4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde iş artışı yapılabilmesi için gerekli şartlar ortaya konulmuştur. Aynı zamanda iş eksilişine yönelik de düzenlemeler yapılmıştır. Bu bağlamda, hizmet alım ihalelerinin bazılarında iş kalemlerinin bir kısmından vazgeçilmek de yerine yeni iş kalemleri talep edilebilmektedir. Bu gibi hallerde mukayese yapılmak suretiyle çözüm ortaya konulmalıdır.

Kitap basım hizmet alımında, 200 sayfalık kitap basımından vazgeçilip yerine 210 sayfalık kitap bastırılması bu duruma güzel bir örnektir. Organizasyon hizmet alımında, A iline gidilmekten vazgeçilip yerine B iline gidilmesi veya personel temin hizmetlerinde operatör alımından vazgeçilip yerine kepçeci alınması yine diğer örneklerdendir.

Öncelikle, yapım işlerinde sıklıkla karşılaştığımız ihale konusu işin mahiyetinin değişmesi durumu, hizmet alımlarında da karşımıza çıkabilir. Bu ihtiyacın, şartların doğal bir sonucudur. Bu gibi durumlarda, iş artışı yapılabilmesi için gerekli şartlar da dikkate alındığında, yani başka bir firmadan söz konusu hizmetin alınabilmesinin mümkün olamaması hallerinde, vazgeçilen hizmet kalemi yerine yeni bir hizmet kalemi alınabilecektir. Böyle bir uygulama neticesinde iş artışı ortaya çıkabileceği gibi, iş eksilişi de ortaya çıkabilecektir.

Ancak, burada üzerinde durulması gerekli önemli bir konu bulunmaktadır. Nasıl ki; bir bina işinde, bina yapımından vazgeçilip yol veya köprü yaptırılamamakta, benzer şekilde, yemek hizmet alımından vazgeçilip de yerine araç kiralama iş yaptırılamayacaktır. Yani, ihale konusu işte ortaya çıkan değişikliklerin yine aynı yükleniciden karşılanması zorunluluk olacak ve aynı zamanda bu değişiklikler ihale konusu işin mahiyetiyle örtüşecektir.

Öncelikle, sözleşme bedeline ulaşana dek teklif mektubu eki cetvelde yer alan hizmet kalemlerinde iş artış veya eksilişi yapılmasında kanaatimizce herhangi bir sakınca olmayacaktır. Çünkü iş artışı sözleşme bedelinin artırılmasıdır. Sözleşme bedelinin değişmediği hallerde, iş eksilişi ve aynı zamanda iş artışı varsa, sorun olmayacak, iş artışı olan kalemlerden dolayı damga vergisi veya teminat talep edilemeyecektir.

Burada vazgeçilen hizmet kaleminin fiyatı, teklif mektubu eki cetvelde öngörülen hizmet alım ihalelerinde, bilinmekte; ancak, yerine konulan hizmet alımının fiyatı bilinmemekte veya yine teklif mektubu eki cetvelde yer almaktadır. İş artışı yapılan hizmet kaleminin teklif mektubu eki cetvelde yer almaması durumunda yeni birim fiyat düzenlemesi yapılarak yeni hizmet kaleminin fiyatı bulunacaktır. Bulunacak olan bu fiyatla, vazgeçilen iş kalemindeki fiyat kıyaslanmak suretiyle sorun çözülecektir.

Aşağıda örnek bir cetvele yer verilmiştir. Cetvelde hizmet alım ihalesinde ulusal bayramlarda çalışma yapılması iş kaleminden vazgeçilmekte, yerine fazla mesai kalemi eklenmektedir. Eğer eklenen fazla mesai kalemi teklif mektubu eki cetvelde yer alıyorsa, sözleşme bedeline ulaşana dek iş artışı gündeme gelmeyecek, ancak, mukayese sonucunda artış ortaya çıkarsa iş artışı yapılacaktır. Örneğimizde, 40.000,00 TL’lik bir iş artışı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, teklif mektubu eki cetvelde fazla mesai iş kalemine yer verilmemiş olsaydı, bu gibi hallerde yeni birim fiyat düzenlemesi yapılarak sonuca gidilmesi daha uygun olacaktı.

İlave olarak, vazgeçilen hizmet kaleminin bazı ihalelerde teklif mektubu eki cetvelde olmadığını, yani fiyatlara giydirilmiş olduğunu da görmekteyiz. Örneğin, bir organizasyon hizmet alım ihalesinde cetvelde yer almayan A iline yapılacak gezi yerine B iline gezi yapılması durumunda, hem vazgeçilen il hem de yerine eklenen il için yeni birim fiyat düzenlemesi yapılarak çözümün ortaya konulması yerinde olacaktır.

Burada yüklenici firmanın aşırı düşük teklif sorgulamasında sunmuş olduğu fiyat analizlerinin de kullanılmasında herhangi bir sakınca olmayacaktır. Çünkü yeni birim fiyat tespitinde yüklenicinin teklifini oluşturan analizlerin kullanılabilmesi mümkündür. Ancak, hizmet alımlarının bir kısmında aşırı düşük sorgulama yapılmadığından dolayı, yeni birim fiyatın HİGŞ’de öngörülen düzenlemelere göre yapılması gerekir.

İHALE HUKUKUNA İLİŞKİN TÜM SORULARINIZ İÇİN 0535 645 00 20. HEMEN ARAYIN