Kamu İhalelerine Katılmak isteyen istekliler son zamanlarda birleştirilmiş bilançolar veya diğer mali tablolar ile ihalelere katılım sağlamaktadırlar. Son zamanlarda tartışılan bu hususa yönelik olarak konuya açıklık getirilmeye çalışlılmıştır. 

14.11.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 11 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda başvuru sahibi ...İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-... Altyapı İnş. San. ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının İdari Şartname’nin 7.4.2’nci ve 7.4.3’üncü maddelerine istinaden tekliflerinde iştiraklerinin ve bağlı ortaklarının yer aldığı birden fazla şirketin bilançolarının ve gelir tablolarının belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirildiği ve tek bir bilanço ve tek bir gelir tablosu olarak ortaya konulan konsolide bilanço ve konsolide gelir tablosu sunulduğundan değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır. İlgili firma bu duruma itiraz etmek amacıyla Kamu İhale Kurulu’na başvurmuştur.

Yapılan incelemede, başvuru sahibinin pilot ortağı ...İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif dosyası kapsamında;

- 2016-2015 ve 2014 yılı bilgilerinin yer aldığı SMMM imzalı ve kaşeli Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan standart forma uygun bilanço bilgileri tablosu,

- SMMM imzalı ve kaşeli 2016 yılı ciro güncelleme tablosu adında oluşturulmuş bir belge,

- 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren hesap dönemine ait bir bağımsız denetim ve SMMM A.Ş. tarafından düzenlenmiş SMMM imzalı-kaşeli konsolide finansal bilgilere ilişkin bağımsız denetim raporunu sunduğu tespit edilmiş olup, anılan bilanço bilgileri tablosu ve ciro güncelleme tablosundaki bilgilerin, konsolide finansal bilgilere ilişkin bağımsız denetim raporundan aktarılmak suretiyle oluşturulduğu anlaşılmıştır.

Söz konusu bağımsız denetim raporu kapsamında;

- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin konsolide finansal durum tabloları (bilançolar)

- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu,

- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin öz sermaye değişim tablosu ve nakit akış tablosunun yer aldığı anlaşılmıştır.

Söz konusu bağımsız denetim raporunun “finansal tablolara ilişkin dipnotlar” bölümünde “... İnşaat bağlı ortaklıkları, şube benzeri yabancı işletmeler ve konsolide edilen müşterek yönetime tabi ortaklıklarıyla birlikte bundan sonra “Grup” olarak tanımlanacaktır” açıklaması yer almaktadır. Anılan bölümde ayrıca ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle 26 adet bağlı ortaklığının ve toplam 7 adet iştirak ve müşterek faaliyetinin bulunduğu belirtilmiştir. Raporun konsolidasyona ilişkin esaslar kısmında ise “31 Aralık 2016 tarihi itibariyle finansal tablolar ... İnşaat’ın bağlı ortaklıklarının ve müşterek faaliyetlerinin hesaplarını içermektedir” açıklaması yapılmıştır.

Başvuru sahibinin pilot ortağı ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifi kapsamında sunduğu bilanço bilgileri ve oranları ile iş hacmi tutarının, ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve müşterek faaliyetlerine dayalı olarak birden fazla şirketin hesaplarının belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirilerek oluşturulmuş konsolide finansal bilgilere ilişkin bağımsız denetim raporundan aktarıldığı açıktır.

Kamu İhale Kurulu’nun tarihli kararında aşağıdaki açıklamalarda bulunarak ilgili firmanın konsolide tablolarla ihaleye katılamayacağına karar vermiştir.

“Anılan mevzuat hükümleri ile ihaleye katılan isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu bilançonun, bilançonun bölümlerinin, bilanço bilgileri tablosu ile iş hacmini gösteren belgelerin münferiden istekli adına düzenlenmiş olması gerekmektedir. Anılan belgelerin bizzat istekli adına düzenlenmiş olması ve münhasıran isteklinin hesaplarına dayandırılması ile amaçlanan, isteklinin kendisinin ihaledeki ekonomik mali yeterlik için öngörülen kriterleri sağlayıp sağlamadığının tespitini yapabilmektir. Birden fazla şirketin mali yapısı birleştirilerek oluşturulan konsolide bilanço ve gelir tablolarında ise hesaplanan mali yapının hangi şirkete ait olduğunun tespiti mümkün olmayabilir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde birden fazla şirketin bilançolarının veya iş hacmini gösteren belgelerinin belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirildiği konsolide bilanço veya iş hacmini gösterir belge sunulabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. İstekliler tarafından sunulacak belgelerin şekil şartlarının ve sağlaması gereken kriterlerin ayrıntılı bir şekilde düzenlendiği mevzuat metinlerinde, hukuk ve mevzuat yazım tekniği gereği sunulabilecek belgelerin zikredilmesi ve açıklanması esas olup, bu çerçevede anılan metinlerde herhangi bir belgenin sunulmayacağına ilişkin düzenleme bulunmadığından hareketle bir çıkarsama yapmak uygun olmayacaktır. Bu çerçevede, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde konsolide bilanço veya iş hacminin gösterir belge sunulamayacağına ilişkin bir hüküm olmadığından hareketle konsolide finansal tabloların ihalelerde sunulabileceği şeklinde bir sonuca ulaşmak mümkün gözükmemektedir.

Öte yandan, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesinin dördüncü fıkrasında bilançolara ilişkin “Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” şeklinde, 36’ncı maddesinin dördüncü fıkrasında ise iş hacmini gösterir belgelere ilişkin “Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.”  şeklinde hükme yer verilmek suretiyle öngörülen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayan isteklilere son üç yıla kadar olan bilançolarını ve son altı yıla kadar olan iş hacmini gösterir belgeleri sunma imkanı getirilmiş, ancak öngörülen kriterleri sağlayamayanların konsolide bilanço veya iş hacmini gösterir belge sunmalarına imkan veren bir mevzuat düzenlemesi yapılmamıştır.

Başvuru sahibinin pilot ortağı Özgün İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifi kapsamında sunduğu bilanço bilgileri tablosu ile ciro tablosundaki tutarların, birden fazla şirketin hesaplarının belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirilerek oluşturulan konsolide finansal bilgilere dayalı bağımsız denetim raporundan aktarıldığı, sunulan konsolide finansal bilgilere dayalı bağımsız denetim raporu içeriğinden ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin münferit bilanço ve ciro bilgilerinin tespit edilemediği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yukarıda yapılan açıklama ve değerlendirmeler çerçevesinde uygun olmadığı ve sonuç itibariyle başvuru sahibinin idare tarafından değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”

Ancak şunu da belirtmemizde fayda bulunmaktadır. Kamu İhale Kurulu'nun olaylara bakış açısı ile mahkemelerin olaylara bakış açısı arasında farklılar ortaya çıkabilmektedir.

İHAL SÜREÇLERİNDE YAŞADIĞINIZ SORUNLAR İLE İLGİLİ OLARAK UZMANIMIZ İLE GÜNÜN HER SAATİ GÖRÜŞEBİLİRSİNİZ.