Ortaya çıkan her nedenden dolayı süre uzatımı verilmemektedir. Süre uzatımı verilmesi için aşağıdaki şartların varlığı gerekmektedir.

1. Yükleniciden Kaynaklı Bir Kusurdan İleri Gelmemiş Olması

Süre uzatımı verilmesini gerektirir sebebin yükleniciden kaynaklı olmaması gerekmektedir. İdareden kaynaklı bir nedenin veya mücbir sebeplerin olması süre uzatımı verilmesi için ilk şarttır.

2. Taahhüdün Yerine Getirilmesine Engel Nitelikte Olması

Ortaya çıkan sebebin yüklenicinin üstlendiği işlerin yerine getirilmesine engel nitelikte olması gerekmektedir. Hava koşullarının çok kötü olması mücbir sebep olarak değerlendirilebilir; ancak, işin yerine getirilmesinin bu kötü hava koşulları ile ilgisi yoksa bu durumda sebebin taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olduğundan bahsedilemeyecektir. Dolayısıyla, işin yerine getirilmesi ile bunun yerine getirilmesine engel sebep arasında korelasyon bulunmalıdır.

3. Yüklenicinin Bu Engeli Ortadan Kaldırmaya Gücünün Yetmemesi

Ortaya çıkan sebebin yüklenici tarafından ortadan kaldırılamayacak durumda olması da süre uzatımı verilmesi için gerekli şartlardandır. İdareden kaynaklı sebeplerle verilen süre uzatımlarında yüklenicinin herhangi bir tasarruf yetkisinin bulunmadığı görülmektedir. Mücbir sebeplerle verilen süre uzatımlarında da iki şartın bulunması gerektiğini ifade etmiştik: Öngörülemezlik ve önlenemezlik. Eğer mücbir sebep yüklenici tarafından önlenebiliyorsa zaten bunun mücbir sebep olarak değerlendirilmemesi gerekir.

4. İdareye 20 Gün İçinde Yazılı Bildirimde Bulunulması

Süre uzatımına sebep olan olayın ortaya çıktığı günden itibaren 20 gün içinde idareye yazılı bildirimde bulunulması gerekmektedir. Ancak, bu şart sadece mücbir sebep halleri halinde verilecek süre uzatımlarında geçerlidir. Diğer nedenlerle verilecek süre uzatımlarında yüklenicinin 20 gün içinde yazılı bildirimde bulunma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Sayıştay Temyiz Kurulunun 03.07.2012 tarih ve 35389 tutanak nolu kararında; yüklenicinin doğal afet durumunda idareye 20 gün içerisinde yazılı bildirimde bulunması gerekmesine karşın, bu yasal gerekliliği zamanında yerine getirmemiş olması ayrışık oylara rağmen esasa etkili görülmemiştir.

“Yapım işleri genel şartnamesinin 30'uncu maddesine göre mücbir sebep halleri halinde yükleniciye süre uzatımı verilmektedir: “Sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.”

İstinat duvarı işinde ortaya çıkan heyelan olayı da mücbir sebep hali olarak değerlendirilebilir. Çünkü, 4735 Sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde mücbir sebep halleri ifade edilmektedir.

"Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:

a) Doğal afetler.

b) Kanuni grev.

c) Genel salgın hastalık.

d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı.

e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.

Heyelan olayı doğal afet kapsamında mücbir sebep olarak değerlendirilir.

Taahhüt konusu çalışma normal bir şantiye çalışması olmayıp 31 ayrı yerde 31 duvar yapılması şeklinde olduğu için müteahhit firma söz konusu yer dışındaki duvarlarda çalışmaya yönelmiş ve taahhüdün bitim tarihine kadar (08.02.2007) tıkanan yolun açılacağını düşünmüştür. Yüklenici firmanın çok büyük çaplı olmayan bir heyelandan dolayı bir köy yolunun yaklaşık 2,5 ay kapalı (işin süresi sonuna kadar) kalması olağan dışı bir durumdur. Yol yaklaşık 4 ayda ulaşıma açılabilmiştir. Bu süreci hızlandırmak müteahhit firmanın gücü dâhilinde değildir.

Diğer taraftan müteahhit firmanın taahhüdün içersinde yapamadığı duvarın yapım süresi 3 gündür ve müteahhide de 3 gün ek süre verildiği, süre uzatım kararı yolun trafiğe açıldığının müteahhit firmaya tebliğ tarihinden itibaren bahsi geçen duvara karşılık gelen 3 günlük ek süre olduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, dilekçi iddialarının kabul edilerek gerçekleşen heyelan olayının mücbir sebep olduğu ve yüklenicinin elinde olmayan nedenlerle yolların çok uzun sürede açılabilmesi istinat duvarlarının yapılacağı yere firmanın ulaşılamaması gerekçesiyle 1184 sayılı ilamın 4 üncü maddesiyle verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA (… Heyelan olayı doğal afet kapsamında mücbir sebep olarak değerlendirilir. Ancak, bir olayın mücbir sebep olarak değerlendirilebilmesi için, 10'uncu maddenin ikinci fıkrasında belirlenen usullere riayet edilmesi gerekmektedir.

“Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için; yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur.”

Mücbir sebep halinin ortaya çıkması durumunda, süre uzatım talebinin 20 gün içerisinde istenmesi mecburidir. İhale konusu işte, heyelan Kasım 2006 tarihinde olmuşken, süre uzatım talebinin en geç 20 Aralık 2006 tarihine kadar idareye yapılmış olması gerekirdi. Bu süre geçtikten sonra yapılacak olan süre uzatımları 4735 Sayılı Kanunun 10'uncu maddesi çerçevesinde yok hükmünde sayılması ve iş süresi içinde bitirilmez ise gecikme cezası kesilmesi gerekmekte olduğu gerekçeleriyle tazmin hükmünün TASDİKİ gerekir yönünde ayrışık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla.”

5. Durumun Yetkili Merciiler Tarafından Belgelendirilmesi

Süre uzatımı verilmesi için gerekli şartlardan bir tanesi de sebep olan olayın yetkili merciler tarafından belgelendirilmesidir. Eğer süre uzatımına neden olan olay yetkili mercilerce belgelendirilmez ise bu durumda da süre uzatımı verilemeyecektir. Ancak, yetkili mercilerce belgelendirme şartı idareden kaynaklı nedenlerle verilen süre uzatımlarında geçerli olmayacak; yani, idareden kaynaklı süre uzatımı taleplerinde bu şart dikkate alınmayacaktır.