Belediye şirketleri özel hukuk hükümlerine tabi olmakla birlikte diğer şirketlerden Sayıştay denetimine tabi olmaları ve özellikle satın alma işlemlerinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olmaları sebepleriyle diğer şirketlerimizden ayrılan tüzel kişiliklerdir.

Zaman zaman rekabet ettikleri piyasa açısından kendileri tarafından eleştirilse de satın alacakları mal, hizmet ve yapım işlerinin tedarikleri süreçlerinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri doğrultusunda hareket etmeleri gerekmektedir.  

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Kapsam “başlıklı” 2’nci maddesi aşağıdaki gibi düzenlenmektedir. 

“Aşağıdaki idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür:

a) (Değişik: 1/6/2007-5680/1 md.) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler (meslekî kuruluş şeklinde faaliyet gösterenler ile bunların üst kuruluşları hariç), tüzel kişiler. 

b)(Değişik: 30/7/2003-4964/1 md.) Kamu iktisadi kuruluşları ile iktisadi devlet teşekküllerinden oluşan kamu iktisadi teşebbüsleri.

c)(Değişik: 30/7/2003-4964/1 md.) Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar.

d)(Değişik: 12/6/2002-4761/10 md.) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler.”

Yukarıda yer verilmiş olan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesi (d) bendi uyarınca özel idarenin doğrudan veya dolaylı olarak %50’sinden fazlasına ortağı olduğu şirketlerin kaynaklarından yapacakları mal ve hizmet alımı ile yapım işlerini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

Belediye şirketlerinin ihtiyacı olduğu mal, hizmet alımı veya yapım işini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer verilen aşağıdaki yöntemlerinden birisini kullanarak gerçekleştirmesi ve buna yönelik kayıtlarında Elektronik Kamu Alımları Platformunda (EKAP) kayıtlı olması gerekmektedir.

1. İstisna Kapsamındaki Alımlar:  4734 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde sayılan alımlar

2. İhale Usulleri: 4734 sayılı Kanunu’nun 18’nci maddesinde sayıldığı üzere, açık ihale, belli istekliler arasında ihale ve pazarlık usulü ile ihale

3. Doğrudan Temin :4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesinde belirtilen hallerde gerçekleştirilen alımlar için uygulanacak olan alım usulüdür.

Bu satın alma usullerinin ayrıntıları da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili alt mevzuatındaki belirlenmiş olup bu yöntemler dışında belediye şirketlerinin fatura karşılığı piyasadan kaynakları ile hizmet, mal veya yapım işlerini tedarik etmeleri hukuka aykırılık teşkil edecektir.