EKSİK GÜN HESABINDA UYUMSUZLUK: İHALELERDE DE AY 30, YIL 360 GÜN KABUL EDİLMELİDİR

Hizmet alımı ihaleleri kapsamında çalışan kişilerin eksik çalıştırılması halinde yapılacak kesintilere yönelik uygulayıcılar nezdinde ciddi bir kafa karışıklığı bulunmaktadır.

Eksik çalışma halinde yapılacak olan kesintinin nasıl hesaplanacağına yönelik çeşitli alternatifler bulunmaktadır:

• Toplam sözleşme bedelinin 365’e bölünmesi neticesinde çıkan sonucun eksik gün bedeli ile çarpılması,
• Toplam sözleşme bedelinin 360’a bölünmesi neticesinde çıkan sonucun eksik gün bedeli ile çarpılması,
• İlgili ayın bedelinin ayın gün sayısına bölünmesi neticesinde çıkan sonucun eksik gün sayısı ile çarpılması,
• Gün sayısı 28 veya 31 olan aylarda; eksik gün hesabı yapılırken, SGK’ya bildirilen gün sayısına göre ödeme yapılması.

Yukarıda yer verilen alternatif uygulamaların hepsinin mantıklı izahı bulunmaktadır. Ancak, doğru olan uygulamanın hangisi olduğu ve ortaya çıkan kafa karışıklığına son verecek hesaplamanın nasıl olacağı hususunda belirsizlik vardır. Bu belirsizliğin dayanağı SGK mevzuatı ile ihale mevzuatı arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanmaktadır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesine göre ay 30, yıl ise 360 gündür.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin (HİGŞ) 42’nci maddesine göre;

“İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.”

HİGŞ meydana getirilen işler üzerine kurguyu yapmıştır. Şimdi bu tespitlerden hareketle bir örnekle var olan uyumsuzluğu gözler önüne serelim:

Temizlik ihalesinde, Mart ayı içerisinde pazartesi günü işçiler çalışma yapmaz ise, bu durumda HİGŞ’nde yer alan düzenleme gereği iş yerine getirilmediği için kesinti yapılması gerekecek ancak, SGK mevzuatı açısından ay 30 gün kabul edildiğinden ve Mart ayı da 31 gün olduğu için bir günlük eksiklikten dolayı SGK’ya yatırılan parada değişiklik olmadığından kesinti yapılmayacaktır.

Bu karışıklığın ortadan kaldırılması amacıyla; kanaatimizce HİGŞ’de değişikliğe gidilmesi gerekmektedir. HİGŞ düzenlemelerinin personel çalışmalarının özünü ve personelle ilgili mevzuat düzenlemelerinin mahiyetini dikkate alacak şekilde yeniden gözden geçirilmesinde fayda bulunmaktadır.

Ancak, en azından şimdilik çözüm olması ve ihale tarihindeki rekabet şartlarının korunması amacıyla idarelerce sözleşme tasarısının “diğer hususlar” kısmına veya “ödemeler” başlıklı maddesine şu şekilde bir cümle eklenmesi kanaatimizce yeterli olacaktır:

“30 günden farklı gün sayısı olan aylarda, eksik çalışma olması halinde, hakedişler yüklenici tarafından SGK’ya yatırılan gün sayısı dikkate alınarak düzenlenecektir.”