488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, söz konusu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Vergiyi doğuran olay, (1) sayılı tabloda yer alan kâğıtların düzenlenmesidir. Kanunun 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu ifade edilmiş, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin ise kişilerce ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun resmi daire başlıklı 8 inci maddesinde;

“Bu kanundu yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir.

Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz.” denilmek suretiyle, damga vergisi açısından "resmi daire" kavramına açıklık getirilmiştir.

Sözleşmenin tarafı olan idare, resmi daire niteliği taşıması halinde, mükellefiyet yükleniciye ait olacağından ihale ve sözleşmeden doğan tüm damga vergilerinin yüklenici tarafından ödenmesi gerekmektedir.

Resmi daire niteliği taşımayan ayrı tüzel kişiliği bulunan (KİT'ler, belediye iktisadi işletmeleri gibi) kurum ve kuruluşlarca düzenlenen hakediş raporlarına dayalı ödemelerden damga vergisi kesintisi yapılmaması gerekir.

1. İhale Kararlarına Uygulanacak Damga Vergisi

488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "Kararlar ve Mazbatalar" başlıklı (II.) bölümünün 2 nci fıkrasında, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan daire ve kurumların yetkili organlarınca verilen her türlü ihale kararlarının (binde 5,69) oranında damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Söz konusu madde hükmü gereğince yapım işlerinin ihalesinde, sözleşme bedelinin (ihale bedelinin) %05.69 'u (binde 5,69) oranında damga vergisinin ihale üzerinde kalan yüklenici tarafından ödenmesi gerekmektedir.

2. Sözleşme Damga Vergisi

488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "Akitlerle İlgili Kağıtlar" başlıklı (I.) bölümünün (l/a) bendine göre, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler %0948 (binde 9,48) oranında damga vergisine tabidir.

Damga vergisinin matrahı sözleşme (ihale) bedelidir. Sözleşme noter tescil ve onayına tabi ise, damga vergisinin noter tarafından tahsil edilmesi gerekir.

Sözleşmenin birden fazla nüsha düzenlenmesi halinde, Kanunun 5 inci madde hükmü uyarınca her nüsha için ayrı ayrı aynı nispette damga vergisi hesaplanmalıdır.

3. İş Artışlarına Uygulanacak Damga Vergisi

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 14 üncü maddesinde "belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir." denilmektedir. Bu hükme göre, iş artışlarının da sözleşmeye uygulanan damga vergisi oranında vergiye tabi tutulması gerekir.

4. Süre Uzatım Kararları

488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "Kararlar ve Mazbatalar" başlıklı (II/1/b) bendinde, belli parayı ihtiva etmeyen kararların maktu damga vergisine tabi olduğu belirtildiğinden, süre uzatım kararlarının da bir komisyon tarafından verildiği durumlarda, bu bent kapsamında maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

5. Sözleşme Devrinde Damga Vergisi

Damga Vergisi Kanununun 14 üncü maddesinde belirtildiği üzere, sözleşmenin devri halinde, sözleşmenin aslından alınan verginin % ü (dörtte biri) oranında damga vergisi alınmalıdır.

6. Hakediş Ödemelerinden Alınacak Damga Vergisi

488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar" başlıklı (IV.) bölümünün (l/a) bendi gereğince hakediş raporlarının ihtiva ettiği tutar üzerinden %09.48 (binde 9,48) oranında damga vergisi hesaplanıp kesilmesi gerekir.

Damga vergisinin matrahı o hakediş ile ilgili (avans, teminat, gelir vergisi ve benzeri) kesintiler yapılmadan sözleşme fiyatlarıyla yapılan iş tutarı ve varsa fiyat farkları toplamından oluşur. Damga vergisi matrahına KDV dahil edilmez.