Ara Hakedişler İdarelerce Sonradan Düzeltilebilir Mi?
Hizmet Alımları Hakediş Ödemeleri Mali Hakem - Editör 08.04.2016 6457Özeti :
Ara hakedişler yükleniciler açısından kazanılmış hak kabul edilmemektedir. Bu sebeple ara hakedişlere giren hatalı işlerin bedelleri daha sonraki hakedişlerden kesilebilir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 43 üncü maddesine göre;
“Kontrol teşkilatı, herhangi bir ara hakedişte, daha önce kendisi tarafından çıkarılmış eski bir hakedişe yönelik değişiklikler veya düzeltmeler yapabilir ve herhangi bir işi yetersiz görürse, bu işin değerini bir ara hakedişten düşürmeye veya tamamen çıkarmaya yetkilidir.”
Ayrıca 42 inci madde de geçici hakedişlerin kazanılmış hak olamayacağı da ifade edilmektedir. Bu sebeple, ara hakedişlerde yapılmış olan hatalar, hakedişlerin kümülatif olmasından ve öncesini devam ettirmesinden dolayı sonraki ödemelerde düzeltilebilecektir. Ancak bu düzeltmeler idare lehine ise yapılabilecek olup, yüklenici lehine yapılacak düzeltmelerde yüklenicinin “itiraz dilekçesi” aranacaktır.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 21.02.1990 tarih ve 1099 E. 5746 K sayılı kararında geçici hakediş raporlarında yapılan hataların yüklenici yönünden müktesep hak olarak kabul edilemeyeceği ve ara hakedişlerin kesinlik göstermeyeceği şu şekilde belirtilmektedir:
“Sulh Hukuk Hakimliğince yaptırılan tespit sonucu bilirkişi raporunda, toplam imalat miktarının hakedişlerde gösterilenden az bulunması yanında, fiyat analizlerindeki hatalar ve özellikle keşif özetinde yer alan analizlerde mükerrer ödemeye neden olacak pozların bulunması, İzmit’ten getirilen bitüm için İzmit-Ankara dışında Batman-Ankara nakliyesinin de ödenmesi gösterilmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise; fiyat analizlerinde aynı iş için muhtelif pozların bulunması, bunların her birinden ayrı ayrı ödeme yapılmış olması objektif iyi niyet kurallarına bağlanarak izaha kalkışılmış, idarece ara hakedişlerin bu fiyatlara göre ödenmiş olması yüklenici yönünden adeta müktesep hak diye gösterilmiş, fiyat analizlerinin hiçbir zaman değiştirilemeyeceği kuralına dayanılmıştır. Halbuki hadisede iyi niyetin varlığı, takdir ve tartışması hakime aittir. Ara hakedişler kesinlik göstermez. Keşif özetine esas olan fiyat analizlerinde mükerrer ödemeye yol açacak nitelikte hata bulunduğunun –kesin hesaptan sonra dahi- tespiti halinde, idare fazla ödemeye zorlanamaz. Bu haliyle hükme esas alınan rapor inandırıcı ve yeterli değildir. Bu rapora dayanılarak hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.”