FİYAT FARKI DÜZENLEMELERİNDE SADECE KATSAYILARA MI YER VERİYORSUNUZ?

Başlıkta ifade edilen soruya cevabınız EVET ise, yaptığınız düzenlemenin yanlış olduğunu söyleyebiliriz.

Eski Kararname döneminde sadece katsayılara yer verilmesi fiyat farkı hesabı için yeterliydi ve ihale dokümanlarında katsayılara yer verilmesi halinde hesaplamalar bu katsayılara göre yapılabiliyordu. Ancak, yeni Kararname ile sadece katsayılara yer verilmesi uygulamasına son verilmiştir. Uygulamada ise aşağıdaki örneklerde görüleceği üzere sadece katsayılara yer verilmesine devam edilmektedir. Yapılan bu düzenlemeler de hatalı olduğu için fiyat farkı hesapları da hatalı olacaktır.

İlave olarak burada şu hususun da altının çizilmesi gerekir. Sadece katsayıya yer verilen bir ihalede, kullanılan programlar da doğru hesaplama yapamaz.

Konuya İlişkin Mevzuat

Başlıkta ifade ettiğimiz konu sadece hizmet alımlarını ilgilendirmemektedir. Yapım işlerinde de aynı sorun bulunmaktadır. Ancak, analizimizde hizmet alımları üzerinden değerlendirmeler yapılacaktır.

Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkı Hesabına İlişkin Usul ve Esaslara göre;

“Endeks veya fiyat belirlenmeyen hizmet alımlarında fiyat farkı

MADDE 10- (1) İhale dokümanında fiyat farkı verileceği öngörülmesine rağmen idare tarafından sabit katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda, temel endeks ve güncel endeks olarak, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.”

Kararnamenin 10 uncu maddesine göre, fiyat farkı verileceği öngörülen hizmet alımlarında sadece sabit katsayıların belirlenmesi yeterli olmamakta, aynı zamanda endekslerin de belirlenmesi gerekmektedir. Çünkü Kararnamenin 5 inci maddesinde b1 ve c katsayısına denk gelen akaryakıt ve makine endeksleri birden fazladır. Hangi endekse göre fiyat farkı hesaplamasının yapılacağının idarelerce belirlenmesi gerekir.

Kararnameye göre bu yönde bir belirleme yapılmaz ise, yani ihale dokümanında b1 ve c katsayılarına yer verilmekle birlikte endeks belirlemesi yapılmaz ise ÜFE Genel endeksi dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır. Endekse yer verilmediği halde akaryakıt ve makine için kullanılan endeksler ÜFE Genel endeksi değilse fiyat farkı hesaplamalarında hata bulunmaktadır. Bu hata da duruma göre idare, duruma göre de firma zararı olarak karşımıza çıkabilecektir.

Uygulamadan Örnekler

Aşağıda 2016 yılında ihalesi yapılmış veya yapılacak 3 tane örnek ihale dokümanı düzenlemesine yer verilecektir. Örnekler hizmet alımlarında katsayıların yoğun olarak kullanıldığı çöp toplama ihalelerinden alınmıştır. Ancak, katsayı düzenlemesine yer verilen bütün hizmet alımlarını da bu kapsamda mütalaa etmemiz yerinde olacaktır.

Doğru Bir Düzenleme Örneği

Keçiören Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğünün Çöp Toplama İhalesi

2016/69529

“a 1 :0,4355
b1 ( Yİ-ÜFE Sütun 19/2 Rafine edilmiş petrol ürünleri : 0,4023

b2 (Yİ-ÜFE Genel sütun ) :0,0818

c (Yİ-ÜFE Sütun 28 Makine ve ekipmanlar b.y.s) :0,0804

Toplam :1,0000”

Yukarıdaki örnekte dikkatimizi çeken hususlar bulunmaktadır. Görüleceği üzere yapılan düzenlemede katsayıların yanında endekslere de yer verilmiştir. Endekslere yer verilmesi idarenin hangi endeksler üzerinden fiyat farkı hesabı yapacağına işarettir. Ancak aşağıda yer verilen ve 2016 yılında gerçekleştirilen ihalelerde bu yönde bir düzenleme yapılmamıştır. İdarelerin adları düzenlemeleri ve hesaplamaları hatalı olduğundan silinmiş, Keçiören Belediyesinin uygulaması doğru olduğu için ismine yer verilmiştir.

… Belediyesi Çöp Toplama İhalesi

2016/50001

“- a1, a2, b1, b2 ve c sabit katsayıların değerleri aşağıdaki gibidir.

al= 0,6402, a2= 0, b1=0,1477, b2= 0,0787 , c=0,1334 olup toplamı 1,0000(bir)’e eşittir.”

… Belediyesi Çöp Toplama İhalesi

2016/15282

“46.1.1.

İHALE İLAN TARİHİNDE YÜRÜRLÜKTE OLAN HİZMET ALIMLARINDA UYGULANAN FİYAT FARKI KARARNAMESİNİN 5 VE 6. MADDESİNE GÖRE FİYAT FARKI VERİLECEKTİR.

FİYAT FARKI HESABINDAKİ SABİT KAT SAYILAR
B: 0,90

a1: 0,658

a2: 0

b1: 0,131

b2: 0,048

c: 0,163”

Yukarıdaki iki hatalı uygulama örneğini genişletmemiz mümkün. Hatta diyebiliriz ki, doğru düzenleme yapan idare sayısı yok denecek kadar azdır. Yanlış düzenleme üzerine yapılan hesaplamalar da yanlış olacağı için, sadece katsayıya yer veren idarelerin fiyat farkı hesaplamaları hatalıdır.

Sonuç

Hizmet alımlarında ve yapım işlerinde fiyat farkı verilmesini öngören idarelerin katsayılarla birlikte endekslere de yer vermesi Fiyat Farkı Kararnamesinin bir sonucudur. Endekse yer verilmeyen hallerde ÜFE Genel üzerinden hesaplamaların yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih olan  28.11.2013 tarihinden  itibaren ilanı yayımlanan ihalelerdeki hesaplamaların kontrol edilmesi ve kamu zararı olup olmadığının araştırılması gerekir.

Özellikle ÇÖP TOPLAMA, KENT TEMİZLİĞİ, ARAÇ KİRALAMA, YEMEK ihalelerinde bu kontrollerin yapılmasına ihtiyaç var.

Konuyla ilgili detay bilgi için “Fiyat Farkı Sorunlar ve Çözümleri” kitabımıza bakabilirsiniz.