SORUMLULUK ANLAYIŞINDA TARİHİ DEĞİŞİKLİK: HARCAMA YETKİLİLERİ ve DÜZENLEYEN GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİLERİ İMALATIN PROJE VE ŞARTNAMEYE AYKIRI YAPILMIŞ OLMASINDAN SORUMLU DEĞİL!

Sayıştay Dairelerince, yapım işlerinde, yapılan imalatın proje ve şartnamelere uygun olmaması nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından harcama yetkilisi ile ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisinin de sorumlu olduğu yönünde karar verilmektedir.

Bu kararların temelinde Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı kararındaki harcama yetkililerinin sorumluluklarına ilişkin olarak,

“bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin, Sayıştaya karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğu”,

ile ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluklarına ilişkin olarak,

“aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği”

yönündeki hükümlerin, harcama yetkilisi ve ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisinin yapılan harcamanın uygunluğundan “kusursuz sorumlu” oldukları şeklinde yorumlanması yatmaktadır.

Bununla birlikte Sayıştay Temyiz Kurulunun 2015 tarihli kararında, sorumluluk anlayışında devrim niteliğinde bir değişikliğe gidilmiş ve hatalı imalat nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından, imalatı yerinde inceleyen kontrol görevlileri ile geçici/kesin kabul heyeti üyelerinin sorumlu olduğu; hatalı imalatı ödeme emri belgesi ve eki belgelerden tespit etme imkanı bulunmayan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı şeklinde karar verilmiştir.

Bu kararla birlikte genel kabul görmüş sorumluluk anlayışında köklü bir değişiklik meydana gelmiştir. Zira bugüne kadar, yukarıda açıklanan sebeplerle özellikle harcama yetkililerinin kusursuz sorumlu oldukları anlayışıyla, yerinde yapılan fiili ve fiziki denetimler sonucunda tespit edilen aykırılıklar nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından harcama yetkilileri ve ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlileri de sorumlu tutulmaktaydı.

Söz konusu Temyiz Kurulu Kararında, 5018 sayılı Kanun’la kusur sorumluluğu ilkesinin getirilmiş olduğu, kamu zararından ve mali sorumluluktan bahsedilebilmesi için her somut olayda, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin bulunması; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması ve kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması durumu ile mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem arasında bir illiyet bağının olması şartlarının birlikte aranması gerektiği ifade edilmiştir.

Kararda bu açıklamaların sonucu olarak, hatalı imalat nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından, imalatı yerinde inceleyen kontrol görevlileri ile geçici/kesin kabul heyetinin sorumlu olduğu; hatalı imalatı ödeme emri belgesi ve eki belgelerden tespit etme imkanı bulunmayan harcama yetkilisi ve ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisinin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı değerlendirilmiştir.

Bu kararın en önemli sonucu ise Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı kararına bugüne kadar olandan farklı bir yorum getirilmiş olmasıdır. Karar, hatalı imalat nedeniyle ortaya çıkan kamu zararındaki sorumluluğun belirlenmesine dair olmakla birlikte, aynı zamanda her türlü kamu zararı doğduğu iddia edilen durumda göz önünde bulundurulması gereken bir ilkeyi de vurgulamaktadır. O da her somut olayda kamu görevlisinin kasıt, kusur veya ihmali ile kamu zararı arasında illiyet bağının olması şartının aranması gerektiğidir.

İHALELERDE YAŞAMIŞ OLDUĞUNUZ SORUNLARLA İLGİLİ OLARAK GÜNÜN HER SAATİ UZMANLARIMIZLA GÖRÜŞEBİLİRSİNİZ.  HEMEN ARAYIN 0535 645 00 20