İŞVEREN ÇALIŞANIN İŞİTME ORGANINI GÜRÜLTÜDEN KORUMAK ZORUNDA! (Mali Hukuk Sayı: 170, Mart-Nisan 2014)

I-BAŞLANGIÇ :

20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun[[1]]“Yürürlük” başlıklı 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde 12.07.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunla[[2] ]yapılan değişiklikle, işyeri sağlık ve güvenlik birimi, ortak sağlık ve güvenlik birimi, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli ile iş güvenliği uzmanı ile ilgili maddelerinin yürürlük tarihi; 4857 sayılı İş Kanunu’nun mülga 81’inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç, kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01.07.2016, 50'den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01.01.2014, diğer işyerleri için 03.02.2014 olarak değiştirilmiş olup, 6331 sayılı Kanunun işyeri sağlık ve güvenlik birimi, ortak sağlık ve güvenlik birimi, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli ile iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü dışındaki hükümleri ise 30.06.2012 ve 01.01.2013 (risk değerlendirmesi 01.01.2013) tarihlerinde yürürlüğe girmiştir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinde; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmasını hüküm altına almıştır. Kanunun “İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler” başlıklı 30’uncu maddesi ile ilgili olarak 06.02.2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi dikkate alınmak suretiyle çıkarılan Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik[[3]] 28.07.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle, daha önce yürürlükte bulunan 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun[[4]] 78’inci maddesinde düzenlenen “İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri” başlıklı madde ile ilgili olarak çıkarılan Gürültü Yönetmeliği[[5]] yürürlükten kaldırılmıştır.

II-KONU :

1-İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Yeni Yönetmelik Hangi Çalışanlara Uygulanacaktır:

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, faaliyet konularına ve çalışan sayılarına bakılmaksızın kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanacaktır.

Bu bağlamda, mülga Yönetmelik yalnızca 4857 sayılı Kanun kapsamında bulunan işçiler hakkında uygulanmaktayken yeni Yönetmelik çırak ve stajyerler de dahil tüm çalışanlar hakkında uygulanacaktır.

2-Kanunun ve Yeni Yönetmeliğin Uygulanmayacağı İşler ve Kişiler Hangileridir:

6331 sayılı Kanunun uygulanmayacağı işler ve kişiler;

a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri,

b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri,

c) Ev hizmetleri,

ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar,

d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri

olarak görülmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun uygulanmayacağı işler ve kişiler hakkında yeni Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik hükümlerinin de uygulanması söz konusu değildir.

3-Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğin Amacı Nedir :

            Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmeliğin amacının; çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gerekliliklerin belirlenmesi olduğu görülmektedir.

4-En Yüksek Ses Basıncı, Günlük Gürültü Maruz Kalma Düzeyi, Haftalık Gürültü Maruz Kalma Düzeyi Neyi İfade Etmektedir :

Yönetmeliğe göre;

-C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değeri en yüksek ses basıncını (P_tepe),

-TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi en yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruz kalma düzeylerinin, sekiz saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalaması günlük gürültü maruz kalma düzeyini (L_{EX, 8saat}) [dB(A) re. 20 µPa],

-dB, Desibeli,

-µPa, Micropascalsı,

TS 2607 ISO 1999 standardında tanımlandığı gibi A-ağırlıklı günlük gürültü maruz kalma düzeylerinin, sekiz saatlik beş iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalaması haftalık gürültü maruz kalma düzeyini (L_{EX, 8saat}),

ifade etmektedir.

5-Risk ve Risk Değerlendirmesi ile Kabul Edilebilir Risk Nedir, Risk Kaynakları Nelerdir, Gürültüden Kaynaklanabilecek Risklerin Değerlendirilmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir :

Risk, tehlikelerden kaynaklanan bir olayın  meydana gelme ihtimali  ile zarar verme derecesinin sentezidir.

İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar da risk değerlendirmesi olarak adlandırılmaktadır.

Kanuni zorunluluklar ve işletmenin kendi sağlık ve güvenlik politikası ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edilebilecek düzeye indirilmiş risk, kabul edilebilir risktir.

Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesinde;

a)Anlık darbeli gürültüye maruz kalma dahil maruz kalmanın türü, düzeyi ve süresi,

b)Maruz kalma sınır değerleri ile maruz kalma eylem değerleri,

c)Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkileri,

ç)Teknik olarak elde edilebildiği durumlarda, işle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisi,

d)Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisi,

e)İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgi,

f)Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığı,

g)Gürültüye maruz kalmanın, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediği,

ğ)Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgi,

h)Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığı,

hususları dikkate alınmaktadır.

6-Risk Değerlendirmesi Yapmayacak İşler, Kişiler ve İşyerleri Kimlerdir :

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı; Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, Ev hizmetleri, Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar, Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri olarak isimlendirilen faaliyetler, kişiler ve işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılması söz konusu değildir.

7-Maruz Kalma Eylem Değerleri ve Maruz Kalma Sınır Değerleri Ne Olmalıdır :

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair yeni Yönetmelik açısından;  En düşük maruz kalma eylem değerleri olarak, (L_{EX, 8saat}) = 80 dB(A) veya (P_tepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa] (20 µPa referans alındığında 135 dB (C) olarak hesaplanan değer); En yüksek maruz kalma eylem değerleri olarak, (L_{EX, 8saat}) = 85 dB(A) veya (P_tepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa]; Maruziyet sınır değerleri olarak, (L_{EX, 8saat}) = 87 dB(A) veya (P_tepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa] değerler kabul edilmektedir.

Maruz kalma sınır değerlerinin uygulanmasında, çalışanların maruz kaldıkları gürültü tespit edilirken, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisinin de dikkate alınması gerekir. Ancak, maruz kalınan eylem değerlerinin tespit edilmesinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmamaktadır.

Günlük gürültüye maruz kalmaların gündelik olarak dikkat çekici şekilde farklılık gösterdiği kesin şekilde belirlenen işlerde, maruz kalma sınır değerleri ile maruz kalma eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültüye maruz kalma düzeyi yerine, haftalık gürültüye maruz kalma düzeyinin kullanılabilmesi mümkündür. Bu işlerde; yeterli ölçümle belirlenen haftalık gürültüye maruz kalma düzeyinin, 87 Desibel (A) maruz kalma sınır değerini aşması söz konusu olmayıp, bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için işverence uygun tedbirlerin alınması icap eder.

8-Maruz Kalınan Gürültü Düzeyi Nasıl Belirlenir :

Çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyi, işverence işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alınmalı ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırılmak suretiyle çalışanlar tarafından maruz kalınan gürültü düzeyi belirlenmelidir.

Gürültü ölçümünde kullanılacak olan yöntem ve cihazların; özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruz kalma süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olması; gürültü maruz kalma düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile bir önceki maddemizde (7. Madde) belirtilen maruz kalma sınır değerleri ve maruz kalma eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkan sağlaması; çalışanın bireysel maruz kalma durumunu göstermesi gerekir.

Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, diğer amaçların dışında, denetimlerde istenildiğinde iş müfettişlerine gösterilmek üzere işverence muhafaza edilmelidir. 

9-Maruz Kalma Nasıl Önlenir ve Azaltılır :

Risklerin kaynağında kontrol edilebilirliği ve teknik gelişmeleri dikkate almak suretiyle işveren, gürültüye maruz kalmadan kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlamalı ve “Maruz kalmanın önlenmesi veya azaltılması”, “Kişisel koruma”, “Maruz kalmanın sınırlandırılması”, “Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi” konularında alınacak tedbirleri belirlemelidir.

İşveren, maruz kalmanın önlenmesi veya azaltılmasında 6331 sayılı Kanunun “Risklerden korunma ilkeleri” başlıklı 5’inci maddede belirtilen ilkelere uymalı ve özellikle; gürültüye maruz kalmanın daha az olduğu başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi; yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi; işyerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi, iş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimin verilmesi; işyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması; gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması için maruz kalma süresi ve düzeyinin sınırlandırılması ve çalışma sürelerinin yeterli dinlenme aralarıyla düzenlenmesi; hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması ve yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması gibi teknik yollarla gürültünün azaltılması hususlarını göz önünde bulundurmalıdır.

En yüksek maruz kalma eylem değerlerinin işyerinde aşıldığının tespit edilmesi durumunda, işveren; bu maddede belirtilen önlemleri de dikkate almak suretiyle, gürültüye maruz kalmayı azaltmak için teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturmalı ve bu planı uygulamaya koymalı, bunun yanında, gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretlemeli ve işaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün olması durumunda bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlamalıdır.

Çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olması işverence sağlanmalıdır.

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmeliğe göre alınacak tedbirlerin, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma” başlıklı 10’uncu maddesi gereğince özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına uygun olması işveren tarafından temin edilmelidir.

10-Kişisel Korunma Nasıl Yapılır :

Gürültüye maruz kalmadan kaynaklanabilecek riskler bir önceki maddemizde belirtilen tedbirlerle önlenemiyorsa işveren; çalışanın gürültüye maruz kalması makalemizin 7’nci maddesinde belirtilen en düşük maruz kalma eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurmalı, çalışanın gürültüye maruz kalması makalemizin 7’nci maddesinde belirtilen en yüksek maruz kalma eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlamalı ve denetlemeli, kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı göstermeli ve alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol etmelidir.

İşverence sağlanan kulak koruyucu donanımlar; Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik[[6]] ve Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği[[7]] hükümlerine uygun olmalı, işitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilmeli, çalışanlar tarafından doğru kullanılmalı ve korunmalı, çalışana tam olarak uymalı, hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanmalıdır.

11-Maruz Kalmanın Sınır Değerleri Nasıl Düşürülür :

Çalışanın maruz kaldığı gürültü düzeyinin, hiçbir durumda maruz kalma sınır değerlerini aşmaması gerekir. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelikte belirtilen kontrol tedbirleri alındığı halde yukarıda 7’nci maddemizde belirtilen maruz kalma sınır değerlerinin aşıldığının tespit edilmesi halinde, işverence; gürültüye maruz kalmanın sınır değerlerin altına indirilmesi için gerekli tedbirlerin derhal alınması, gürültüye maruz kalmanın sınır değerlerinin aşılmasının nedenleri belirlenmesi ve bunun tekrarının önlenmesi amacıyla koruma ve önlemeye yönelik tedbirlerin gözden geçirilmesi suretiyle yeniden düzenlenmesi icap eder.

12-Çalışanlar Nasıl Bilgilendirilir ve Eğitilir :

Yukarıda 7’nci maddemizde belirtilen en düşük maruz kalma eylem değerlerine eşit veya bu değerlerin üzerinde bir seviyede gürültüye işyerinde maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin gürültüye maruz kalmaları ile ilgili olarak işverenin özellikle;

a)Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,

b)Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,

c)Yukarıda 7’nci maddemizde belirtilen maruz kalma sınır değerleri ve maruz kalma eylem değerleri,

ç)Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi,

d)Kulak koruyucularının doğru kullanılması,

e)İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,

f)Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve bu makalemizin 14’üncü maddesine göre, çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,

g)Gürültüye maruz kalmayı en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları,

hususlarında bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlaması gerekir.

13-Çalışanlar Ne Şekilde Görüşleri Alınır ve Katılımları Sağlanır :

İşverence, Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmeliğin kapsadığı konularda ve özellikle; yukarıda 5’inci maddemizde yer verilen risk değerlendirilmesi, 9’uncu maddemizde yer verilen risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler ile 10’uncu maddemizde yer verilen kulak koruyucuların seçilmesi konularında çalışanların veya temsilcilerinin görüşleri alınır ve katılımları sağlanır.

14-Çalışanların Sağlık Gözetimi Nasıl Gerçekleştirilir :

Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla; 6331 sayılı Kanunun “Sağlık gözetimi” başlıklı 15’inci maddesinde belirtilen durumlarda, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görülen hallerde, işyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını işveren sağlamalıdır.

Analizimizin 7’nci maddesinde belirtilen en yüksek maruz kalma eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için işitme testleri işverence yaptırılmalıdır.

Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, 7’nci maddemizde belirtilen en düşük maruz kalma eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilmesi mümkündür.

İşitme konusundaki sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti durumunda; çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilmeli, işveren; işyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirmeli, riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemler gözden geçirilmeli, riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygulamalı, benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlamalıdır.

15-Yönetmelik Hükümlerine Uymayan İşverenlere Uygulanacak Yaptırım Nedir:

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelikte belirtilen  yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 26’ncı maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi gereğince, uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren 2014 yılında aylık olarak 1.120,-TL idari para cezası uygulanmaktadır.

III-SONUÇ :

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na ilişkin Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik 28.07.2013 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle yürürlükte bulunan Gürültü Yönetmeliği yürürlükten kalkmıştır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerinden; risk değerlendirilmesi konusu  01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklere uymayan işverene uyulmayan her hüküm için 2014 yılında aylık olarak 1.120,-TL idari para cezası uygulanmaktadır.

[1] 30.06.2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[2]02.08.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[3] 28.07.2013 tarihli ve 28721 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[4] 10.06.2003 tarihli ve 25134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[5] 23.12.2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[6] 02.07.2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[7] 29.11.2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.