Belediyeler Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Verebilir mi?

Yurt içinde ve dışında yüksek öğrenim gören öğrencilere burs, kredi ve nakdî yardım verilmesiyle ilgili esas ve usuller 6.3.2004 tarihli 25394 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesine İlişkin Kanun’da düzenlenmiştir. Söz konusu kanunun “ Amaç ve kapsam “ başlıklı 1 inci maddesinde ” bu kanun kanunda gösterilen tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsar.” denilmektedir.

Kanun’un yürürlüğe girdiği ilk halinde 2 inci maddesi “Genel bütçeli daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadî teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, bütçenin transfer tertibinden yardım alan kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, özel bütçeli kuruluşlar, özelleştirme kapsam ve programına alınmış, hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan özel hukuk hükümlerine tâbi kuruluşlar, fonlar, döner sermayeler, kamu bankaları, kanunlarla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kurumlar ile kurul/üst kurullar ve diğer tüm kamu kurum ve kuruluşları (belediyeler hariç) birinci fıkrada belirtilen yüksek öğrenim öğrencilerine burs, kredi ve nakdî yardım adı altında herhangi bir ödeme yapamazlar; ilgili mevzuatları gereği burs, kredi verilmesini öngördükleri yüksek öğrenim öğrencilerini, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna bildirirler.” şeklindeydi.

Ancak Cumhuriyet Halk Partisi’nin iptal istemiyle 2004 yılında başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi 2008/165 sayılı kararı ile yukarıda fıkrada belirtilen “belediyeler hariç” ibaresini iptal etmiştir. Söz konusu kanunun mevcut halinde yanlış yorumlamalar neticesinde artık belediyeler burs veremeyecek gibi yanlış bir algı oluşmuştur. Halbuki belediyeler yine burs verebileceklerdir ancak 5102 sayılı kanunun ve bu kanuna dayanarak çıkarılan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Burs Kredi yönetmeliğinde belirtilen esas ve usullere uygun olarak bu hizmeti gerçekleştireceklerdir.

Mezkur kanunun 2 inci maddesi 3 üncü fıkrasında “Genel bütçeli daireler ve katma bütçeli idareler ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu dışında kalan kurum ve kuruluşlarca bildirilen öğrencilere ödeme yapılabilmesi için bu kurum ve kuruluşlarca gerekli meblağ, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca belirlenen ödeme tarihinden en geç otuz gün öncesine kadar, Kurum hesabına yatırılır.” ve 3 üncü maddesinde “Bu Kanunun yayımı tarihinden sonra belediyeler tarafından, yüksek öğrenim öğrencilerine burs, kredi verilmesi veya nakdî yardım yapılması halinde, yapılan yardımların türü, miktarı ve kaç öğrenciye ne kadarlık süre için verildiğine ilişkin bilgiler üçer aylık dönemler itibarıyla Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna bildirilir.” denilerek de söz konusu burs hizmetlerinin nasıl gerçekleştirileceği açıkça belirtilmiştir. Diğer yandan belirtmek gerekir ki 5102 sayılı kanun sadece Yüksek öğrenim öğrencilerinin burs kredi ve aylıkları ile ilgili hükümleri düzenlemektedir. Hali hazırda birçok belediye ilk ve orta öğrenim öğrencilerine burs vermektedir. 5393 sayılı Belediye Kanunu ve yürürlükteki mali mevzuat açısından bu durumun önünde bir engel bulunmamaktadır.

Sonuç olarak; belediyeler yüksek öğrenim öğrencilerine bütçesindeki yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödenekten veyahut sosyal yardım adı altında olsa dahi doğrudan burs, kredi veya nakdi yardım yapamaz, bu yardımların Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu aracılığıyla yapılması gerekmektedir.