Yapım işlerinde idarelere ve yüklenicilere güvensizliğin bir sonucu olarak revize birim fiyat uygulaması karşımıza çıkmaktadır. Birim fiyat yapım işlerinde teklif mektubunda öngörülen miktarın çok üzerinde alım yapılması halinde, bu alımdan kamunun zarar görmemesi amacıyla getirilen revize birim fiyat uygulamasına yönelik düzenleme tip sözleşmelerde yer almaktadır.

İş kalemi miktarının değişmesi başlığı altında ele alınmak olan revize birim fiyata yönelik düzenleme şu şekildedir:

“Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her hangi bir iş kaleminin miktarında, işin devamı sırasında % 20’yi aşan artışın meydana gelmesi ve toplam artışın aynı zamanda sözleşme bedelinin yüzde 1’ini geçmesi halinde, artışın sözleşme bedeli içindeki payı nispetinde ilgili iş kalemine ait birim fiyat aşağıda gösterildiği şekilde revize edilir ve bu iş kaleminin yüzde yirmi artışı aşan kısmına revize birim fiyat üzerinden ödeme yapılır.

R = F x [ 1 – (A x F) / S ]

S = Sözleşme bedeli ( TL),

F = İş kaleminin sözleşme birim fiyatı (TL / ….),

A = İş kaleminde meydana gelen artış miktarı (Adet, mt, m2 vb.),

R = Revize birim fiyat (TL / ….).”

Yukarıda yer verilen düzenlemeye göre yapacağımız tespitler şu şekildedir.

1. Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanan yapım işlerinde revize birim fiyat uygulaması yoktur.
2. Birim fiyat sözleşme imzalanan işlerde sadece teklif cetvelinde yer alan iş kalemlerinde revize birim fiyat uygulaması bulunmakta olup, yeni birim fiyatlara revize birim fiyat uygulaması bulunmamaktadır.
3. Revize birim fiyat uygulanması halinde hakediş bedeli düştüğünden, son halde ödenen bedel azalacağı için iş artışı yapılabilecek miktarda artış ortaya çıkacaktır.
4. Revize birim fiyat uygulamasının her hakedişte yapılması gerekli olmakla birlikte, ödeme yapılacak her hakedişte revize birim fiyatın güncellenmesi ve en doğru ve kesin hesaplamanın da son hakedişte yapılması gerekir.

Örnek Uygulama

Sözleşme Bedeli: 22.500.000,00

Boya yapılması işi sözleşme birim fiyatı: 15,00 TL

Sözleşmede yer alan miktar: 200.000 m2

Yapılan imalat miktarı: 350.000,00 m2

Revize birim fiyat uygulaması için gerekli şartlar:

1. İş Kalemi Miktarındaki artış % 20’den fazla mı?

Yapılan İmalat Miktarı sözleşme miktarının 1,20 katından fazla olmalıdır. 240.000 m2. İmalat bu miktardan fazla olduğu için bu şart sağlanmaktadır.

2. Toplam artış sözleşme bedelinin % 1’ini geçiyor mu?

150.000 (Artış miktarı) * 15 = 2.250.000,00

Sözleşme bedelinin % 1’i = 225.000 TL olduğu için artış bu oranı da aşmaktadır.

R = F x [ 1 – (A x F) / S ]

R = 15 * (1 – (150.000 * 15 ) / 22.500.000)

R = 13,50 TL

Sonuç

İş kaleminin miktarında ortaya çıkan artış yükseldikçe, yükleniciye ödenecek fiyat aşağı düşmektedir. Yani, iş kalemi miktarının değişikliği ile revize birim fiyat arasında ters ilişki bulunmaktadır. Bu durum özellikle miktarların hatalı belirlenmesinden kaynaklı olarak yüklenicilere fahiş ödemelerin yapılmamasına hizmet etmektedir.