TAŞERON İŞÇİLERE MÜJDE: TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI FİYAT FARKLARI İDARELERCE ÖDENMEYE BAŞLANDI

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre gerçekleştirilen hizmet alım ihaleleri bünyesinde çalışan işçilere ödemeler ihale dokümanlarındaki hükümler çerçevesinde yapılmaktadır. İdarece belirlenen bu hükümler haricinde işçilere ödeme yapılabilmesi genel olarak mümkün gözükmemektedir. Ancak, 6552 sayılı Kanunla 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 8 inci maddesine eklenen üçüncü fıkra bu ezberimizi bozmaktadır.

“(Ek fıkra: 11/09/2014-6552-13 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu iş sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir.”

Yukarıda yer verilen hükme göre, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunan kamu işveren sendikaları tarafından yürütülen toplu iş sözleşmeleri kapsamında ilave ücretler ödenebilecektir. Uygulamada bu şekilde toplu iş sözleşmesi imza edilen ihaleler bulunmakta ve ödemeler de başlamıştır.

Toplu iş sözleşmelerinin kesinlik kazanması, taraflar açısından tereddüt ortaya çıkmaması amacıyla, kamu işveren sendikaları tarafından yürütülen toplu iş sözleşmelerinden Yüksek Hakem Kuruluna intikal ettirilenler bulunmaktadır. Anayasanın 54 üncü maddesine göre Yüksek Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu iş sözleşmesi hükmündedir.

Ödemeler İçin Yapılması Gerekenler

İhaleyi alan yüklenici firmalar kamu işveren sendikasına yetki verecektir. Söz konusu yetki çerçevesinde kamu işveren sendikası ile işçi sendikası arasında toplu iş sözleşmesi imza edilecektir. Toplu iş sözleşmesinde yer verilen düzenlemeler hizmet ihalesi bünyesinde çalışan işçilere fiyat farkı olarak ödenecektir.

Örnek Uygulama

A idaresi tarafından gerçekleştirilen güvenlik hizmet alım ihalesi bünyesinde çalışan işçilere bu kapsamda ödemeler yapılacaktır. Yapılacak ödemelere ve toplu iş sözleşmesinin bazı hükümlerine aşağıda yer verilmiştir.

Ödemelerin Yapılma Şekli

4735 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre yapılacak bu kapsamdaki ödemeler fiyat farkı olarak kabul edilmektedir. Fiyat farkı olarak kabul edildiğinden dolayı, yapılan ödemeler KDV matrahını ilgilendireceğinden yüklenicilere yapılacak ödemelere KDV eklenecektir. İlave olarak, fiyat farkı olarak ödeneceği için işveren primlerinin ortaya çıkması halinde, işveren primlerinin de ödenecek bedellere dahil edilmesi gerekir.

Sonuç

2016 yılında brüt asgari ücret 1647 TL’ye yükseltilmiştir. Ortaya çıkan bu ücret idarelere önemli yükler getirmiştir. Toplu iş sözleşmesi kapsamında yapılacak fiyat farkı ödemeleri de idarelerin yüklerini artıracaktır. Ancak, masanın diğer tarafında bulunan işçiler açısından ise önemli hakların ortaya çıkacağı muhakkak.

İlave olarak, aynı işyerinde haksız uygulamaların çıkması da kuvvetle muhtemeldir. Çünkü kamu işveren sendikasına yetki veren yüklenici bünyesinde çalışanlar yararlanacağı için, örneğin A belediyesinde iki ihaleden birisinde çalışanlar yararlanabilecek diğerleri yararlanamayacaktır.