ASGARİ ÜCRET SEÇİM VAADLERİNİN HİZMET İHALELERİNE ETKİSİ

1 Kasım 2015 tarihinde genel seçimler yapılacaktır. Seçime katılan partiler, seçilmeleri halinde neler yapacaklarını ortaya koymaktalar. Ekonomik vaadlerin daha ön planda olduğu bu seçimlerde dikkat çeken en önemli seçim vaadlerinden bir tanesi asgari ücretin artırılmasıdır.

En büyük 4 partinin asgari ücrete yönelik seçim vaadi şu şekildedir:

A Partisi: 1.300 TL

B Partisi: 1.500 TL

C Partisi: 1.400 TL

D Partisi: 1.800 TL

2015 yılı ikinci altı ayında bu vaadlerin realize edileceği kabulüyle konumuzu açıklamaya çalışacağız.

2015 yılı ikinci altı ayında asgari geçim indirimi dahil net ele geçen ücret[1] 1.000,54 TL’dir. Asgari geçim indirimi hariç ele geçen net ücret ise 910,43 TL’dir.

Yukarıda yer verilen – seçim vaadlerindeki – tutarlara asgari geçim indiriminin dahil olup olmadığı net değildir. Asgari geçim indirimi hariç tutarlar (910,43 TL) üzerinden yukarıda yer verilen tutarların brüt karşılıkları ise şu şekildedir:

A Partisi: 1.300 TL / 0,7149 (Neti brüt yapan katsayı) = 1.818,43 TL

B Partisi: 1.500 TL / 0,7149 (Neti brüt yapan katsayı) = 2.098,20 TL

C Partisi: 1.400 TL / 0,7149 (Neti brüt yapan katsayı) = 1.958,32 TL

D Partisi: 1.800 TL / 0,7149 (Neti brüt yapan katsayı) = 2.517,83 TL

İşveren primlerinin dahil edilmediği yukarıda yer verilen brüt tutarlara göre uygulamanın yapılması halinde asgari ücret üzerinden çalışan bir kişinin maliyeti şu şekilde olacaktır:

A Partisi: 1.818,43 TL x 1,225 = 2.227,58

B Partisi: 2.098,20 TL x 1,225 = 2.570,30

C Partisi: 1.958,32 TL x 1,225 = 2.398,94

D Partisi: 2.517,83 TL x 1,225 = 3.084,34

Yukarıdaki veriler ve 2015 yılı ikinci altı ayındaki brüt asgari ücret tutarı olan 1.273,50 TL, işveren primi eklenmiş 1.560,04 TL üzerinden şu sonuçlara ulaşabiliriz.

1. Partilerin vaadlerinin gerçekleşmesi halinde asgari ücret üzerinden çalışan bir kişiye 2015 yılı ikinci altı ayı için ödenecek fiyat farkı aşağıdaki gibi olacaktır:

A Partisi: 1.818,43 TL x 1,225 = 2.227,58 – 1.560,04 = 667,54 TL

B Partisi: 2.098,20 TL x 1,225 = 2.570,30 – 1.560,04 = 1.010,26 TL

C Partisi: 1.958,32 TL x 1,225 = 2.398,94 – 1.560,04 = 838,90 TL

D Partisi: 2.517,83 TL x 1,225 = 3.084,34 – 1.560,04 = 1.478,30 TL

Hesap edilen fiyat farklarına KDV dahil değildir.

2. 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilen hizmet alımları kapsamında çalışan işçilere çoğunlukla asgari ücretin yüzde fazlası üzerinden ödeme yapılmaktadır. Hatta bazı idarelerde bu ödemeler asgari ücretin % 400 fazlası olabilmektedir. Asgari ücretin yüzde fazlası üzerinden ihalelerin yapıldığı hizmet işlerinde, partilerin seçim vaadlerinin realize olması halinde ödenecek fiyat farkı bir önceki maddede hesap edilen fiyat farkının asgari ücret yüzde fazlası kadar olacaktır. Bu halde asgari ücretin % 100 fazlasının ödendiği bir ihale bünyesinde çalışan kişilere gelecek zam şu şekilde olacaktır:

A Partisi: 667,54 TL x 2 =1.335,08 TL

B Partisi: 1.010,26 TL x2 = 2.020,52 TL

C Partisi: 838,90 TL x2 = 1.677,80 TL

D Partisi: 1.478,30 TL x2 = 2.956,60 TL

Gelen zamların yüzde fazlalarıyla yansıtılması fiyat farkı kararnamesinin bir gereğidir. Bu kapsamda asgari ücret üzerinden çalışan bir kişiye gelen zam aynen yansıtılacakken, asgari ücretin % 400 fazlası ücretle çalışan kişiye bu zam dört kat şeklinde yansıtılacaktır.

3. Hizmet alımlarında uygulanan fiyat farkı kararnamesinin 6 ncı maddesine göre, asgari ücretlere gelen zammın, işçilere asgari ücretlerin yüzde fazlalarıyla yansıtılması gerekmektedir. Önceki kararnamede kişilerin ücretlerinin ne kadar olduğuna bakılmaksızın, asgari ücrete gelen zam ve işveren primleri kadar fiyat farkı ödemesi yapılırken, yapılan değişiklikle bu uygulamaya son verilmiştir.

4. Yargıtay kararları gereği, imza edilen sözleşmelere kanunla dahi müdahale imkanı bulunmadığından, seçim vaadlerinin bundan sonra yapılacak ihalelerde uygulanabileceğini ve fiyat farkı kararnamesinin de değişme ihtimalinin yüksek olduğunu ifade edebiliriz.

5. Seçim vaadlerinin mevcut hizmet sözleşmelerine uygulanabilmesinin kanaatimizce bir yöntemi bulunmaktadır: 6552 sayılı Kanunla 4735 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde yapılan değişiklik dayanak yapılarak bu tutarlar işçilere yansıtılabilir. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulundukları kamu işveren sendikalarından birisi ile yapılan görüşmelerde buna karar verilebilir ve yüklenicilerin bu sendikaya yetki verilmesi gündeme gelebilir.

6. 6 ncı maddede ifade edilen öneri, seçim vaadlerinde yer verilen artışların çalışan işçilerin tamamına aynı tutarda yansıtılmasına da imkan sağlayacaktır. Yani, asgari ücretin yüzde fazlasını alan bir kişiye gelen zamla, asgari ücret üzerinden çalışan bir kişiye gelen zam aynı tutarda olacaktır.

[1] http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/cgm.portal?page=asgari, Erişim Tarihi: 23.10.2015

İHALELERDE YAŞAMIŞ OLDUĞUNUZ SORUNLARLA İLGİLİ OLARAK GÜNÜN HER SAATİ UZMANLARIMIZLA GÖRÜŞEBİLİRSİNİZ.  HEMEN ARAYIN 0535 645 00 20