Götürü Bedel İşlerde Eserin Ortaya Konulması İçin Kullanılan Araç ve Gerecin İhale Dokümanındakinden Farklı Olması Hakedişten Kesinti Yapmayı Gerektirir mi?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinde Plywood kalıp malzemeleri film kaplı ve film kapsız; ayrıca 15 mm, 18 mm ve 21 mm olmak üzere kalınlıklarına göre tasnif edilmiştir.  Sayıştay 2. Dairesinin 2015 tarihli kararında, anahtar teslim götürü bedel bir işte  Y.21.001/03 poz numaralı imalatta 21 mm kalınlığında Plywood kalıp malzemesi kullanılması gerekirken, 18 mm kalınlığında Plywood kalıp malzeme kullanılması 5018 sayılı Kanunun 71.maddesine göre kamu zararı olarak değerlendirilmiştir.

Kanaatimizce karar hatalıdır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 480.maddesinde;

“Bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. Eser, öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici, belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez.

…

Eser, öngörülenden az emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile işsahibi, belirlenen bedelin tamamını ödemekle yükümlüdür.”

Hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre, esas olan, eserin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmesi olup, eser meydana getirilirken harcanan makine, ekipman, teçhizat, işgücü gibi eserin konusu olmayıp, yardımcı unsur mahiyetindeki girdilerin niteliğine veya niceliğine ilişkin bir değerlendirme yaparak yükleniciye eksik veya fazla ödeme yapılması mümkün değildir.

Eser, proje ve teknik şartnameye uygun olarak meydana getirilmişse TBK’nın 480.maddesi gereği, öngörülenden az emek ve masraf harcanmış olsa bile yükleniciye götürü bedelin tamamının ödenmesi gerekmektedir.

Buradan hareketle, şartnamede 18 mm kalınlığında Plywood kalıp öngörülmüşse ve yüklenici 21 mm kalınlığında Plywood kalıp malzemesi kullanmış ise, yüklenici daha kalın malzeme kullandığı gerekçesiyle bedelin artırılmasını isteyemeyecektir.