Anahtar teslimi götürü bedel ihaleler gerçekten idarelerin ihtiyaçlarını karşılamış mıdır? Değişikliğe ihtiyaç var mı? Bu ve benzeri konular bu alanda ilgili herkesin kendilerine sorduğu sorulardandır.

Bir yüksek lisans tezinde de bu konu gündeme getirilmiş ve anket soruları hazırlanmıştır. Söz konusu soruları bu alandaki paydaşlar olarak bir de kendimize sorsak, ne cevaplar veririz:

• 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun uygulanması sırasında sorunlar yaşanmıyordu.
• 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu değiştirilmeyip, yeni maddeler eklenerek kullanılabilirdi.
• 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile ihale edilen işlerin inşaat kalitesi daha yüksekti.
• 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu Avrupa Standartlarında ve daha iyi kanunlardır.
• 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile ihalesi yapılan işlerin inşaat kalitesi eskiye oranla düşüktür
• Anahtar Teslimi Götürü Bedel uygulaması kamu için çok faydalı bir yapım ihale yöntemidir.
• Yeni ihale kanunun emrettiği şekilde ihale yetkilisi kurum ihale öncesi (metraj-proje-yaklaşık maliyet-süre) çalışmalarını eksiksiz ve hatasız olarak yaparak ihaleye çıkmaktadır.
• Yeni ihale sistemi ile ihalelere katılan ve ihaleleri kazanan müteahhitlerin kalitelerinde artış olmuştur.
• Kamu yatırımlarında, iş programları çok ayrıntılı olarak hazırlanmakta ve imalatlar bu programa uygun olarak devam ettirilmekte, denetlenmektedir.
• Kanun hükmü gereği "ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde kalması" kamu yararınadır.
• İhalelerin, yaklaşık maliyete en yakın firmaya verilmesi kamu yararınadır.
• Kontrol mekanizması, kamu yatırımlarında çok iyi ve düzgün bir şekilde çalışmaktadır.
• Kontrollük teşkilatının çalışmaları, yüklenici, idare ve siyaset baskısından uzak olarak mühendislik kriterleri ve kamu menfaati gözetilerek, huzurlu ve rahat bir ortamda gerçekleştirilmektedir.
• Yeni ihale kanunu, idareye ve kontrollük teşkilatına, en iyi malzemeyi seçme imkanını tanımıştır.
• İdare ve kontrollük teşkilatının, uygulama sırasında malzeme ve uygulayıcı firmayı seçme hakkı olmalıdır.
• İhalesi gerçekleştirilen kamu yatırımlarında, çalıştırılacak alt yüklenicilerinin yeterlilikleri araştırılmalı yeterliliği olmayan firmaların bu yatırımlarda iş yapmaları önlenmelidir.
• İhale sistemi, teoride çok iyi bir sistem olmakla beraber Türkiye şartları için uygun değildir.
• Kamu üst düzey personeli, ihale ve ihale sonrası aşamalarda, kanunun verdiği yetkileri tam olarak kullanmakta çekimser davranmamakta, gerekli olduğunda insiyatif kullanmaktadır.
• Kamu yatırımları, onaylanan iş programlarına göre takip edilmekte ve yaptırılmaktadır.
• Kamu yatırımlarının gecikmesinde asıl sebep yüklenici firmaların yeterli hızda çalışmamalarıdır.
• Süre uzatım kararları, objektif olarak kanunlara uygun olarak verilmektedir.
• Kamu yatırımlarının süre uzatım kararları ile bitim sürelerinin ötelenmesi kamunun yararınadır.
• Kamu yatırımlarında, yüklenicilerden istenilen teknik personel sayıları, yeterli düzeydedir.

Kaynak: Karanis, Ahmet; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Gerçekleştirilen Bir Yapım Projesine, Mevzuat ve Uygulamalarda Yaşanılan Sorunların Tespiti ve Çözüm Önerileri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi -Fen Bilimleri Enstitüsü