İhale Dışı Bırakmaya Neden Kesinleşmiş SGK Borç Tutarı Nasıl Hesaplanır? Ne Kadardır?

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10 uncu maddesine göre; “Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan” istekliler ihale dışı bırakılacaktır. Bu genel düzenleme borcu olan ve ihaleye katılan bütün firmaların ihale dışı bırakılmasını öngörmektedir. Ancak, 4734 sayılı Kanunda 2007 yılı başında yapılan değişikliklerle hem kesinleşmiş borç tutarının belirlenmesine hem de söz konusu borcunun olmadığına yönelik olarak firmalardan taahhütname alınmaya başlanmıştır.

“Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d) bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.

Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.”

Yukarıda yer verilen düzenlemeler çerçevesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) veya vergi borcu olan kişilerin tamamı ihale dışı bırakılmamakta, Kamu İhale Genel Tebliğinde belirtilen tutarın üzerinde borcu olan ihale dışı bırakılmaktadır.

Tebliğde SGK borç tutarına yönelik olarak 17.3.2. maddesi ve 5510 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde şu sonuçlara varabiliriz:

1. Şirketler için kesinleşmiş borç tutarı: Prim tavan ücreti (Brüt Asgari Ücret x 6,5) x 3
2. Alt yükleniciler için kesinleşmiş borç tutarı: Prim tavan ücreti (Brüt Asgari Ücret x 6,5) x 6
3. Serbest meslek erbabı kişiler veya 4-b kapsamında çalışan kişilerin ihaleye katılması halinde: Brüt Asgari Ücret x 3

Söz konusu tutarlar ise 2016 yılı için şu şekildedir:

1. Şirketler için 32.116,50 TL
2. Alt yükleniciler için: 64.233,00 TL
3. 4-b kapsamında çalışıp ihaleye girenler için: 4.941,00 TL

Yukarıda ifade ettiğimiz hususlar genel ve herkesin karşılaşacağı örnekler olduğu için bunlar üzerinde durulmuştur. İfade edilenler haricinde, hangi borçların bu kapsamda ele alınacağı ve şirketlerin diğer hususi durumları da önem kazanmaktadır. Belirttiğimiz tutara kadar olan borçlar kesinleşmiş borç olarak kabul edilmemektedir. Ancak, bu durum ihale dışı bırakma açısından önemli olup, hakediş ödemeleri yapılacağı zaman borç tutarının miktarı önemli olmadan kesintilerin yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, SGK nezdinde borçlarını yapılandıran, taksitlendiren kişiler açısından da, tutarı ne kadar olursa olsun, SGK'ya ödenecek miktarlar kesinleşmiş borç kapsamında ele alınmamaktadır.

Son olarak, “ihaleye katılan bütün firmaların mı yoksa sadece sözleşme imzalanacak firmanın bu kapsamda borcunun olup olmadığı araştırılacak?” bu konuya da burada girilmemiştir.