İşin süresinin uzatılmasına ihtiyaç duyulması halinde, örneğin yeni hizmeti alım ihalesinin sonuçlandırılamaması nedeniyle hizmetin aksamaması için mevcut sözleşmenin aynı şartlarla iş artışı yapılarak devem ettirilebileceği şeklinde bir yaklaşım veya düşünce ortaya çıkabilir. Ancak böyle bir hareket tarzı 4735 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olacaktır.

Kanunun 24 üncü maddesinde iş artışı yapılabilmesi için gerekli olan şartlar belirtilmektedir. Mevcut işin yapısında, kapsamında, içeriğinde herhangi bir artış olmadığı gibi, sözleşmeye esas proje içerisinde değerlendirilemeyecek olan bu hizmet alımının, asıl işten ayrılabilmesi de teknik veya ekonomik olarak mümkün bulunmaktadır. Bu sebeplerle, hizmetin aksamasını engellemek adına mevcut ihalelerde iş artışı yapılarak işin devam ettirilmesi doğru olmayacaktır.

Kamu İhale Genel Tebliğinde konuyla ilgili olarak şu düzenleme bulunmaktadır:

“26.2. Süreklilik arz eden ve birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında, işin devamı sırasında 4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesine göre yalnızca işin miktarı artırılarak iş artışı (sözleşme bedelinde artış) yapılabilir. Bu nedenle, işin süresinin uzatılması suretiyle iş artışı yapılması mümkün değildir.”

Söz konusu düzenleme uyarınca, süreklilik arz eden hizmet alım ihalelerinde iş artışı yapılmak suretiyle süre uzatılması verilmesi mümkün olamayacaktır. Çünkü iş artışı düzenlemesi ile süreklilik arz eden hizmet alım ihalelerinin mahiyeti bir arada değerlendirildiğinde, örneğin bir güvenlik hizmet alım ihalesinde, çalışılan yer değişebilir, kişiler değişebilir ancak çalışılacak süre hiçbir zaman değişmeyecektir. Yani hizmet alınacak süre iş artışı olsa da olmasa da daima aynı kalmaktadır. Bu gerekçeyle, haklı olarak Tebliğde de konuya açıklık getirilmiş ve süreklilik arz eden hizmet alımlarında iş artışı yapılarak süre uzatılması verilmesi engellenmiştir.

Ancak, söz konusu düzenlemeye aykırı olarak işlem tesis edilmesi suretiyle mevcut firmayla devam edilmesi halinde uygulamanın kamu zararı olarak kabul edilebilmesi kanaatimizce olanaklı değildir. Bir işin mevcut düzenlemelere aykırı olması sebebiyle kamu zararı olarak ele alınması ile usulünün yanlış yapılmış olması hali farklıdır. Kamu zararı 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde ifade edilmektedir. Bu düzenlemede de idarelere verilmiş olan görevlerin yerine getirilmesi kamu zararı olarak değerlendirilmemektedir. İş artışı yapılarak süre uzatımı verilmesi usul açısından hatalıdır. Ancak, bu hata kanaatimizce kamu zararını da beraberinde getirmemektedir.

İlave olarak; süreklilik arz eden hizmetlerin doğası gereği her yıl tekrarlanmasından ve idarenin mutad denilebilecek işleri mahiyetinde olmasından dolayı, bu tür işlerde iş artışı yapılması ancak süre uzatımı verilmemesi gerekmekle birlikte, yıllara sâri alım yapılmasına izin veren düzenlemeler varsa ve yetkili mercilerden gerekli izinler alınmışsa sorun olmayacaktır. Örneğin temizlik ihaleleri 5018 sayılı Kanunun 28 inci maddesi gereği 3 yıllığına ihale edilebilmekte, yine çöp toplama ihaleleri 5393 sayılı Belediye Kanununun 67 nci maddesine göre yıllara sâri yapılabilmektedir. Bu gibi hallerde de yetkili makamlardan gerekli onaylar alınarak ve iş artışıyla süre uzatımı verilerek sonraki yıla geçilmesi veya sürenin uzatılması kanaatimizce sorun teşkil etmeyecektir.