BELEDİYELER BORÇ VEREBİLİR Mİ?

Belediyeler 5393 sayılı Belediye Kanununda gösterilen usul ve esaslar çerçevesinde görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla iç ve dış borçlanma yapabilir; tahvil ihraç edebilirler. Belediyeler, borçlanırken acaba borç verebilir mi? 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinin (i) bendinde “borç almak, bağış kabul etmek” belediyenin yetkileri ve imtiyazları arasında ve 18’inci maddesinin (d) bendinde ise “borçlanmaya karar vermek” meclisin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

1. BELEDİYELER KENDİ ŞİRKETLERİNE BORÇ VEREBİLİR Mİ?

Belediyelerin kurdukları şirketlere borç verebilecekleriyle ilgili 5393 sayılı Belediye Kanununda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. 5393 sayılı Belediye Yasasının 60 maddesinde belediye giderleri sayılmıştır. Söz konusu maddede, belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri düzenlenmiş ve bu kapsamda yapılacak harcamalar gider olarak öngörülmüştür. Yani belediyeler için borç verme ilgili bir gider öngörülmemiştir. Bu sebeple, belediyelerin kurdukları şirketlere borç veremeyecekleri değerlendirilmektedir.

2. BELEDİYELER, ŞAHISLARA BORÇ VEREBİLİR Mİ?

Belediyelerin, şahıslara borç verebilecekleri ilgili belediye yasasında herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Belediyeler, şahıslara borç veremezler.

3. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İLÇE BELEDİYESİNE BORÇ VEREBİLİR Mİ?

5216 Sayılı Büyükşehir Yasasında, ilçe belediyelerine borç verebileceği ilgili bir hüküm yer almamaktadır. 5216 sayılı Büyükşehir Yasasının 27. maddesinde; Büyükşehir belediyesi, ilçe belediyeleri ile ortak projeler geliştirebilir ve yatırım yapabilir. Büyükşehir belediyesi, kesinleşmiş en son yıl bütçe gelirinin % 10’unu aşmamak ve bütçede ödeneği ayrılmış olmak şartıyla, ilgili belediyenin yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için büyükşehir belediye başkanının teklifi ve meclisin kararıyla ilçe belediyelerine malî ve aynî yardım yapabilir. Büyükşehir belediyesi, ilçe belediyesine ortak proje ve yatırım kapsamında mali ve ayni yardım yapabilir. Fakat büyükşehir belediyesi ilçe belediyesine borç veremez.

4. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BAĞLI KURULUŞUNA BORÇ VEREBİLİR Mİ?

Belediyelerin borç verememesi ilgili tek istisna büyükşehir belediyelerinin, bağlı kuruluşlarına borç verebilmeleridir.

5216 sayılı Büyükşehir Yasasının 27. maddesinde; “… Büyükşehir belediyesi ile bağlı kuruluşları, belediye başkanının onayı ile birbirlerinin nakit ihtiyacını karşılayabilir. Bu şekildeki ödünç vermelerde faiz uygulanmaz. …” hükmü yer almaktadır.

Büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşuna borç verebileceği gibi bağlı kuruluşundan da borç alabilir. Bu tür borçlanmalarda faiz uygulanmaz.

5. BELEDİYELER, BELEDİYE YASASININ 75. MADDESİNDE KAPSAMINDA BORÇ VEREBİLİR Mİ?

5393 Sayılı Belediye Yasasının, 75. maddesi aynen;

“Diğer kuruluşlarla ilişkiler

Madde 75- Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

a) Mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.

b) Mahallî idareler ile merkezî idareye ait aslî görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici olarak araç ve personel temin edebilir.

c) (Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.

….” hükmü yer almaktadır.

Belediyeler, diğer kuruluşlarla ortak proje kapsamında kaynak aktarımında bulunabilir, ayni ve nakdi yardım yapabilir. Ancak belediyeler, diğer kuruluşlarla ilişkiler kapsamında borç veremezler.

6. SONUÇ

5393 sayılı Belediye Kanunun “Borçlanma” başlıklı 68 inci maddesinde “Belediyenin, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla aynı maddede belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabileceği ve tahvil ihraç edebileceği” belirtilmiş; ancak Kanunun hiçbir bölümünde ve hiçbir maddesinde borç vermenin usul ve esasları düzenlenmemiştir. Belediyelerin borç verememelerin tek istisnası ise büyükşehir belediyesinin, bağlı kuruluşuna borç vermesidir. Bunun dışında meri mevzuatımızda belediyelerin borç verebilecekleri ilgili bir düzenleme yoktur. Bu sebeplerle belediyelerin borç veremeyecekleri değerlendirilmektedir.