PVC imalatları,

Konu: PVC kapı-pencere doğramaları imalatları

Mevzuat: Genel Teknik Şartnamenin “Y-27 Sert Plastik (PVC) Profillerle Yapılan Doğrama İşleri” başlıklı bölümü 27.3.1 inci maddesi;

“…Metal takviye sacları, standardına uygun sıcak daldırma metodu ile yapılmış galvanizle pasa karşı korunmuş profilin kesit geometrisine bağlı olarak et kalınlığı en az; orta kayıtlarda 2.0 mm kutu profil, kasa ve kanatlarda 1,5 mm. U profil sac kullanılacaktır.

Atalet momenti hesap sonucu sac kalınlıkları yukarıda belirtilenlerden yüksek çıkarsa çıkan sonuca uyumlu kalınlıkta saclar kullanılacaktır”,

27.3.5  maddesi;

“Kör kasalar doğrama profilleri ile uyumlu ölçülerde en az 2 mm et kalınlığında DKP saçtan bükme U kesitli veya kutu profillerden oluşacaktır.”,

27.3.8 maddesi;

“Doğramalardaki her pencere kanat çerçevesi en az 2 (iki), kapı kanat çerçevesi ise en az 3 (üç) olmak üzere standardına uygun menteşe ile doğrama kasasına tespit edilecektir.”

 Hükümleri.

Analiz ve Açıklama:

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereği;

1-PVC imalatlarında kullanılacak destek sacları her hal-u karda pasa karşı dayanımlı sıcak daldırma galvaniz kaplı olmak zorundadır. Oysa uygulamada çoğunlukla sıcak daldırma yerine çabuk sıyrılan kaplama olan elektroliz galvaniz kaplama kullanılmaktadır.

2- Orta kayıt PVC profillerde kullanılacak destek sacı en az 2 mm kalınlıkta ve kutu profil olması gerekirken, uygulamada ya üretici firma çözümü en fazla 1,5 mm olmak üzere çoğunlukla 0,75-1,00-1,25 mm kalınlığında U-G-L profiller kullanılmakta yada bayi atölye çözümü olan ve çoğunlukla 1 veya 1,25 mm kalınlıkta U veya kutu profil kullanılmaktadır.

3- Kasa ve kanat PVC profillerde kullanılacak destek sacı en az 1,5 mm kalınlıkta ve U profil olması gerekirken, uygulamada ya üretici firma çözümü en fazla 1,25 mm olmak üzere çoğunlukla 0,75-1,00 mm kalınlığında U-G-L profiller kullanılmakta yada bayi atölye çözümü olan ve çoğunlukla 0,75 veya 1 mm kalınlıkta U-L profil kullanılmaktadır.

4- İdarelerce PVC kapı-pencere doğramaları imalatlarında kullanılacak destek sac kalınlıklarında atalet momenti hesaplanması gerekirken, bu hesap yapılmamakta ve çok geniş kanat-kayıt aralığı olan PVC cephe imalatlarında usulsüz destek sacı kullanılması sonucu bükülme, rüzgar ve basınçta çok fazla esneme ve bu esneme sonucu monte edildikleri duvardan kopma v.b. sorunlarla karşılaşılmaktadır. Oysa Genel Teknik Şartname gereği imalatın niteliği gereği sac kalınlıklarının belirlenmesinde atalet moment hesabı yapılmalı ve hesap sonucu Şartnamede yer verilen en az kalınlılardan yüksek çıkarsa çıkan sonuca uyumlu kalınlıkta saclar kullanılmalıdır.

5- Kör kasalar doğrama profilleri ile uyumlu ölçülerde en az 2 mm et kalınlığında DKP saçtan bükme U kesitli veya kutu profillerden olması gerekir iken, PVC doğramalarının kasaya monte olacak en kesit genişlikleri ile uyumu dikkate alınmadan çoğunlukla 20*40 kesitinde 1,5 mm kalınlıkta siyah sac profil kullanılmaktadır.

6- Doğramalardaki her pencere kanat çerçevesi en az 2 (iki), kapı kanat çerçevesi ise en az 3 (üç) olmak üzere standardına uygun menteşe ile doğrama kasasına tespit edilecek iken uygulamada kapıların 2 (iki) menteşe ile doğrama kasasına tespiti yapılmaktadır.

Çözüm/Öneri:

1- Destek saclarının elektroliz-sıcak daldırma kaplama olması idarenin tercihidir. Ancak bu tercih Projede ve/veya Özel Teknik Şartnamede belirtilmediğinde ve Genel Teknik Şartname hükmü uygulanmadığında kamu zararı ortaya çıkacaktır. Yüklenici tarafından Şartnameye aykırı elektroliz kaplama destek sacı kullanıldığında, aradaki fark bedel iş eksiliş oluru ve yeni fiyat belirlenerek düşülmelidir.

2,3,4- PVC imalatlarında kullanılacak destek saclarında PVC imalatının kullanıldığı yer (kapı-pencere-cephe) ve kullanılacak profilin genişliği esas rol oynadığından, idarelerce ihale öncesi, PVC imalatların kullanıldıkları yere göre atalet momentum hesapları yapılarak ihaleye çıkılması ve bu hesapların Projede ve/veya Özel Teknik Şartnamede belirtilmesi gerekmektedir. Bu durumda Proje ve Özel Teknik Şartname sözleşme eki sıralamasın da Genel Teknik Şartnamenin üzerinde olduğundan bunlarda yer alan hükümler geçerli olacak ve kamu zararı ortaya çıkmayacaktır. Projede ve/veya Özel Teknik Şartnameye hüküm konulmamış ve yüklenici tarafından Şartnameye aykırı destek sacı kullanılmış ise kullanılan destek saclarının atalet moment hesapları yapılmalı uygun ise kabul edilerek fark bedelin iş eksiliş oluru ve yeni fiyat ile düşülmesi, aksi halde uygun değil ise uygun destek sacı ile değiştirilmesinin istenilmesi gerekir.

5,6- İdareler ihtiyaçlarına uygun kör kasa ve menteşe imalatlarına ait tanımlamaları ihale öncesi Proje ve/veya Özel Teknik Şartnameye koymalıdır. Aksi halde Genel Teknik Şartname hükümleri geçerli olacağından, bu durumda yüklenicinin aykırı çözümlerinin değerlendirilmesi ve Şartnamede yer verilen şartlardan düşük olanlar için ortaya çıkan fark bedelin iş eksiliş oluru ve yeni fiyat ile çözülmesi kamu zararını önleyecektir.

Tuncay GÜRSEN

Sayıştay Uzman Denetçisi