BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYELERİNİN ÇEVRE TEMİZLİK VERGİLERİ YANLIŞ ELLERDE

I-Giriş

12.11.2012 tarih ve 6360 sayılı kanun ile yeni büyükşehirler kurulmuştur. Bu kanunun ilgili maddeleri 31.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu kanuna göre yeni büyükşehir olan illerde ilçe belediyelerinin bir kısım hizmetleri yeni kurulan büyükşehir belediyelerine ve su ve kanalizasyon idarelerine devredilmiştir. Söz konusu hizmetlere ilişkin personel, taşınır ve taşınmazlarla birlikte bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçlarda ilgili kuruma devredilecektir.

Ancak, kanun gereğince devredilecekler arasında sayılmayan hizmetlere ilişkin alacak ve borçların da devredildiği görülmektedir. İlçe belediyelerinin 31.03.2014 tarihine kadar tahakkuk etmiş olan çevre temizlik vergilerinin devredilmesi bunun bir örneğini oluşturmaktadır.

II-Yasal Mevzuat

12.11.2012 tarih ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (6360 sayılı Kanun) 31.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 1’inci maddesinin (8) fıkrasında;

“Bu Kanunla büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları, komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluş arasında paylaştırılır.”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Çevre temizlik vergisi başlıklı Mükerrer 44’üncü maddesinde;

“Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir.

…

Su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisi,   su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılır. Bu suretle tahakkuk eden vergi, su tüketim bedeli ile birlikte belediyelerce tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlardaki çevre temizlik vergisi ise 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilir.

…” denilmektedir.

III-Değerlendirme ve Sonuç

Çevre temizlik vergisinde vergiyi doğuran olay belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanma şeklinde ifade edilmiştir. Çevre temizlik hizmetlerinden yararlanma sonucu doğan vergi su tüketim miktarı esas alınarak hesaplanmakta ve su faturasında gösterilmek suretiyle tahakkuk ettirilmekte ve tahsil edilmektedir.

Çevre temizlik vergisinde, vergiyi doğuran olayın su hizmetleri ile alakası bulunmamaktadır. Sadece verginin hesaplanması ve tahakkuku su tüketimi üzerinden ve tahsilatı da su faturası içerisinde yapılmaktadır.

Dolayısıyla, çevre temizlik vergisi alacakları 6360 sayılı yasanın öngördüğü devredilecek hizmetler ve bunlara ilişkin alacak ve borçlar içerisinde değildir. Buna göre, 31.03.2014 tarihine kadar tahakkuk etmiş olan çevre temizlik vergisi alacaklarının tahakkuku yapmış olan ilçe belediyesi tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir. 31.03.2014 tarihine kadar tahakkuk etmiş olan çevre temizlik vergisi alacakları su ve kanalizasyon idarelerine devredilmeyecektir.

01.04.2014 tarihinden itibaren tahakkuk ettirilen çevre temizlik vergileri ise 2464 sayılı yasanın mükerrer 44’üncü maddesi gereği su ve kanalizasyon idareleri tarafından su faturaları içerisinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilecek ve tahsil edilen verginin %20’si büyükşehir belediyesine ve geriye kalan %80’i de ilgili büyükşehir ilçe belediyesine aktarılacaktır.

6360 sayılı kanuna göre oluşturulan komisyonun 31.03.2014 tarihinden önce tahakkuk etmiş olan çevre temizlik vergisinin su ve kanalizasyon idarelerine devredilmesine ilişkin kararı yetki yönünden yasaya aykırıdır. Yasanın devredilecek hizmetler ve bunlara ilişkin alacak ve borçlar düzenlemesi kapsamında olmayan devirler açıkça yasaya uygun değildir.