Yapım İşleri Genel Şartnamesi düzenlemelerine göre idarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler kullanılabilmektedir. Burada dikkatimizi çeken önemli bir konu ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış rayicin idarece kabul edilmesidir. İdarece kabul edilmeyen bu yöndeki rayiçler yeni birim fiyat tespitlerinde kullanılamayacaktır.

Buna ilave olarak, yeni birim fiyat tespitinde idarelerin doğrudan tek fatura veya piyasada toplanan faturaların ortalaması üzerinden hareket ettiği görülmektedir. Firmalardan alınacak proforma faturalar veya faturalar yeni birim fiyat tespitinde kullanılabilir mi?

Mevzuat olarak ticaret ve/veya sanayi odalarınca onaylanmış fiyatların kullanılması gerekir. Bu sebeple doğrudan faturalar üzerinden yeni birim fiyatların tespiti doğru bir yöntem olmayacaktır. Ancak, yöntem doğru olmamakla birlikte bu yönde yapılacak uygulamaların neticesinin kamu zararı olduğunu iddia etmek de olanaklı değildir.

Çünkü proforma fatura veya fatura üzerine gerçekleştirilen ödemelerde, yeni birim fiyat tespiti yönteminde eksikli ortaya çıkmış olsa da, tespit edilen rayicin piyasa şartlarını yansıtıp yansıtmadığı ortaya konulmadan yapılan işlemin tek başına kamu zararına neden olduğunu iddia etmek olanaklı gözükmemektedir.

Neticede, faturalara dayalı yeni birim fiyat tespitinin mevcut düzenlemeler çerçevesinde doğru olmayacağı, ancak, bu işlemin kesin kamu zararına neden olup olmayacağının net ifadelerle söylenemeyeceği değerlendirilmektedir. Konuyla ilgili yargı makamları özellikle Sayıştay tarafından verilmiş birçok karar bulunmaktadır.