Taşerona Kadro Düzenlemesinin (696 sayılı KHK) İşçilere, İdarelere ve Firmalara Bakar Tarafıyla Değerlendirilmesi

1. Kapsamdaki İdareler Hangileridir?

696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye iki geçici madde eklenmektedir. Bu iki maddenin birinci fıkralarında, kadroya geçişle ilgili düzenlemeye yer verilmekte ve kapsamda bulunan idareler ifade edilmektedir.

Buna göre;

• 5018 sayılı Kanuna tabi idarelerin TAMAMI (MİT Müsteşarlığı hariç)
• Bu idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar,
• 375 sayılı KHK’ya ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları,
• Mahalli idarelere bağlı kuruluşlar (Su ve kanalizasyon idareleri vb.)
• İl özel idareleri ile belediyelerin üyesi oldukları mahalli idare birlikleri (Köylerin üyesi olduğu birlikler kapsamda görünmüyor.)
• Mahalli idarelerin veya bağlı kuruluşlarının şirketleri

Buna göre; belediye şirketlerinin de hizmet alım ihalesine çıkması mümkün olamayacağı için, belediyelerin personele ihtiyaç duyması halinde yapılacak yöntem, belediye şirketlerinin ihtiyaç duyulan kişileri sigortalı olarak işe almasıdır. Yani, mahalli idarelerin ihtiyaç duydukları bütün personeller belediye şirketleri tarafından temin edilecektir. Buna yönelik kriterler Bakanlar Kurulu tarafından getirilecektir.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri kapsam dahilinde bulunmamaktadır. Bu düzenlemelere göre, KİTlerde hizmet alımı ihalesinde çalışan kişilerin kadroya alınması şimdilik mümkün gözükmemektedir.

2. Kimlere Kadro Verilmeyecek

Bir önceki başlıkta yer alan idarelerde çalışan kişilere kadro verilmesi veya sürekli işçi olarak mahalli idare şirketlerinde istihdam edilmesi öngörülmektedir.

Ancak, kadro verilmeyecek birçok sektör ve idare de bulunmaktadır.

696 sayılı KHK’ya göre,

• Kamu İktisadi Teşebbüslerinde hizmet alımı bünyesinde çalışanlar,
• Emekli olup da hizmet ihalesinde çalışanlar,
• Araç kiralama hizmetlerinde çalışanlar,
• Yemek hizmeti alımlarında çalışanlar,
• Danışmanlık hizmet alımı bünyesinde çalışanlar,
• Hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri bünyesinde çalışanlar,
• Çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar kapsamında çalışanlar,
• Çöp toplama ve kent temizliği ile park, bahçe temizliği ve bakım onarımı işleri haricinde, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında çalışanlar

Kadroya alınmayacaktır. Belki sonra yapılacak başka bir düzenleme ile bu kişiler de kadroya alınabilir.

Bununla birlikte, mahalli idarelerde hizmet alımı bünyesinde çalışan kişilerin belediye şirketlerinde işçi olarak istihdam edilmesi de kanaatimizce eşitlik açısından doğru bir uygulama değildir. Çünkü belediye şirketleri özel hukuk hükümlerine tabidir ve mali açıdan sorunlu olan bir çok belediye şirketi bulunmaktadır.

3. Kapsamdaki İhaleler Hangileridir?

Genel olarak, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri kapsamında çalışan kişilerin kadroya veya şirkete alınacağını ifade edebiliriz.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarının özellikleri ilk defa Kanun hükmü haline gelmiştir ve bu önemlidir. Bu noktada, işçi sayısının belli olduğu, haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı ve yaklaşık maliyetin % 70 ve üzerinde işçilik maliyeti olan ihaleler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımıdır.

Bu genel kuraldan hareketle, personel ihalesi kapsamında olmayan hizmetlerde çalışan kişilerin kadroya alınmayacağını ifade edebiliriz.

Ancak, bu genel kuralın belediyeler açısından bir istisnası da bulunmakta olup, park ve bahçeler ile çöp toplama işlerinde çalışan kişiler de belediye şirketlerinde sürekli işçi kadrosuna alınacaklardır.

Bunun haricinde, yemek ihalelerinde, araç kiralama ihalelerinde veya diğer hizmet alım ihalelerinde çalışan kişilerin kadroya alınması şimdilik olanaklı görünmemektedir.

Bu noktada önemli hususlardan bir tanesi de, taşerona kadro düzenlemesinin sadece 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan hizmet alım ihalelerini mi kapsadığı konusudur.

696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesiyle 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddelerin ilk fıkralarında “diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri” hükümlerine yer verilmektedir. Bu düzenlemeden hareketle, istisna veya doğrudan temin kapsamında yapılan personel ihalelerinde çalışan kişilerin de kapsamda olduğunu ifade edebiliriz.

4. Devam Eden Hizmet Alım İhaleleri Ne Zaman Son Bulacak?

Devam eden sözleşmelerin süresine yönelik olarak şu hükme yer verilmiştir:

“Sürekli işçi kadrolarına geçireceklerin çalıştırılmalarına esas hizmet alım sözleşmelerinin süresinin geçiş işleminin yapılmasından önce sona ermesi halinde, bunlardan personel çalıştırılmasına dayalı olanlar ile personel çalıştırılmasına dayalı olan kısımlarının süresi başka bir işleme gerek kalmaksızın mevcut sözleşme koşullarına uygun olarak geçiş işlemi yapılıncaya kadar ilgili mevzuatı uyarınca uzamış sayılır.”

Bu hükme göre; hala devam eden hizmet alım ihalelerinin süresi otomatik olarak uzamış sayılmaktadır. İdarelerin geçiş süresi için ihale yapmasına veya doğrudan temin yapmasına gerek bulunmamaktadır.

5. İhalesi Devam Eden Hizmet Alım İhalelerinin ve Sözleşmesi İmza Edilip de İşe Başlanılmayan İşlerin Durumu

Düzenlemede ihalesi devam eden hizmet alım ihalelerinin iptal edileceği ifade edilmekte ve sözleşmesi imzalanmış, ancak, henüz sözleşmeye başlanmamış olanların ise feshedilmiş sayılacağı ifade edilmektedir.

Buna göre, sözleşme imza edilmiş olsun veya olmasın işe başlanılmamış hizmet alımlarında, firmalarla devam edilmeyecek ve kadro işlemleri süreci tamamlanana kadar mevcut firmayla devam edilecek veya doğrudan temin kapsamında ihtiyaç karşılanacaktır.

6. Personel Çalıştırılmasına Dayalı İhale Ne Zamana Kadar Yapılabilir?

Kadroya geçiş için öngörülen süre 90 gündür. Bu süre 2 Ocak tarihinden itibaren başlayacaktır. Kadroya geçiş tarihine kadar hizmet alımı gerçekleştirilmesi mümkündür. Ancak, bu tarihten sonra alım yapılması kanunen yasaklandığından dolayı alım yapılmayacaktır.

7. Sözleşmesi İmzalanmış, Ancak, Henüz İşe Başlanmamış Hizmetlerde Firmaların Hakları

Firmalara bu halde yapılmış olan masrafları ödenecektir. Bu noktada vergiler, kik payı gibi masraflar firmaların 1 yıl içerisinde talebi halinde kendilerine iade edilecektir. Ancak, sözleşmenin imza edilmiş olmasından dolayı, firmalara kar kaybı veya % 5 tazminat ödenmesi mevcut düzenlemelere göre mümkün gözükmemektedir.

8. % 5 Tazminat Ödenecek Haller ve Devam Eden Sözleşmelerin Durumu

696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesine göre % 5 tazminat ödemesi yapılacak haller belirlenmiştir:

“Sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmeleri, birinci fıkrada öngörülen geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılır. Feshedilmiş sayılan sözleşmelerden, sadece yapılan işin tutarı her türlü fiyat farkı hariç sözleşme bedelinin % 80’ini aşmayanlar için yükleniciye, sözleşmenin yürütülmesine ilişkin her türlü zarara karşılık her türlü fiyat farkı hariç sözleşme bedelinin % 80’ı ile yapılan işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i fesih tarihindeki fiyatlar dikkate alınarak sözleşmeyi yürüten idare tarafından, yapmış olduğu vergi, resim, harç ve paylar dahil olmak üzere tüm giderler ve mahrum kaldığı kar karşılığı olmak üzere tazminat olarak ödenir ve başkaca bir ödeme yapılmaz. Yüklenici başka bir hak talebinde bulunamaz.”

Bu düzenlemeye göre, imza edilip de sözleşmesi yürütülen hizmet alım ihalelerinde % 5 tazminat ödenmesi öngörülmektedir.

Henüz imza edilmemiş veya imza edilmesine rağmen işe başlanmamış olan işlerde tazminat ödenmesi öngörülmemektedir.

Bununla birlikte, yukarıdaki düzenlemenin devam eden paragrafında personelle birlikte başka malların, araçların ve cihazların da alındığı haller düzenlenmiştir. % 4 içerisinde ifade edilmeyen ve personel maliyetinden başkaca iş kalemlerinin olduğu sözleşmelerde çalışan kişilerin kadroya geçmesi öngörülüyorsa, bu sözleşmelerin feshedilmesi ve yüklenicilere % 5 tazminat ödenmesi gerekmektedir. Ancak, söz konusu tazminatı hesabı biraz farklıdır. İşçilik hariç kalemlerin kalan kısımlarının hesap edilmesi ve alınan (fiyat farkı hariç) kısma eklenmesi suretiyle bir hesaplama yapılması öngörülmüştür. Burada bazı sorunlar bulunmaktadır. Öncelikle kalan kısmın ne olduğu belli değildir. Kalan kısım, alınmayan bölüm olarak mı, yoksa alınıp da kullanılmayan bölüm olarak mı ele alınacaktır. Kanaatimizce, alınmayan kısım olarak değerlendirilmesi daha yerinde olacaktır.

Bu düzenlemeye göre, içerisinde araç bulunan hizmet ihale sözleşmeleri de feshedilecek, işçilik hariç kalan kısım üzerinden ihaleye devam edilmeyecektir.

9. Çözüme Kavuşturulması Gereken Sorunlar

• Kadroya geçecek veya belediye şirketlerinde çalışmaya başlayacak kişilerin önceki iş sözleşmelerinde kaynaklı her türlü hakkından feragat etmesi gerekmekte olup, fazla mesai, kıdem tazminatı alacağı, yıllık izin gibi hususların devam edip etmeyeceğine ve bunlardan kimin sorumlu tutulacağına yönelik acil düzenlemeye ihtiyaç bulunmaktadır.
• İşe iade davası açanlar ve bu sebeple 4 Aralık 2017 tarihi itibarıyla çalışmayan kişilerin durumuna yönelik bir düzenleme yapılmamıştır.
• Belediye şirketlerine geçecek işçilere ilave tediye verilip verilmeyeceğine yönelik bir düzenlemeye ihtiyaç bulunmaktadır.
• Firmaların mağduriyetlerine yönelik olarak somut ve firmaları mali sorunlardan kurtarabilecek düzenlemelere yer verilmemiştir.
• Kadroya geçmeyip de, işçilik davası açılan hallerde, bunlardan firmaların sorumlu olup olmayacaklarının netliğe kavuşturulması önemlidir.

Malihakem sitesi ve Platon Danışmanlık şirketi olarak, taşerona kadro uygulamasını yakından takip etmekte ve sizlere bilgileri zamanında aktarmaya çalışmaktayız. Bu konularla ilgili profesyonel destek almak, açmayı düşündüğünüz davalarda ve hukuki sorunlarda görüşümüzü almak isterseniz sizlere bir telefon kadar yakınız.

HEMEN ARAYIN 0 535 645 00 20