Konu: Kıdem Tazminatı Ödenmesi Hakkında Yönetmelik

Kamu İhale Kanunu kapsamında personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde çalışan kişilere kıdem tazminatı ödenmesini öngören hüküm 6552 sayılı Kanunla kabul edilmişti. 08 Şubat 2015 tarihi itibarıyla da kıdem tazminatı ödenmesinin usul ve esaslarını düzenleyen YÖNETMELİK resmi gazetede yayımlanmıştır.

Yönetmelikte dikkati çeken temel eksiklikler veya ortaya çıkabilecek aksaklıklar şu şekildedir:

1- Personel çalıştırılmasına dayalı ihale kavramı mevzuat olarak ortaya konulmadığından dolayı, özellikle 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (e) bendinin değişmesinden önce yapılan ihalelerin mahiyetinde belirsizlik bulunmaktadır. Yani personel çalıştırılmasına dayalı ihaleler nelerdir, öncelikle bunun netliğe kavuşturulması gerekmektedir.

2- Yönetmelikte, farklı kamu kurum veya kuruluşlarında ve farklı alt işverenlerde çalışan kişilere yönelik kıdem tazminatının nasıl ödeneceğine yönelik bir düzenlemeye yer verilmemektedir.

3- Kıdem tazminatına hak edecek şekilde iş sözleşmesinin sona erdiği alt işverenden alınacak bir belge ile ortaya konulacaktır ki, bu konu üzerinden idarelerin hassas olması gerekir.

4- Yönetmelik işçilerin geçmiş çalışma sürelerini de dikkate almaktadır. (İş sözleşmesi devam eden işçilerin kıdem tazminatlarının hesabında kamu kurum veya kuruluşlarında ilk işe başladıkları tarih eses alınır.) Ancak, bu noktada önemli bir düzenlemeye yer verilmektedir ve 6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce iş sözleşmesi feshedilenlere kıdem tazminatının ödenmemesi öngörülmüştür. Yani bir işçi 9 Eylül tarihinde ayrılmışsa ve 5 yıldır çalışıyorsa kıdem tazminatı alamayacak, 12 Eylül tarihinde ayrılmışsa kıdem tazminatı alabilecektir. Bu durum eşitsizlik olarak ele alınabilecek olup, kanaatimizce yargı makamları tarafından bu tarihten önce sözleşmesi feshedilenlere de yine kıdem tazminatı ödenebilecektir.

5- Kıdem tazminatı son ücret üzerinden verilecek olup, son ücretin verileceği idarenin değiştirilmesi, kıdem tazminatı yükünden idareleri kurtarabileceği gibi, son ücretin artırılması suretiyle de daha önce çalıştığı idarelere önemli bir mali yük de getirebilecektir. Örneğin, merkezi yönetim kapsamındaki mali durumu iyi olmayan bir idareden başka bir idareye geçen bir işçinin kıdem tazminatını geçtiği idare ödeyecek ve geldiği idareye rücu edilmeyecektir. Başka bir bakış açısıyla da; örneğin, bir belediyeden daha yüksek ücretli bir başka belediyeye geçme halinde, son ücret üzerinden kıdem tazminatı ödeneceği için, daha önce çalıştığı belediyeye önemli bir mali yük gelebilecekitr.

Başkaca sorun veya aksaklıklar da çıkabilecek olmakla beraber;

Yönetmelikte özetle:

- Aynı kamu kurum veya kuruluşunda çalışan kişilere,

- Farklı kamu kurum veya kuruluşunda aynı alt işveren (Yüklenicilerinin aynı olması) bünyesinde çalışan kişilere,

- Daha önce kamu kurum veya kuruluşunda çalışmış, ancak, daha sonra aynı alt işveren tarafından ihaleli bir işte çalıştırılmayan kişilere,

kıdem tazminatı ödermesi öngörülmüştür. 

Dr. Ferhat GÜNDÜZ (Sayıştay Uzman Denetçisi)