BELEDİYE ŞİRKETLERİ DE ARTIK KAMU BANKALARI İLE ÇALIŞACAK

Belediye şirketleri kuruluş süreçleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ana hatları ile çizilen özel hukuk tüzel kişileri olmakla birlikte, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu çerçevesinde Sayıştay denetimine ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde de Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olan ve aynı zamanda Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yönetilen sermaye şirketleridir.

Ancak Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi bu şirketler gerçekleştirilen mevzuat değişiklileri ile diğer kamu kurumları ile birlikte aynı kefede değerlendirilebilmektedir.

Bu mevzuat değişikliklerinin sonuncusu geçtiğimiz günlerde kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir.

18 Kasım 2015 tarihli ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğ yeniden yayımlanmış olup Tebliğ’nin kapsam başlıklı 2’nci maddesindeki düzenleme aşağıdaki gibidir;

Aşağıda sayılan kurumlar bu Tebliğ hükümlerine tabidir:

a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,

b) Özel bütçeli idareler,

c) Döner sermayeler,

ç) Fonlar,

d) Belediyeler,

e) İl özel idareleri,

f) Sosyal güvenlik kurumları,

g) Kamu iktisadi teşebbüsleri,

ğ) Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları,

h) Bu maddede sayılan kurumların;

1) Bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri ile birlikleri,

2) Sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip olduğu şirketleri,

3) Fon, hesap, özel hesap, havuz ve benzeri adlarla açtıkları ve/veya yönettikleri her türlü banka hesabı.

Görülmektedir ki belediyelerin sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip oldukları belediye şirketlerinin artık Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğ hükümleri doğrultusunda hareket etmeleri gerekmektedir.

Belediye şirketlerinin Kamu Haznedarlığı Tebliğ’ine tabi olmalarının etkilerinin ne olacağını basit olarak aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

• Kamu Bankalarını Kullanma Zorunluluğu;

Şirketler, Tebliğ’in 5’nci maddesi uyarınca kendi bütçeleri veya tasarrufları altında bulunan her türlü mali kaynaklarını kamu sermayeli bankalarda açtıracakları hesaplarda aşağıdaki araçları kullanarak değerlendirmekle yükümlüdürler.

Kamu Sermayeli Bankalar ise Tebliğ’in 4’üncü maddesinde aşağıdaki şekilde sayılmıştır;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası,

T.C. Ziraat Bankası A.Ş.,

Halk Bankası A.Ş.,

Vakıflar Bankası T.A.O.

Ve sermayesinin yarısından fazlası doğrudan ve/veya dolaylı olarak kamuya ait olan diğer mevduat ve katılım bankaları kamu sermayeli bankalardır.

Ayrıca Tebliğ uyarınca şirketler bu bankalarda hangi hesapların açılacağı ve mali kaynaklarını nasıl kullanacakları hususunda ayrıntılı düzenlemelere tabi kılınmışlardır.

• Menfaat Yasağı

Tebliğ’nin 7’nci maddesi uyarınca belediye şirketleri mali kaynaklarının değerlendirilmesinde faiz veya kâr payı dışında ayni ya da nakdi herhangi bir menfaat temin edemeyeceklerdir.

• Hazine Müsteşarlığına Raporlama

Tebliğ’nin 8’nci maddesi şirketlere Hazine Müsteşarlığına tebliğ ve raporlama bulunma zorunluluğu getirmiştir.

Şöyle ki, şirketlerin mali hizmetlerini yürüten birimleri, merkez ve varsa taşra birimlerine ait vergi kimlik numaralarına ilişkin her türlü değişiklik ile yeni kurulan birimlerine ilişkin vergi kimlik numaralarını en geç 10 iş günü içerisinde, ayrıca bankalarca Müsteşarlığa iletilen hesap bilgilerinin mutabakatını teminen, içerik ve süresi Müsteşarlıkça belirlenerek talep edilen bilgileri de istenen süre içerisinde Müsteşarlığa göndermekle yükümlüdür.

• Sorumluluk ve Yaptırım

Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğ belediye şirketlerine önemli diyebileceğimiz sorumluluklar getirmiştir. Ayrıca bu tebliğ hükümlerine uymama hususunu yaptırıma bağlamayı da ihmal etmemiştir.

Tebliğ’in 9’uncu maddesi uyarınca şirketlerin yetkilileri ve muhasebe yetkilileri bu Tebliğ hükümlerini yerine getirmekle yükümlü olup bu Tebliğ hükümlerine aykırılık sebebi ile ortaya çıkabilecek zararlardan şahsen ve müteselsilen sorumludurlar. Ayrıca Tebliğ’in 10’uncu maddesi uyarınca da Kamu kaynaklarının bu Tebliğ hükümlerine aykırı şekilde değerlendirilmesinden elde edildiği tespit edilen nemalar genel bütçeye gelir kaydedilecektir.

• Ne Zaman Uygulanmaya Başlanacak?

Tebliğ’in 12’nci maddesi uyarınca; tebliğin yürürlük tarihinden önce yapılmış olan protokoller sürelerinin bitimine kadar uygulanmaya devam edecektir.

Ancak şirketlerle bankalar arasında bir protokol bulunmuyor ise usul ve esaslar yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden ötürü belediye şirketlerimiz Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğ hükümleri çerçevesinde hareket etmelidirler.