Bakanlar Kurulu Kararı Değişiklikleri Mevcut Sözleşmeleri Etkiler mi?

Asgari ücret 01.01.2016 itibari ile brüt 1.647,00 TL ye yükseltilmiştir. İçerisinde asgari ücrete (asgari ücret veya asgari ücretin katı şeklinde) dayalı olarak personel çalıştırılan hizmet alım ihaleleri kapsamındaki işlere yönelik fiyat farkı uygulamasının nasıl olacağı konusu tartışma konusu edilmektedir.

Bu konuda 2013 yılında yayımlanan fiyat farkı usul ve esasları güncel mevzuat olarak önümüzde durmaktadır. Bu usul ve esaslara göre fiyat farkı asgari ücret artışının katsayı ile çarpılması ile hesaplanmaktadır.

Peki, 2013 yılında yayımlanan fiyat farkı usul ve esaslarını değiştirmek için bir mevzuat değişikliği olması halinde mevcut sözleşmelerin durumu ne olacaktır?

Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Fiyat Farkı Usul ve Esasları hukuki dayanağını 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 8. Maddesinden almaktadır. Kanunu’nun 8. Maddesinde; “Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.

Fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişikliğin yapılamaması ihaledeki rekabet şartlarının korunması ile yakından ilgilidir. İhaleye katılan firmaların ihale dokümanındaki şartlarla tekliflerini verdiği bir gerçektir. Sözleşme imzalandıktan sonra bu şartların değişmesi, bu kapsamda fiyat farkına yönelik olarak da sonradan değişiklik yapılması ihale rekabet şartlarını doğrudan etkileyen unsurlardan olacaktır. Bu yapısıyla, imza edilen sözleşmelerin, fiyat farkı dahil maddesinin değiştirilmemesi esastır.

Sözleşmelerin hangi maddelerinin değiştirileceği 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 15 inci maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu maddede sözleşme imzalandıktan sonra, sözleşme bedelinin aşılmaması ve idare ile yüklenicinin karşılıklı olarak anlaşması kaydıyla,  işin yapılma veya teslim yerinin değiştirilebileceği öngörülmüştür. İşin süresinden önce yapılması veya teslim edilmesi kaydıyla işin süresi ve bu süreye uygun olarak ödeme şartları hususlarında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılabileceği yine mezkur maddede ifade edilmektedir. Bu düzenlemede de görüleceği üzere sözleşmede yapılabilecek değişiklikler için bile tarafların anlaşması şartı aranmaktadır.

2016 yılında brüt asgari ücret artmıştır ve artan bu ücretin mevcut sözleşmelerde Bakanlar Kurulu kararı alınarak değiştirilebilmesi mümkün müdür?

Uygulamada Bakanlar Kurulu Kararı ile imzalanmış sözleşmelere müdahil olunduğu görülmektedir. Örneğin; 26.5.2008 tarihli 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamındaki yapım işlerinde beklenmeyen fiyat artışları nedeniyle uygulanacak ilave fiyat farkı esasları ile yapılan değişiklik beklenmedik şekilde inşaat girdilerinde meydana gelen artışlardan dolayı imzalanmış sözleşmeleri de kapsayacak şekilde geriye yönelik olarak uygulanmıştır. Ancak, bu değişikliğin ihale rekabet şartlarını etkileyen bir düzenleme olduğu söylenebilir.

Yargıtay tarafından alınmış olan kararlara göre, imza edilen sözleşmelere mevzuat değişiklikleri ile müdahil olunamayacağı ilke olarak kabul edilmiştir.

Bu çerçevede imzalanmış olan sözleşmelerin fiyat farkı ile ilgili hükümlerinde, ilgili düzenlemeler göz önüne alındığında fiyat farkı usul ve esaslarında Bakanlar Kurulu tarafından yapılacak bir düzenleme ile geriye dönük olarak değişiklik yapılmasının doğru olmayacağı düşünülmektedir.