İhale Yetkilisi Hangi Gerekçelerle İhaleyi İptal Edebilir?

4734 sayılı Kanunun 40. maddesinde; “İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü yer almakta olup,  ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edilmesi durumunda iptal gerekçesinin bildirilmesi zorunludur. Ne var ki Kanunun metninde bu gerekçelerin neler olabileceğine dair herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Maddenin gerekçesinde de bu hususa ilişkin bir açıklama da mevcut değildir.

Ancak ihale komisyonu tarafından ihalenin iptalinin düzenlendiği 39. maddenin gerekçesinde  “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir” açıklamalarına yer verilmiş olup söz  konusu gerekçeler ihale yetkilisi tarafından da ihale iptal sebebi sayılabilecektir.

Buna göre ihale yetkilisi;

-Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması,

-Yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması,

-Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti, gibi gerekçelere dayanarak ihaleyi iptal edebilecektir.

İhale yetkilisinin ihaleyi iptal sebepleri yukarda sayılanlarla sınırlı olmayıp, sayılanlar örnek mahiyetindedir. Ancak bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Konuya ilişkin Kurul kararlarına bakıldığı zaman çok farklı nedenlerle ihalelerin iptal edilebildiği görülmektedir. Bu çerçevede ilk akla gelen nedenler şunlardır:

İhalede rekabetin sağlanamaması gerekçesiyle ihale iptal edilebilir mi?

Tenzilat oranının düşük olması gerekçesiyle ihale iptal edilebilir mi?

Teknik Şartname’de tespit edilen eksiklikler nedeniyle ihale iptal edilebilir mi?

Geçerli tek teklif kalması ve teklifin yaklaşık maliyete çok yakın olması gerekçe gösterilerek rekabet ortamının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptali mümkün müdür?

Teftiş kurulu rapora istinaden ihalenin iptal edilebilir mi?

Bu ve buna benzer nedenlerle ihalelerin iptaline ilişkin konuların Kamu İhale Kurunca değerlendirildiği 80’in üzerinde karar sitemizin “İHALE İPTALİ” kararları alt başlığında yer almaktadır.