamesinin (YİGŞ) 41 inci maddesi ve Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği (YİMKY) hükümleriyle düzenleme altına alınmıştır.

Geçici Kabul Talebi ve Ön İnceleme Aşaması

Sözleşme konusu iş tamamlandığında, yüklenici idareye vereceği dilekçe ile geçici kabul isteğinde bulunur. İş sözleşmede öngörülen sürede bitirilememiş ve cezalı çalışma durumu söz konusu ise, dilekçe işin fiilen tamamlandığı tarihte idareye verilir.

Yüklenicinin başvuru tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde iş, yapı denetim heyetince ön incelemeye tabi tutulur, ön inceleme sonucunda;

- İşin sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun biçimde eksiksiz ve kusursuz olarak tamamlanmış olduğu,

- İşte kusur ve eksiklikler bulunmakla birlikte, kusurlu ve eksik kısımların bedelleri toplamının işin tamamına ait bedelin %5'inden fazla olmadığı ve söz konusu oranı geçmeyecek kusur ve eksikliklerin aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına engel teşkil etmediği ve her hangi bir tehlikeye meydan vermediği,

tespit edilirse, "Geçici Kabul Teklif Belgesi" düzenlenmek suretiyle yetkili makama gönderilir.

Aksi takdirde, eksik ve kusurlu işler bir tutanakla tespit edilir, yapı denetim heyetinin işin kabule hazır hale gelmesi için yaklaşık bitim tarihini tespit eden düşüncesiyle birlikte en geç 3 gün içerisinde idareye gönderilir.

Geçici kabul talebi ile ilgili olarak, yüklenici başvurusunda gecikirse veya işi süresinde kabule elverişli duruma getirmemişse, sözleşmeye göre işin bitmesi gereken tarihte yapı denetim heyeti veya idarece görevlendirilecek iki elaman tarafından iş yerinde gerekli incelemeler yapılarak o günkü durum bir tutanakla tespit edilir. Bu inceleme sırasında yüklenici veya vekilinin de hazır bulunması gereklidir. Tebligata rağmen yüklenici veya vekili gelmezse, idare bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus belirtilir.

Geçici Kabul Komisyonu ve Kabul İşlemleri

Yapı denetim heyetince geçici kabule engel bir husus bulunmadığı yönündeki geçici kabul teklif belgesinin yetkili makama (sözleşmeyi idare adına imzalayan) sunulmasından itibaren en geç 10 gün içinde yetkili makam tarafından geçici kabul komisyonu oluşturulur.

YİMKY'nin 4 üncü maddesine göre, geçici ve kesin kabul komisyonları yetkili makam tarafından, biri başkan olmak üzere en az üç kişiden oluşturulur. İşin özelliği ve önemi dikkate alınarak komisyonun üye sayısı, toplam sayı tek olmak üzere yeteri kadar artırılabilir. İşin denetiminde bulunan yapı denetim görevlisi kabul komisyonlarında görev alamaz. Ancak bu görevlinin kabul çalışmaları sırasında işyerinde bulunması zorunludur.

Bu komisyonlarda görevlendirilecek olanların tamamının teknik elaman olması zorunludur. Ancak, ilgili idarede yeterli sayıda veya işin özelliğine uygun nitelikte teknik elaman bulunmaması durumunda, 4734 sayılı Kanun kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarından teknik elaman görevlendirilebilir.

Geçici kabul komisyonu, kurulmasından itibaren en geç on (10) gün içinde işyerine giderek yüklenici tarafından gerçekleştirilen işleri YİGŞ'nin 41 ve 44 üncü maddelerine göre inceler, muayene eder ve gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapar. Geçici kabule engel bir durum bulunmadığı takdirde, işin geçici kabulünü yapar. 10 günlük süre, gerekmesi halinde yetkili makam tarafından uzatılabilir.

Muayene ve kabul komisyonları eksiksiz olarak görev yapar ve kararlarını çoğunlukla alır, kararlarda çekimser kalınamaz. Çoğunluk kararına karşı olanlar karşı olma nedenlerini kararın altına yazarak imzalamak zorundadır.

YİGŞ hükümlerine göre, kabul çalışmasına yüklenici ve vekilinin de katılması, düzenlenecek tutanağın da yüklenici veya vekili tarafından imzalanması gerekmektedir.

Geçici kabul komisyonu yaptığı incelemede, YİGŞ hükümlerine göre kabule engel teşkil eden eksik ve kusurlu işlerin bulunduğu sonucuna varmış, bir başka ifadeyle yapı denetim heyetinin yaptığı tespite katılmamışsa, işin kabule hazır olmadığını belirten bir tutanak düzenlemek suretiyle durumu yetkili makama bildirir ve yüklenici işi kabule uygun hale getirdikten sonra işlemler yeniden başlatılır.

Yapılan incelemeler sonucunda, işin kabule hazır olduğu tespit edilmişse komisyon işi kabul eder ve geçici kabul tutanağı düzenleyerek ilgili makama gönderir.

Komisyon yapılan incelemede; işte kusur ve eksiklikler bulunduğunu, ancak kusurlu ve eksik kısımların bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin %5'inden fazla olmadığını ve söz konusu oranı geçmeyecek kusur ve eksikliklerin aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına engel teşkil etmediğini ve her hangi bir tehlikeye meydan vermediğini tespit ederse, kabul komisyonu geçici kabul tutanağını düzenlemekle birlikte söz konusu eksikliklerin tamamlanması için gerekli süreyi de belirler.

Geçici kabul tutanağı, yetkili makam tarafından imzalandıktan sonra geçerlik kazanır.

Ceza Uygulaması

Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir. Bu ceza, yüklenicinin hakedişinden veya teminatından kesilmelidir.

Nefaset Kesintisi

YİGŞ’ nin 41 inci maddesinin 12 nci fıkrasına göre;

“Geçici kabul için yapılan incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve işin idareye teslimini ve kullanılmasını ve/veya işletilmesini engellemeyen, giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin varsa hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile iş idare tarafından bu hali ile kabul edilebilir. Hu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır.”

Madde hükmü çerçevesinde, geçici kabulde tespit edilen kusurlu ve eksik işler dolayısıyla nefaset kesintisi yapılabilmesi için aşağıdaki koşulların oluşması gerekir:

Kusurlu ve eksik işler teknik olarak, kabulü engellemeyecek nitelikte olmalıdır.

Nefaset kesintisine konu kusurlu ve eksik işler, teknik olarak giderilmesi mümkün olmamalı veya fazla harcama ve zaman kaybı gerektiren nitelikte olmalıdır.

Geçici Kabul itibar Tarihi

Yüklenicinin işi sözleşmede veya süre uzatım kararında belirtilen iş bitim tarihinde tamamladığı yapı denetim heyeti tarafından yapılan ön incelemede tespit edilmiş, ancak kabul komisyonunun işyerine gitmesi ve kabulü yapması her hangi bir nedenle gecikmiş ise, kabul tutanağında işin fiilen bitmiş olduğu tarih gösterilir ve söz konusu tarih işin geçici kabul tarihi olarak kabul edilir.

Kısmi Kabul

İşin tamamlanan ve müstakil kullanımına elverişli kısımları için, şartnamede ve sözleşmede yer verilmek suretiyle, kısmi teslim ve kısmi kabul imkânı bulunmaktadır.

Kısmi kabul ancak, tamamlandığında müstakil kullanıma elverişli bölümleri bulunan işlerde, söz konusu olabilir. Bunun için idare, idari şartnamesinde kısmi kabul şartını öngörmeli ve buna paralel olarak sözleşmesinde de, işin müstakil kullanımına elverişli kısımlarını ve bu kısımlara ait bitirme tarihlerini göstermelidir.

Teminat Süresi

Geçici kabul ile kesin kabul arasında geçen süreye teminat süresi denir. Teminat süresi, özellikle yüklenicinin bakım, kusur ve eksiklikleri giderme ve koruma yükümlülüğünün süresini tespit bakımından önemlidir. Yapım işlerinde teminat süresi on iki aydan az olamaz.

Teminat süresinin başlangıç tarihi geçici kabul itibar tarihi, bitiş tarihi ise kesin kabul işlemlerinin idarece onaylandığı tarihtir.

Teminat Süresinde Yükümlülükler

Yüklenici işlerin, teminat süresi içindeki bakımını yapmak ve tümünü iyi bir şekilde korumak ve çıkabilecek kusur ve aksaklıkları gidermek zorundadır.

İdareler, işin önem ve niteliğini göz önünde bulundurarak, teminat süresi içinde yüklenicilerin bakımlarını yapmakla yükümlü oldukları hususlarda sözleşme ve eklerine özel hükümler koyarlar.

Bitirilmiş yapıların idare tarafından kullanılma ve işletilmesinden kaynaklanan veya yüklenicinin kusurları dışındaki hallerin gerektiği onarımlar bakım yükümlülüğünün dışındadır.

Kullanma ve işletme sonucu olmaksızın ortaya çıkan kusur ve aksaklıkların giderilmesi ve teminat süresince işlerin bakım giderleri yükleniciye aittir.

2) KESİN KABUL İŞLEMLERİ

Kesin kabul işlemlerinde uygulanacak yöntem ve esaslar YİGŞ'nin 44 üncü maddesi ve Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği hükümleriyle düzenleme altına alınmıştır.

Kesin kabul için belirlenen tarihte, yüklenicinin yazılı müracaatı üzerine, kesin kabul komisyonu oluşturularak geçici kabuldeki esas ve usullerle kesin kabul yapılır.

Geçici ve kesin kabuller arasında, yüklenici tarafından yapılması gereken, sürekli bakım niteliğindeki işlerin sözleşme uyarınca yapılıp yapılmadığı kabul komisyonu tarafından incelenerek tespit olunur.

Devamlı bakım hususunda yüklenicinin herhangi bir yükümlülüğü yoksa kesin kabul komisyonu, geçici kabul sırasında iyi durumda ve kabule elverişli olduğu tespit edilmiş olan işlerde teminat süresince kullanılma sonucunda meydana gelen normal aşınma ve eksilmeden doğan durumlar haricinde, işin fen ve sanat kurallarına uygun yapılmamasından kaynaklanabilecek herhangi bir bozukluğun veya geçici kabulden sonra ortaya çıkan bir kusurun olup olmadığını inceler.

Teminat süresi içinde yüklenicinin, bütün yükümlülüklerini yerine getirmiş olduğu ve kendisine yüklenebilecek kesin kabulü engelleyecek bir kusur ve eksiklik görülmediği takdirde kesin kabul tutanağı düzenlenir. Eğer bu süre içinde, sorumluluğu yükleniciye atfedilmeyecek bir kusur veya eksiklik tespit edilmişse bu da tutanakta ayrıca belirtilir.

İşin kesin kabulüne engel herhangi bir durum görüldüğü takdirde, kabulü engelleyen kusur ve eksikler kabul komisyonu tarafından bir tutanakla tespit edilir ve kesin kabul işlemi yapılmaksızın kusur ve eksiklerin giderilmesi için bir süre belirlenerek durum idareye bildirilir. İdare bu kusur ve eksiklerin tutanakta belirlenen süre içerisinde giderilmesi hususunu yükleniciye tebliğ eder. Kusur ve eksiklerin yüklenici tarafından giderildiği idarece tespit edildiğinde kabul işlemi sonuçlandırılır.

Yüklenici teminat süresi veya yukarıdaki fıkrada söz konusu edilen süre sonunda, idarenin kabul edebileceği gecikmeler dışında, sözleşme ve şartname hükümlerine göre işi kesin kabule elverişli duruma getirmeyerek bir gecikmeye yol açmış ise, idare ya yükleniciye 41 inci maddede belirtilen şekilde ceza uygulayarak eksik ve kusurların giderilmesini bekler, ya da gecikme otuz günü geçerse ceza uygulamasına devam etmekle birlikte kusur ve eksiklikleri yüklenici hesabına kendisi giderir.

İdare, gerek kusur ve eksikliklerin yüklenici hesabına giderilmesi bedellerini, gerekse vukuunda belirtilen bekleme cezalarını yüklenicinin varsa hakedişinden, hakedişi kalmamışsa teminatından kesmeye yetkilidir.

Kesin kabul tutanağının yetkili makam tarafından onaylanması ile kesin kabul işlemi tamamlanmış olur.

Yüklenicinin yazılı müracaatı ve idarenin de uygun görüşü olmak kaydıyla, kısmi geçici kabulü yapılmış kısımların, sözleşmede belirtilen teminat süresi dikkate alınarak, yukarıdaki esaslara göre işin bütününün kesin kabulünün yapılmış anlamına gelmemek şartıyla, kısmi kesin kabulü yapılabilir.

Kesin Kabul Komisyonu

Yüklenicinin başvurusu üzerine, yapı denetim görevlisi veya idarece görevlendirilecek teknik elamanlar tarafından yapılan inceleme sonucunda işin kesin kabule uygun bulunması halinde, “Kesin Kabul Teklif Belgesi” hazırlanır. Bu belgenin hazırlandığı tarihten itibaren en geç on gün içinde yetkili makamca, kesin kabul komisyonu oluşturulur. Kesin kabul komisyonunun oluşum süreci, geçici kabul komisyonunun oluşumu süreci ile aynıdır.

Kesin kabul komisyonu, geçici kabul komisyonuyla aynı, kısmen farklı veya tamamen farklı olabilir. Kesin kabul komisyonu, kurulmasından itibaren en geç on gün içinde işyerine giderek işi inceler ve kesin kabule engel bir durum bulunmadığı takdirde, işin kesin kabulünü yapar. Kesin kabul tutanağı düzenlenir ve ilgili makama sunulur. On günlük süre, gerektiğinde yetkili makam tarafından uzatılabilir.

Kesin Kabulün Hukuki Sonucu

Kesin kabul işlemlerinin idarece onaylanmasından sonra;

- 4735 sayılı KİSK ve YİGŞ'nin 9 uncu maddesinde düzenlenmiş olan iş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması,

- YİGŞ'nin 26, 44 ve 45 inci maddeleri başta olmak üzere, diğer benzer maddelerde yer alan bakım, onarım ve düzeltme,

sorumlulukları, 4735 sayılı KİSK'in 13 ve 30 uncu maddelerinde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla sona erer.

Sözleşme Hukukuna ve Sürecine Yönelik Diğer Analizlerimiz için Site İçerisinde ARAMA yapabilirsiniz.